Κανένας φόνος δεν ισοφαρίζει
έναν άλλο φόνο και προσφέρουν πολύ κακή υπηρεσία όσες-οι καλλιεργούν μια λογική βεντέτας. Η αλυσιδωτή απαξίωση της ανθρώπινης ζωής κρύβει μια υπόρρητη παραδοχή: οι κινητοποιήσεις του Δεκεμβρίου και το αρνητικό κλίμα για την Αστυνομία οδήγησαν στη δολοφονική απόπειρα κατά του αστυφύλακα των ΜΑΤ, ήταν δηλαδή ο προθάλαμος για να έλθουν στο προσκήνιο οι αυτόκλητες-οι τιμωροί. Ας επεκτείνουμε αυτή τη λογική: όσες-οι λοιπόν κατήγγειλαν την αστυνομική αυθαιρεσία όπλισαν το τρομοκρατικό Καλάσνικοφ. Μα τότε με ανάλογο τρόπο όσες-οι εκφράζουν αίσθημα ανασφάλειας και θέλουν αποτελεσματικότερη Αστυνομία όπλισαν το όπλο του ειδικού φρουρού. Η λογική αυτή αλληλοτροφοδοτείται με τη λογική της συλλογικής ευθύνης: όλες-οι οι διαδηλωτές συμμετέχουν σε βίαια επεισόδια, όσες-οι συχνάζουν στα Εξάρχεια είναι εκκολαπτόμενες-οι τρομοκράτες, όλες-οι οι αστυνομικοί είναι ράμπο έτοιμες-οι να σκοτώσουν. Απότοκο τέτοιων ακροβατικών συλλογιστικών σχημάτων είναι η σχηματοποίηση των δύο φονικών πράξεων ως αντίθετων πόλων που αλληλοεξουδετερώνονται.Είναι όμως έτσι; Η απόπειρα κατά του αστυφύλακα μας φέρνει στην κατάσταση προ 6ης Δεκεμβρίου; Αστείο και να το σκεφθεί καμιά-νεις.
Τέτοια προσέγγιση συσκοτίζει τα προφανή. Ας τα δούμε με αντίστροφη χρονική σειρά. Προφανής η καταδίκη της δολοφονικής απόπειρας κατά αστυνομικού. Όχι λόγω λύπησης, επειδή δηλαδή είναι 21 ετών νεοδιόριστος αστυφύλακας, γεγονός που διευκολύνει τη μιντιακή κατασκευή μιας συγκινησιακής “ισοπαλίας του αίματος” μέσω της συνάφειας των δύο θυμάτων. Το ίδιο καταδικαστέα θα ήταν η απόπειρα, ανεξαρτήτως ηλικίας και βαθμού του θύματος. Η κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος, τα κοινωνικά προβλήματα, η κρατική ανεπάρκεια ή αυθαιρεσία δεν αποτελούν άλλοθι για σκοτεινές-ους τιμωρούς. Αντίθετα, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα βρίσκονται κατ΄ ουσία στο στόχαστρο της ένοπλης βίας.
Προφανείς και οι ευθύνες της Πολιτείας. Για λόγους δημοσιονομικούς ή πολιτικούς δημιουργήθηκε εντός της Αστυνομίας ένα κακοπληρωμένο “ανειδίκευτο προλεταριάτο εργατών της τάξης”, μια κοινωνική ομάδα ευεπίφορη στην ανάπτυξη θυλάκων παραβατικότητας και υποκουλτούρας της βίας. Υπήρξε ανοχή στο κλίμα ατιμωρησίας για αυθαιρεσίες αστυνομικών οργάνων, κλίμα που “ευθύνεται” σε μεγάλο βαθμό για τον φόνο της 6ης Δεκεμβρίου. Από την άλλη, η Πολιτεία επέδειξε παροιμιώδη αδυναμία διαχείρισης της κρίσης που έκτοτε προέκυψε, αναμένοντας περίπου ως προδιαγεγραμμένη τη σπειροειδή τροχιά της τυφλής βίας. Τώρα πια, παρακολουθούμε την πολιτική επένδυση στο σίγουρο ομόλογο της ανασφάλειας: “Το κράτος κάνει τη δουλειά του αν το αφήσουμε”, ο εστί μεθερμηνευόμενο ότι “η ασφάλεια απαιτεί να παραμερίσουμε ορισμένες πολυτελείς εγγυήσεις προστασίας των δικαιωμάτων”. Ανησυχητικά δείγματα εκδηλώθηκαν ήδη: κατ΄ οίκον έρευνες χωρίς εντάλματα και εγγυήσεις που επιτάσσει ο νόμος, αθρόες προσαγωγές, εφαρμογή αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας εις βάρος 15χρονων.
Προφανείς, τέλος, οι ευθύνες πολιτισσών-ων και συλλογικών φορέων που μείναμε να παρακολουθούμε αμέτοχες-οι την απαξίωση κάθε δημόσιου συλλογικού αγαθού, την κατίσχυση της θεωρίας της συλλογικής ευθύνης, την καθολίκευση της βίας. Καμία-νεις όμως δεν μπορεί να θεωρείται αμέτοχη-ος όταν θεριεύει η λαϊκιστική απαξίωση θεσμών, πολιτικών και πολιτικής, η οποία ειδικά σε περιόδους ύφεσης εύκολα μπορεί να γίνει μήτρα αυταρχικών εκτροπών.
Το άρθρο το βρήκαμε στην εφημερίδα Τα Νέα-Επιφυλλίδα στις 12.1.09 γραμμένο από τον Κωστή Παπαϊωάννου στο http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=4496137
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
