Σύμφωνο Συμβίωσης συζήτηση στη Βουλή 4
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ ΙΒ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΣΥΝΟΔΟΣ Β΄
ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΘΕΡΟΥΣ 2009
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΛΣΤ΄ Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2009
Και έρχεται μια πρόταση που τι κάνει; Ισχυροποιεί σε σχέση με αυτό που ψηφίστηκε το Νοέμβρη τις διαδικασίες, εμπλέκει και την τοπική αυτοδιοίκηση στο Σύμφωνο Συμβίωσης.
Πραγματικά κάνει αυτό το Σύμφωνο Συμβίωσης να πλησιάζει πιο πολύ προς τον πολιτικό γάμο. Και εδώ είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Ποιος ο λόγος; Αν κάποιος θέλει να μπει σε όλη αυτή την περιπέτεια, κάνει έναν πολιτικό γάμο και τελειώνει.
Να έρθουμε σε μια πραγματικότητα σήμερα, μια κοινωνική πραγματικότητα αποτρεπτική για να κάνει κάποιος οικογένεια: Ακρίβεια, ανεργία, ελαστικές σχέσεις εργασίας, νέοι άνθρωποι που δεν μπορούν να έχουν πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα και έναν αξιοπρεπή μισθό.
Οι παιδικοί σταθμοί άνοιξαν προχθές με τεράστιες ελλείψεις, με ωράρια που δεν καλύπτουν τους εργαζόμενους. Όλα εναντίον των νέων ζευγαριών, εναντίον της συμβίωσης των νέων ανθρώπων, εναντίον της δημιουργίας οικογένειας, εναντίον και κάθε μορφής συμβίωσης με τυπικό χαρακτήρα, αν θέλετε. Εν πάση περιπτώσει, θέλουμε να τονίσουμε ότι υπάρχει αυτό το ζήτημα.
Έρχεται σήμερα ένα Σύμφωνο Συμβίωσης και εμείς δεν διαφωνούμε ότι πρέπει να υπάρχουν κάποιοι κανόνες γι’ αυτούς που συμβιώνουν εκτός γάμου, αλλά αν πηγαίνει ολοένα και πιο κοντά στον πολιτικό γάμο, πραγματικά επιτρέψτε μου να πω ότι είναι συντηρητισμός. Ποιος είναι ο λόγος λοιπόν; Όποιος θέλει να βάλει συνειδητά τέτοιους κανόνες στη ζωή του, μπορεί να παντρευτεί, όπως είπαμε. Αυτή τη στιγμή έρχεται η πρόταση νόμου να κάνει πιο σύνθετη τη διαδικασία, πιο κοντά στο γάμο, ένα βήμα πιο κοντά απ’ ό,τι ισχύει στο νόμο που έχει ψηφιστεί.
Η πρόταση νόμου βάζει μια διάσταση σε σχέση με τα ομόφυλα ζευγάρια. Η ελληνική κοινωνία και γενικά η κοινωνία στον καπιταλισμό είναι γεμάτη ταξικές και κοινωνικές διακρίσεις.
Διακρίσεις στον τομέα της εργασίας, διακρίσεις στον τομέα των λαϊκών ελευθεριών, διακρίσεις παντού.
Έρχεται λοιπόν και βάζει αυτήν τη ρύθμιση. Εμείς το είχαμε πει στη συζήτηση και στην Επιτροπή, το είχαμε πει και όταν συζητούνταν εδώ.
Η συμβίωση όταν παίρνει ένα τέτοιο τυπικό χαρακτήρα, ξαναλέμε ότι ο τυπικός χαρακτήρας δεν έχει να κάνει με τα συναισθήματα, αλλά με κάποιες οικονομικές ασφαλιστικές δικλείδες. Ιστορικά ο πυρήνας του γάμου ήταν η εξασφάλιση των παιδιών, η εξασφάλιση της κληρονομιάς, η εξασφάλιση της ιδιοκτησίας και το τι θα γίνει μετά το θάνατο των γονιών, η περιουσία. Αυτός ήταν ο πυρήνας πάνω στον οποία οικοδομήθηκε ο θεσμός του γάμου ιστορικά.
Στο ζήτημα ενός συμφώνου συμβίωσης που έρχεται τόσο κοντά, όπως η πρόταση του ΠΑΣΟΚ στην έννοια του γάμου, εμπλέκεται η τοπική αυτοδιοίκηση, βάζει διαδικασίες κλπ, συνδέεται κατά την αντίληψή μας αργά ή γρήγορα και με το ζήτημα της υιοθεσίας παιδιών. Από αυτήν την άποψη θεωρούμε ότι υπάρχει πρόβλημα.
Εδώ πρέπει να πούμε και μία αλήθεια για όσους μιλούν για κοινωνικά δικαιώματα, για ισοπολιτεία, όπως έκαναν τα προηγούμενα κόμματα που μίλησαν, η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Καθημερινά στις μέρες μας καταργούνται κοινωνικά και λαϊκά δικαιώματα. Για παράδειγμα, η ευαισθησία εξαντλείται στη σημερινή συζήτηση, όταν οι δυνάμεις καταστολείς εισέρχονται σε καταυλισμούς μεταναστών και χωρίζουν ζευγάρια, χωρίζουν μητέρες από παιδιά, χωρίζουν συγγενείς, φυλακίζουν, απελαύνουν, καταστρέφονται χαρτιά; Εκεί δεν υπάρχει το ζήτημα του σεβασμού των δικαιωμάτων;
Όταν με τη Συνθήκη Σένγκεν η χώρα μας με την ευθύνη και των δύο κομμάτων σέρνεται σε αυτήν την αντιμεταναστευτική πολιτική, δεν υπάρχει θέμα ατομικών δικαιωμάτων;
Όταν ο ίδιος ο ιμπεριαλισμός, οι πόλεμοι, οι επεμβάσεις δεν σέβονται τίποτα, μακελεύουν λαούς, χτυπούν, σκοτώνουν, διαλύουν όχι μόνο κράτη αλλά πολιτισμούς και οικογένειες, εκεί δεν μπαίνει θέμα σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων; Βεβαίως και μπαίνει.
Εμείς λοιπόν γι’ αυτόν το λόγο λέμε ότι ζούμε σε ένα σύστημα εκμεταλλευτικό, που δεν σέβεται τα ατομικά δικαιώματα, δεν σέβεται τα συλλογικά δικαιώματα, δεν σέβεται τις λαϊκές ελευθερίες. Δείτε η ίδια η Βουλή τι ψήφισε χθες, το Μνημόνιο για την παρουσία των νατοϊκών στρατευμάτων, των νατοϊκών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και τι έχει ψηφίσει με την ανοχή, τη συμφωνία των κυβερνήσεων όλα αυτά τα χρόνια σε αυτό το επίπεδο. Εκεί δεν μπαίνει τέτοιο ζήτημα;
Ακριβώς, λοιπόν, εμείς θεωρούμε ότι όλα αυτά κάνουν το ζήτημα το να συζητιέται υποκριτικά και πραγματικά δεν έχει να κάνει με το σεβασμό της διαφορετικότητας.
Ο κάθε άνθρωπος δικαιούται να έχει όποια σεξουαλική προτίμηση θέλει και αυτό πρέπει να γίνεται σεβαστό. Αυτό είναι εκ των ουκ άνευ. Όμως, μιλάτε γι΄ αυτό και δεν μιλάτε για όλες τις άλλες κοινωνικές διακρίσεις που γίνονται. Δεν μιλάτε ποτέ για τις άλλες κοινωνικές διακρίσεις! Τις καλύπτετε!
Εν πάση περιπτώσει, εμείς θεωρούμε ότι οι πολίτες που επιλέγουν μία ιδιαίτερη σεξουαλική συμπεριφορά, θα πρέπει να γίνονται σεβαστοί, δεν είναι ούτε κατώτεροι ούτε πρέπει να περιθωριοποιούνται. Όμως, ακριβώς επειδή το ζήτημα της διαδικασίας, αυτής της τυπικής αναγνώρισης της συμβίωσης συνδέεται αργά η γρήγορα με το ζήτημα και της υιοθεσίας –θα συνδεθεί και αν δεν συνδέεται σήμερα, είναι προπομπός- θεωρούμε ότι υπάρχει πρόβλημα με αυτό.
Ως εκ τούτου, για όλους αυτούς τους λόγους που αναφέραμε πιστεύουμε ότι η προστασία της συμβίωσης των ανθρώπων έχει να κάνει με δημιουργία όρων και προϋποθέσεων ώστε να μπορεί να υπάρχει αυτή η συμβίωση. Έχει να κάνει, αν θέλετε, με μία συνολικότερη πολιτική προστασίας του εισοδήματος, της ασφάλειας, της ειρήνης, έχει να κάνει με τη μη εμπλοκή σε ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, έχει να κάνει με το σεβασμό στο δικαίωμα στην εργασία, έχει να κάνει με το σεβασμό στην πρόνοια και στην ανάπτυξη του παιδιού, έχει να κάνει με το δικαίωμα για την προστασία των ηλικιωμένων ώστε να μην είναι τομείς εμπορευματικής δράσης όλα αυτά. Έχει να κάνει με την ευθύνη της πολιτείας που θα εξασφαλίσει τους όρους για την ελεύθερη συμβίωση των ανθρώπων, κάτι που δεν γίνεται στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του καπιταλισμού.
Για όλους αυτούς τους λόγους και επειδή θεωρούμε ότι αυτή η πρόταση νόμου έρχεται προεκλογικά και για επικοινωνιακούς λόγους, θα ξαναδηλώσουμε «παρών» όπως κάναμε και το Νοέμβριο στην αντίστοιχη συζήτηση.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε την κυρία Μελά.
Το λόγο έχει ο ειδικός αγορητής του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κύριος Τσούκαλης.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Ξεκινώντας θα ήθελα να συμπληρώσω το χαιρετισμό μου με μία σοβαρότατη παράλειψη που έκανα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω μέσα από καρδιάς όλους τους εργαζόμενους της Βουλής με τους οποίους είχαμε τις εμπειρίες που είχαμε κυρίως μέσα από τη λειτουργία των δύο μεγάλων Επιτροπών. Θα ήθελα να τους ευχαριστήσω για την προσπάθειά τους για την απρόσκοπτη λειτουργία της Βουλής και κυρίως να ευχαριστήσω την υπηρεσία Στενογραφίας και Πρακτικών.
Ξεκινώ την τοποθέτησή μου με βάση το ότι συμφωνούμε στον πυρήνα, στον κορμό της πρότασης νόμου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. όσον αφορά το Σύμφωνο Συμβίωσης, θυμίζοντας βεβαίως ότι στην προηγούμενη αναλυτικότατη συζήτηση πριν από περίπου δέκα μήνες, όταν συζητήσαμε τη νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης και του τότε Υπουργού Δικαιοσύνης κυρίου Χατζηγάκη, με παρεμβάσεις μας και με συγκεκριμένες τροποποιήσεις επί των άρθρων εκείνου του νομοσχεδίου προσπαθούσαμε να περάσουμε περίπου την ίδια αντίληψη. Μ’ αυτή λοιπόν την έννοια λέμε ότι συμφωνούμε και υπερψηφίζουμε την πρόταση νόμου του ΠΑ.ΣΟ.Κ., όμως χρειάζονται και κάποιες διασαφηνίσεις όσον αφορά τις προθέσεις και τις απόψεις όλων των κομμάτων της Βουλής.
Τότε λοιπόν είχε προκύψει μία βασικότατη αντίφαση μεταξύ των απόψεων της Κυβέρνησης και του κυρίου Χατζηγάκη και της κοινωνικής πραγματικότητας, μία αντίφαση η οποία δεν μπόρεσε να διασκεδαστεί ούτε σήμερα από την εισηγήτρια της Πλειοψηφίας. Τότε είχαν χρησιμοποιηθεί υψηλοί τόνοι και εκφράσεις εκ μέρους της Κυβέρνησης οι οποίες επαναλήφθηκαν και σήμερα προκειμένου να καλυφθεί η συντηρητικότητα των απόψεων της Νέας Δημοκρατίας.
Ποια είναι η αντίφαση; Τι είπε σήμερα η εισηγήτρια της Πλειοψηφίας; Ότι με τη ρύθμιση εκείνη του κυρίου Χατζηγάκη και της Κυβέρνησης ουσιαστικά λύθηκε το πρόβλημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Χαρακτήρισε ως αντιδραστικές οποιεσδήποτε άλλες απόψεις οι οποίες δεν συμβαδίζουν μ’ εκείνη την αντίληψη, πλην όμως είπε ότι πραγματικά χρειάζεται διάλογος και διαβούλευση ούτως ώστε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που ίσως σήμερα να υπάρχουν.
Κι όμως τα προβλήματα διακρίσεων στην Ελλάδα υπάρχουν και είναι τεράστια. Είμαστε πάρα πολύ πίσω σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Γιατί δεν το παραδέχεται η Νέα Δημοκρατία έστω και την ύστατη στιγμή, έστω αφήνοντας μία παρακαταθήκη ως ομολογία ότι πράγματι σε ορισμένους τομείς της κοινωνικής ζωής και με τη νομοθετική της πρωτοβουλία φέρθηκε αναχρονιστικά, αντιδραστικά, πίσω απ’ αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ευρώπη;
Πάντα στη χώρα μας όταν νομοθετούσαμε σε επίπεδο Οικογενειακού Δικαίου, ήμασταν ένα ή και δύο βήματα μπροστά από την υπόλοιπη Ευρώπη. Έχουμε μία παράδοση και σε επίπεδο διαβούλευσης, αλλά και σε επίπεδο θεσμών και αντιλήψεων. Στο επίπεδο του Οικογενειακού Δικαίου πάντα πρωτοτυπούσαμε.
Μία εξαίρεση υπάρχει δυστυχώς: Επί Κυβερνήσεων Νέας Δημοκρατίας, στις δύο πρωτοβουλίες που έλαβε η Νέα Δημοκρατία, και στην προηγούμενη πρωτοβουλία όσον αφορά κάποιες τροπολογίες που ήθελε να φέρει και έφερε τελικά για την τροποποίηση του Οικογενειακού Δικαίου όσον αφορά την υιοθεσία και άλλα πράγματα και στη δεύτερη που είναι αυτή εδώ η πρόταση νόμου, η αντίληψή της όσον αφορά το Σύμφωνο Συμβίωσης.
Είπε ότι απαιτείται διαβούλευση και διάλογος. Μεγαλύτερος και περισσότερος και βαθύτερος διάλογος και διαβούλευση από αυτόν που έχει υποστεί αυτή εδώ η ρύθμιση; Θα μπορούσα να καταθέσω στα Πρακτικά τόμους δημοσιευμάτων, δημοσιεύσεων, άρθρων, απόψεων, επιστημονικών αναλύσεων και το κυριότερο θα μπορούσα να καταθέσω απόψεις φορέων της χώρας όσον αφορά την Εθνική Επιτροπή για τα Ατομικά Δικαιώματα, το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου και πολλές άλλες επιστημονικές απόψεις και θέσεις, όπου πλέον κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη χώρα μας για τη θεσμοθέτηση τέτοιων ζητημάτων.
Η κοινωνία –το είπα και στην Επιτροπή- είναι πολύ πιο προχωρημένη από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και τις αντιλήψεις που πρεσβεύει, είναι πολύ πιο ώριμη. Αποδέχεται πολύ πιο εύκολα σήμερα τέτοιες ρυθμίσεις. Και, όμως, η Κυβέρνηση δεν το τόλμησε.
Είχε πει τότε ο κ. Χατζηγάκης «Πράγματι υπάρχει ένα πρόβλημα» – το είχε ομολογήσει, γιατί δεν το λέμε και σήμερα;- «και δεν μπορούμε να προχωρήσουμε. Δεν μπορούμε αυτή τη στιγμή να πάρουμε αποφάσεις τέτοιου επιπέδου, γιατί υπάρχουν ακόμη αγκυλώσεις, υπάρχουν εμμονές, υπάρχουν ιδεοληψίες στην ελληνική κοινωνία, τις οποίες πρέπει σιγά – σιγά να τις ξεπεράσουμε, ούτως ώστε να υπάρξει μια ευρύτερη συναίνεση. Θα ανοίξουμε ένα νέο διάλογο. Θα δούμε τα πράγματα και θα οδηγηθούμε στη σωστή λύση».
Να θυμίσω ότι τότε υπήρξαν Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας που προς τιμήν τους είχαν θίξει το θέμα αυτό. Είχαν πει «Πράγματι υπάρχουν διακρίσεις. Κύριε Υπουργέ, σωστά έπρεπε να το δούμε ευρύτερα, πολύ πιο προοδευτικά και να παραδεχτούμε κάποιες κοινωνικές καταστάσεις, κάποια κοινωνικά προβλήματα, τα οποία βιώνουμε καθημερινά, αλλά ευελπιστούμε να τα δούμε στη συνέχεια».
Βέβαια, οι εξελίξεις πρόλαβαν αυτή την πιθανή πρωτοβουλία της Νέας Δημοκρατίας. Όμως, ακόμα και σήμερα κάποια πράγματα αυτονόητα δεν μπορούμε να τα αποδεχτούμε; Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε, για παράδειγμα, ότι σε όποια χώρα έχει θεσπιστεί Σύμφωνο Συμβίωσης για ένα και μοναδικό λόγο θεσπίστηκε; Δεν θεσπίστηκε για τα ετερόφυλα ζευγάρια. Θεσπίστηκε για τα ομόφυλα.
Ο κύριος Υπουργός, άνθρωπος της δικηγορικής πιάτσας, το γνωρίζει πάρα πολύ καλά. Για όποιον βιώνει την κοινωνία, το μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα σε αυτήν, δεν είναι, όπως είπε η κυρία συνάδελφος της Πλειοψηφίας, τα ετερόφυλα ζευγάρια που ζουν ελεύθερα. Τα ξέρω τα προβλήματα των ζευγαριών αυτών, αλλά όπως είπε πολύ σωστά η συνάδελφος του Κομμουνιστικού Κόμματος, αυτοί βρίσκουν έναν τρόπο και κάνουν και έναν πολιτικό γάμο και βολεύονται.
Το πρόβλημα το μεγάλο είναι για τα ομόφυλα ζευγάρια. Γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι όσο περνάει ο καιρός, το πρόβλημα των ομοφύλων ζευγαριών συνέχεια επιδεινώνεται. Και αυξάνεται σε αριθμό και επιδεινώνεται. Δεν γνωρίζει κάποιος από εσάς ομόφυλα ζευγάρια, ομόφυλα άτομα, τα οποία συμβιώνουν για δεκαπέντε, είκοσι και τριάντα χρόνια, χωρίς να έχουν το παραμικρό δικαίωμα όσον αφορά τη συμβίωσή τους αυτή; Σε κάθε φιλελεύθερο νομικό σύστημα ο γάμος και γενικά η συμβίωση είναι μία σύμβαση.
Είναι δυνατόν μια κοινωνική πραγματικότητα να μην την ρυθμίσουμε συμβατικά;
Δεν μπορώ να μην αναφέρω σήμερα εδώ το παράδειγμα της Αλβανίας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Πρόσφατα η ομογάλακτη παράταξη της Νέας Δημοκρατίας, ο κ. Μπερίσα, δήλωσε ότι προχωρά στη νομιμοποίηση του γάμου των ομοφύλων. Ποιος βγήκε στα κεραμίδια με κραυγές, κύριε Παπουτσή; Το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ: Να το καταγγείλουμε.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ: Το καταγγέλλουμε. Θέλω να πω, δηλαδή, ότι κάθε κόμμα και κάθε χώρα δοκιμάζεται από την αντιμετώπιση που έχει απέναντι στην πραγματικότητα.
Αυτά τα πράγματα, λοιπόν, πρέπει να τα λύσουμε. Θα αντιμετωπίσουμε τεράστιο πρόβλημα και με το ευρωπαϊκό δίκαιο, με τις Οδηγίες και όσον αφορά την ελεύθερη διακίνηση και εγκατάσταση των πολιτών της Ευρώπης σε διάφορες χώρες. Είχαμε πει στον κύριο Υπουργό –και στον κ. Χατζηγάκη τότε, αλλά και στον κ. Δένδια- ότι εγκαθίστανται στη χώρα μας ομoφυλόφυλα ζευγάρια, τα οποία είτε έχουν κάνει πολιτικό γάμο στην Ευρώπη είτε έχουν υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης. Αυτά μεν, σύμφωνα με το δίκαιο της χώρας τους, θα έχουν όλα τα δικαιώματα που τους προσφέρουν οι σχετικές ρυθμίσεις και δίπλα τους θα συμβιώνει με τις ίδιες συνθήκες ένα ομόφυλο ζευγάρι Ελλήνων που δεν θα έχει τα ίδια δικαιώματα.
Αυτή δεν είναι τεράστια διάκριση; Δεν πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα;
