Πρόσωπα με ΛεΠΑΤ προσανατολισμό έχουν επί μακρόν στιγματιστεί.
Ως το ξεκίνημα του ΛεΠΑΤ πολιτικού κινήματος στα τέλη του 1960, η ΛεΠΑΤ σεξουαλικότητα ήταν καταδικαστέα, ως ανήθικη, εγκληματική και ως αρρώστια, από τότε το ζήτημα τέθηκε σε όλο και περισσότερη έρευνα.
Όταν η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία σταμάτησε να θεωρεί τον ΛεΠΑΤ σεξουαλικό προσανατολισμό ως ψυχιατρική νόσο το 1973, η ερώτηση του γιατί κάποιες-οι ετερό διατηρούσαν ισχυρές αρνητικές στάσεις-νοοτροπίες προς τις-τους ΛεΠΑΤ άρχισε να λαμβάνεται προς σοβαρή επιστημονική μελέτη.
Ομοφοβία
Η κοινωνική επανεξέταση των σεξουαλικών προσανατολισμών αποκρυσταλώθηκε στον όρο «ομοφοβία» που ο ετερό ψυχολόγος George Weinberg επινόησε στα τέλη του 1960. Αργότερα μεταβλήθηκε σε άλλους όρους (Read interviews with Dr. George Weinberg from 1997 and 2000)
Ο Weinberg χρησιμοποίησε τον όρο «ομοφοβία» για να περιγράψει τον τρόμο των ετερό να βρίσκονται σε κοντά σε λεσβίες και πούστηδες καθώς και ότι σιχαίνονται τις λεσβίες και τους πούστηδες.
Η λέξη εμφανίστηκε τυπωμένη το 1969 και επακολούθησε συζήτηση στο βιβλίο του Weinberg το 1972, «Κοινωνία και υγιείς λεσβίες και πούστηδες».
8 Το λεξικό «American Heritage Dictionary» (έκδοση 1992) όρισε την «ομοφοβία» ως «μια αντιπάθεια προς τις-τους ΛεΠΑΤ ή του τρόπου ζωής ή της ΛεΠΑΤ κουλτούρας» και «τη συμπειρφορά ή μια πράξη-δράση που βασίζεται σε αυτή την αντιπάθεια». Άλλες ερμηνείες προσδιορίζουν την «ομοφοβφοβία» ως παράλογο φόβο για τη ΛεΠΑΤ σεξουαλικότητα.
ΕΤΕΡΟΣΕΞΙΣΜΟΣ
Περίπου την ίδια εποχή, ο όρος «ετεροσεξισμός» ξεκίνησε να χρησιμοποιείται ως όρος ανάλογος με τον σεξισμό και τον ρατσισμό, περιγράφοντας ένα ιδεολογικό σύστημα που αρνείται, υποβαθμίζει-δυσφημεί και στιγματίζει κάθε ΛεΠΑΤ συμπεριφορά, ταυτότητα, σχέση ή κοινότητα (Herek, 1990).
Χρησιμοποιώντας τον όρο «ετεροσεξισμό» τονίζεται η παραλληλία μεταξύ αντι-ΛεΠΑΤ αισθήματος και άλλων μορφών προκαταλήψεων, όπως ο σεξισμός, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία.
Όπως ο σεξισμός και ρατσισμός, ο ετερο-σεξισμός διαποτίζει-διαχέεται τις κοινωνικές συνήθειες (έθιμα) και θεσμούς. Αυτό λειτουργεί με δύο τρόπους, πρώτον της μη ορατότητας και δεύτερον της επίθεσης.
Η ΛεΠΑΤ σεξουαλικότητα συνήθως παραμένει πολιτισμικά αόρατη, όταν πρόσωπα που εμπλέκονται σε ΛεΠΑΤ συμπεριφορά ή αυτές-οι που δηλώνονται ως λεσβίες, αμφί, τρανς, πούστηδες γίνονται ορατές-οι, αυτές είναι υποκείμενα επιθέσεων από την κοινωνία.
Παραδείγματα του ετεροσεξισμού στις ΗΠΑ περιλαμβάνουν οι συνεχείς διαπομπεύσεις-απαγορεύσεις με νομικά μέσα κατά των λεσβιών,αμφί, τρανς, γκέι που εργάζονται στο στρατό. Η έλλειψη ευρείας νομικής προστασίας από τις διακρίσεις κατά των ΛεΠΑΤ στο χώρο εργασίας, στη στέγαση και την παροχή υπηρεσιών. Η εχθρικότητα για τις ΛεΠΑΤ (δεδηλωμένες σχέσεις), πρόσφατα δραματοποιήθηκε με το πέρασμα εδαφίου στους Ομοσπονδιακούς και Πολιτειακούς νόμους κατά του ΛεΠΑΤ πολιτικού γάμου και την ύπαρξη των νόμων για τον σοδομισμό σε πάνω από το ένα τρίτο των Πολιτειών.
Αν και η χρήση των δύο όρων δεν έμεινε αμετάβλητη (λεσβοφοβία,αμφιφοβία, τρανσφοβία), ο όρος «ομοφοβία» έχει τυπικά χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει προσωπικές-ατομικές αντι-ΛεΠΑΤ στάσεις-νοοτροπίες και συμπεριφορές ενώ ο όρος «ετερο-σεξισμός» αναφερόταν στο κοινωνικό πεδίο των ιδεολογιών και των θεσμοθετιμένων καταπιεστικών προτύπων προς τις-τους ΛεΠΑΤ.
Περιορισμοί
Περιγράφοντας την γνωστή και την αδιάσπαστη προσοχή της επιστήμης στην εχθρικότητα κατά των ΛεΠΑΤ, η δημιουργία αυτών των όρων έθεσε μια διαχωριστική γραμμή. Ωστόσο, ο όρος «ομοφοβία» έχει σημαντικούς περιορσμούς.
Ασκήθηκε κριτική στον όρο «ομοφοβία», επειδή είναι προβληματικός για τουλάχιστον τρείς λόγους.
Πρώτον, η εμπειρική έρευνα δεν υποδεικνύει πως οι ετερο αντι-ΛεΠΑΤ στάσεις-νοοτροπίες μπορούν να ληφθούν ως φοβία με την κλινική έννοια-σημασία. Στην πραγματικότητα, τα περιορισμένα διαθέσιμα στοιχεία υπαινίσονται ότι πολλές-οι ετερό που εκφράζουν εχθρότητα προς τις-τους ΛεΠΑΤ δεν φανερώνουν ψυχολογικές αντιδράσεις στη ΛεΠΑΤ σεξουαλικότητα που να είναι συνδεδεμένες με άλλες φοβίες (βλέπε Shields & Harriman, 1984).
Δεύτερον, η χρήση του όρου «ομοφοβία» συναπάγεται πως η αντι ΛεΠΑΤ προκατάληψη είναι μία προσωπική και κλινική οντότητα περισσότερο παρά ένα κοινωνικό φαινόμενο που έχει αφετηρία τις πολιτισμικές ιδεολογίες και τις σχέσεις μεταξύ ομάδων. Εκτός αυτού, η φοβία συνήθως βιώνεται ως δυσλειτουργική και δυσάρεστη. *Α
Η Αντι-ΛεΠΑΤ προκατάληψη, ωστόσο είναι πολύ συχνή λειτουργία για τις-τους ετερό που την υλοποιούν-εκδηλώνουν.
Τρίτον, δεν εμπεριέχει όλες τις ομάδες και στην πράξη εκφράζει και απευθύνεται στους γκέι, καθιστώντας αόρατες τις άλλες ομάδες.
Οι Αντι-ΛεΠΑΤ στάσεις-νοοτροπίες έχουν γίνει όλο και περισσσότερο κέντρο των συντηριτικών πολιτικών και θρησκευτικών ιδεολογιών από το 1980, αυτά τα εμπόδια-περιορισμοί έχουν γίνει περισσότερο προβληματικά. Ωστόσο, ο όρος «ετεροσεξισμός» με την ιστορικά ιδιαίτερη εστίαση στις πολιτισμικές ιδεολογίες περισσότερο παρά προσωπικές στάσεις-νοοτροπίες, δεν είναι μια αρεστή αντικατάσταση του όρου «ομοφοβία». *Β
Σεξουαλική προκατάληψη
Η επιστημονική ανάλυση της ψυχολογίας των αντι-ΛεΠΑΤ στάσεων-νοοτροπιών διευκολυνεται από ένα καινούργιο όρο. Ο όρος «Σεξουαλική προκατάληψη» υπηρετεί αυτή την επιδίωξη με ακρίβεια. Ο όρος «σεξουαλική προκατάληψη» αναφέρεται ευρύτερα σε όλες τις αρνητικές στάσεις-νοοτροπίες που βασίζονται στο σεξουαλικό προσανατολισμό, είτε ο στόχος είναι λεσβίες, αμφί, τρανς, πούστηδες ή ετερό. Δίνει στις σύγχρονες οργανώσεις, οργανισμούς που ασχολούνται με τη σεξουαλικότητα τη δυνατότητα, να εξιειδικεύσουν την προκατάληψη η οποία σχεδόν πάντα κατευθύνεται σε πρόσωπα που συμπλέκονται στην ομοερωτική συμπεριφορά ή περιγράφουν εαυτές-ους ως λεσβίες, τρανς, αμφί, πούστηδες(Herek, 2000).
Όπως άλλες μορφές προκατάληψης, η "σεξουαλική προκατάληψη" έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά:
- Είναι μια στάση-νοοτροπία (π.χ μια αποτίμηση ή κρίση-κριτική)
- Απευθύνεται σε μία κοινωνική ομάδα και στα μέλη της.
- Είναι αρνητική, περιλαμβάνει εχθρικότητα ή δυσαρέσκεια.
Περιλαμβάνοντας τις ετερό αρνητικές στάσεις-νοοτροπίες προς την ΛεΠΑΤ σεξουαλικότητα στον όρο «σεξουαλική προκατάληψη»- παρά στον όρο «ομοφοβία»-, δίνονται αρκετά πλεονεκτήματα.
Πρώτον, ο όρος "σεξουαλική προκατάληψη" είναι ένας περιγραφικός όρος που περιλαμβάνει όλες τις εκφάνσεις της σεξουαλικότητας. Αντιθέτως ο όρος «ομοφοβία», δεν οδηγεί-άγει σε αυταπόδεικτο αξίωμα για τη καταγωγή, τη δυναμική και τα εν δυνάμει -συνεπαγόμενα κίνητρα των αντι-ΛεΠΑΤ στάσεων-νοοτροπιών
Δεύτερον, ο όρος «σεξουαλική προκατάληψη» ρητά-σαφώς συνδέει τη μελέτη-έρευνα της αντι-ΛεΠΑΤ εχθρότητας με την πλούσια παράδοση στη κοινωνικο-ψυχολογική έρευνα στην προκατάληψη
Τρίτον, η χρήση της οικοδόμησης του όρου «σεξουαλική προκατάληψη» δεν αξιώνει αποτιμήσεις κρίσης-κριτικής πως οι αντι-ΛεΠΑΤ στάσεις-νοοτροπίες είναι έμφυτα-συμφυώς παράλογες ή κακές.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1 Herek, G. M. (1990). The context of anti-gay violence: Notes on cultural and psychological heterosexism. Journal of Interpersonal Violence, 5, 316-333.
Το περιβάλλον της αντι-ΛεΠΑΤ βίας: Σημειώσεις πάνω στο πολιτισμό και την ψυχολογία του ετεροσεξισμού. Εφημερίδα διαπροσωπικής βίας,5, 316-313.
2 Herek, G. M. (2000). The psychology of sexual prejudice. Current Directions in Psychological Science, 9, 19-22.
Η ψυχολογία της σεξουαλικής προκατάληψης. Σύγχρονες Κατευθύνσεις-Οδηγίες στην επιστήμη της Ψυχολογίας
3 Shields, S. A., & Harriman, R. E. (1984). Fear of male homosexuality: Cardiac responses of low and high homonegative males. Journal of Homosexuality, 10(1/2), 53-67.
Ο φόβος της ανδρικής ομοσεξουαλικότητας: Καίριες ανταποκρίσεις-αντιδράσεις απαντήσεις του νόμου και υψηλά ομοαρνητικοί άνδρες. Εφημερίδα της ομοσεξουαλικότητας.
Το άρθρο το βρήκαμε στην http://psychology.ucdavis.edu/rainbow/
Τα γράμματα με τους αστερίσκους είναι δικά μας
Α* Συνήθως φοβόμαστε το ύψος, το σκοτάδι κλπ. Δηλαδή η φοβία έχει άμεσες συνέπειες σε μας. Μας δημιουργεί δυσφορία, νευρικότητα ενώ στις περίπτωση της λεσβοφοβίας, δεν τις φοβούνται τις σιχαίνονται, τις μισούν ή τις-τους προκαλούν αηδία.
Β* Εξ’ ου και ηδημιουργία λεσβοφοβία, αμφιφοβία, τρανσφοβία. Ο όρος ετεροσεξισμός εννοεί τις διακρίσεις που γίνονται από ετερό στο ΛεΠΑΤ σεξουαλικό προσανατολισμό και τις διακρίσεις που γίνονται μα βάση το φύλο. Έτσι ενώ ένας γκέι μπορεί να μην κάνει διακρίσεις στο σεξουαλικό προσανατολισμό δεν σημαίνει ότι δεν κάνει διακρίσεις που βασίζονται στο φύλο. Ευαγγελία Βλάμη
