Αυτές που τόλμησαν
Οι γυναίκες για αιώνες δεν έπαιρναν μέρος σε αθλητικούς αγώνες πολύ περισσότερο δε στους ολυμπιακούς αγώνες. Δεν ξέρουμε αν οι παρακάτω γυναίκες δηλώνονταν ή ζούσαν ως λεσβίες αλλά ξέρουμε σίγουρα ότι τόλμησαν να σταματήσουν μια διάκριση που βασιζόταν στο φύλο τες. Τις περισσότερες πληροφορίες τις παίρνουμε από τον Παυσανία, τις κωμωδίες και τις τραγωδίες.
Από τον βράχο που ονομαζόταν “Τυπαίον όρος” γκρέμιζαν οι Ηλείοι τις γυναίκες που πιάνονταν να παρακολουθούν τους ολυμπιακούς αγώνες.
Στο ναό της Ήρας στην Ολυμπία γίνονται αγώνες δρόμου προς τιμήν της θεάς. Οι γυναίκες μπορούσαν να παρακολουθούν το αγώνισμα δρόμου των Ηραίων, στο οποίο συμμετέχουν αποκλειστικά γυναίκες κάθε ηλικίας. Ο αγώνας γίνεται στο ολυμπιακό στάδιο, εκεί δηλαδή που γίνονταν και τα αγωνίσματα των ανδρών. Το δεξιό στήθος και ώμος τους έμεναν γυμνά για να τις διευκολύνουν στις κινήσεις τες. Αξίζει να σημειωθεί πως ο χιτώνας των αμαζόνων, των αθλητριών του δρόμου, της αρματοδρομίας και της πάλης, της θεάς Ήρας και Αθηνάς είναι ακριβώς ίδιος. Λέγεται πως τους αγώνες αυτούς πρώτη τους οργάνωσε η Ιπποδάμεια από ευγνωμοσύνη στην Ήρα μαζί με δεκαέξι νεαρές γυναίκες.
Επιτρέπεται η παρακολούθηση των ολυμπιακών αγώνων στην εκάστοτε Ιέρεια της θεάς Δήμητρας Χαμύνης.
Η Καλλιπάτειρα και κατ' άλλη εκδοχή Φερενίκη ήταν η πρώτη που έσπασε τον κανόνα το 396 στην 96 ολυμπιάδα. Ντύθηκε άντρας γυμναστής και έφερε το γιο της να λάβει μέρος στους αγώνες. Μετά την νίκη του γιου της γυμνώθηκε δημόσια και έτσι έγινε αντιληπτό πως ήταν γυναίκα. Δεν τιμωρήθηκε αλλά από τότε οι γυμναστές έπρεπε να μπαίνουν γυμνοί στους αγώνες.
Η Κυνίσκα ήταν η πρώτη ολυμπιονίκης στο αγώνισμα της αρματοδρομίας σε δύο συνεχόμενους ολυμπιακούς αγώνες το 396 και το 392 προ κοινής χρονολόγησης. Μετά τις δύο συνεχείς νίκες της παράγγειλε ένα πέτρινο κρηπίδωμα που πάνω του φτιάχτηκε άγαλμα της ίδιας της Κυνίσκας με άρμα και άλογα. Στην συνέχεια κι άλλες Λακεδαιμόνισες έλαβαν μέρος και νίκησαν στις αρματοδρομίες όμως η Καλλιπάτειρα αναγνωρίζεται ως η καλύτερη.
Στη Λακεδαίμονα- Σπάρτη όλες οι γυναίκες ασκούνταν στο αγώνισμα του δρόμου και της πάλης μαζί με την ρητορική και την φιλοσοφία. Κάποιοι κυρίως Αθηναίοι βλέπουν αρνητικά τις Σπαρτιάτισσες στην Ανδρομάχη του Ευριπίδη αλλά οι Αθηναίες έχουν αντίθετη άποψη και τις υμνούν όπως για παράδειγμα την Λαμπιτώ που η ομορφιά της είναι αποτέλεσμα της άθλησης της όπως η ίδια δηλώνει στη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη.
Το 268 στην 128η ολυμπιάδα νικήτρια στο αγώνισμα της συνωρίδας (είδος ιππικού αθλήματος) ήταν η Βελεστίχη από την παραλιακή Μακεδονία.
Η ηρωίδα Αταλάντη εμφανίζεται σε αγώνες πάλης με τον Πηλέα στους επιτάφιους αγώνες για τον Πελία. Η ίδια συμμετείχε στο κυνήγι του Καλυδωνίου κάπρου. Η Αταλάντη έχει την ίδια αμφίεση με τις ολυμπιακές αθλήτριες δρόμου (γυμνό δεξί στήθος και ώμος), ο χιτώνας είναι επίσης κοντός(πάνω από το γόνατο). Όμοιος με τον χιτώνα που στολίζεται το ξόανο της Αθηνάς στην γιορτή των Παναθηναίων. Νεαρές Αθηναίες γυναίκες υφαίνουν το πέπλο-χιτώνα της θεάς, σαράντα τον μεταφέρουν στο ιερό και ονομάζονται “Αρρηφόροι κόραι,”* ντύνουν το ξόανο της Αθηνάς με τον χιτώνα και άλλα ιερά, αποδίδοντας τιμές στην Αθηνά.
Ας έχουμε υπ' όψιν μας τις αρχαιότερες αθλήτριες, κάθε φορά που μας λένε ότι αυτό ή εκείνο δεν ταιριάζει στα κορίτσια ή στο κοινωνικό ρόλο του φύλου μας αν προτιμάτε.
*Αρρηφόροι κόραι= αι φέρουσαι τα ιερά. Αυτές που μεταφέρουν τα ιερά.
Το άρθρο γράφτηκε στις 21.12.07 από την Ευαγγελία Βλάμη και δημοσιεύτηκε στην city uncovered.
