για να αποκτήσει αγόριΑπό εκείνη τη μοιραία μέρα που έγινε για πρώτη φορά μητέρα - 7 Φεβρουαρίου 1999 – η κα Rafaat ήξερε ότι είχε αποτύχει, είπε, αλλά ήταν πάρα πολύ εξαντλημένη για να μιλήσει, καθώς ριγούσε στο κρύο πάτωμα του μικρού σπιτιού της οικογένειας στην επαρχία Badghis.
Είχε μόλις γεννήσει - δύο φορές – τη μεγάλη Mehran, τη Benafsha και την Beheshta. Τα πρώτα δίδυμα είχαν γεννηθεί μετά από σχεδόν 72 ώρες πόνων, και ένα μήνα πρόωρα. Η πρώτη ζύγισε μόλις 2,6 κιλά και δεν ανέπνεε αρχικά. Η αδελφή της γεννήθηκε 10 λεπτά αργότερα. Η οποία, επίσης, ήταν αναίσθητη αρχικά.
Όταν η πεθερά της άρχισε να κλαίει, η κα Rafaat ήξερε ότι δεν ήταν από τον φόβο αν οι εγγονές της θα επιβιώσουν. Η ηλικιωμένη γυναίκα ήταν απογοητευμένη. "Γιατί", φώναξε, σύμφωνα με την κα Rafaat, “αποκτούμε περισσότερα κορίτσια στην οικογένεια";
Η κα Rafaat μεγάλωσε στην Καμπούλ, όπου ήταν κορυφαία μαθήτρια, μιλά έξι γλώσσες και γαλουχήθκε να ονειρεύεται να γίνει γιατρίνα. Αλλά μόλις ο πατέρας της την ανάγκασε να γίνει η δεύτερη σύζυγος του πρώτου ξαδέλφου της, υποβλήθηκε να συνυπάρχει με ένα αναλφάβητο αγρότη, σε μια αγροτική κατοικία χωρίς τρεχούμενο νερό και ηλεκτρικό ρεύμα, όπου η χήρα πεθερά της διοικούσε, και όπου αναμενόταν να βοηθήσει στη φροντίδα για των αγελάδων, προβάτων και κοτόπουλων. Εκείνη δεν τα κατάφερε καλά.
Οι συγκρούσεις με τη πεθερά της άρχισαν αμέσως, καθώς η νέα κυρία Rafaat επέμεινε στην καλύτερη υγιεινή και το να έχει περισσότερη επαφή με τους άνδρες στο σπίτι. Ζήτησε, επίσης, από την πεθερά της να σταματήσει τον ξυλοδαρμό της πρώτης γυναίκα του συζύγου της με τη μαγκούρα. Όταν η κα Rafaat έσπασε τελικά τη μαγκούρα σε ένδειξη διαμαρτυρίας, η γηραιότερη γυναίκα απαίτησε από το γιος της, Ezatullah, τον έλεγχο της νέας του συζύγου.
Το έπραξε κτυπώντας τη με ένα ξύλινο ραβδί ή ένα μεταλλικό σύρμα. «Στο σώμα, στο πρόσωπο," υπενθύμισε. "Προσπάθησα να τον σταματήσω. Του ζήτησα να σταματήσει. Μερικές φορές δεν τα κατάφερα".
Σύντομα, ήταν έγκυος. Η οικογένεια της συμπεριφερόταν ελαφρώς καλύτερα καθώς η εγκυμοσύνη μεγάλωσε. «Είχαν την ελπίδα για ένα γιο αυτή τη φορά,» εξήγησε. Η πρώτη σύζυγος του Ezatullah Rafaat είχε γεννήσει δύο κόρες, εκ των οποίων η μια πέθανε ενώ ήταν νήπιο, και δεν μπορούσε πλέον να συλλάβει. Η Azita Rafaat γέννησε δύο κόρες, διπλή απογοήτευση.
Η κα Rafaat αντιμετώπιζε διαρκή πίεση για να προσπαθήσει και πάλι, και το έκανε, μέσω δύο ακόμη εγκυμοσύνων, όπου γέννησε δύο ακόμη κόρες – την τώρα 9χρονη, Mehrangis, και την 6χρονη, Mehran.
Στην ερώτηση αν ποτέ θεώρησε ως διέξοδο το να φύγει από το σύζυγό της, αντέδρασε με έκπληξη.
"Σκέφτηκα να πεθάνω”, είπε. “Αλλά δεν σκέφτηκα ποτέ το διαζύγιο. Αν είχα χωρίσει από τον άντρα μου, θα είχα χάσει τα παιδιά μου, και δεν θα είχαν δικαιώματα. Δεν είμαι από αυτές που εγκαταλείπουν".
Σήμερα, είναι σε θέση ισχύος, τουλάχιστον στα χαρτιά. Είναι μια από τις 68 γυναίκες μέλη στο 249μελές του Κοινοβουλίου του Αφγανιστάν, που εκπροσωπεί την επαρχία Badghis. Ο σύζυγός της είναι άνεργος και ξοδεύει τον περισσότερο χρόνο του στο σπίτι. «Αυτός είναι ο άντρας του σπιτιού μου», αστειεύτηκε.
Πείθοντας τον να απομακρυνθεί από τη πεθερά της και με την προσφορά να συνεισφέρει στο οικογενειακό εισόδημα, που έθεσε τις βάσεις για την πολιτική της καριέρα. Τρία χρόνια γάμου, μετά την πτώση των Ταλιμπάν το 2002, άρχισε τον εθελοντισμό ως εργαζόμενη για την υγεία σε διάφορες κυβερνητικές οργανώσεις. Σήμερα πληρώνεται 2.000 δολάρια το μήνα ως μέλος του Κοινοβουλίου.
Ως πολιτικός, εργάζεται για τη βελτίωση των δικαιωμάτων των γυναικών και το κράτος δικαίου. Συμμετείχε για δεύτερη φορά στις εκλογές στις 18 Σεπτεμβρίου, και, με βάση μια προκαταρκτική καταμέτρηση των ψήφων, είναι αισιόδοξη πως θα εξασφαλήσει έναν άλλο όρο. Αλλά θα μπορούσε να συμμετέχει μόνο με ρητή άδεια του συζύγου της, και τη δεύτερη φορά, δεν ήταν εύκολο να πεισθεί εύκολα.
Ο σύζυγος ήθελε να δοκιμάσουν και πάλι για έναν γιο. Θα ήταν δύσκολο να συνδυαστούν εγκυμοσύνη σε ένα ακόμη παιδί με τη δουλειά της, είπε - και ήξερε ότι ίσως γεννήσει ένα ακόμη κορίτσι σε κάθε περίπτωση.
Αλλά η πίεση να έχουν ένα γιο είχε επεκταθεί πέρα από τον σύζυγό της. Ήταν το μόνο πράγμα που μπορούσαν να συζητήσουν για όταν ερχόταν στο σπίτι, είπε.
"Όταν δεν έχεις έναν γιο στο Αφγανιστάν", εξήγησε, «είναι σαν μια μεγάλη έλλειψη στη ζωή σας. Σαν να χάσατε το πιο σημαντικό σημείο της ζωής σας. Η καθεμιά αισθάνεται οίκτο για σας".
Ως πολιτικός, ήταν επίσης αναμενόμενο να είναι καλή σύζυγος και μητέρα, αντ' αυτού φάνηκε ως μια αποτυχημένη γυναίκα στις ψηφοφόρους της. Το κουτσομπολιό είχε εξαπλωθεί πίσω της στην επαρχία, και ο σύζυγός της ήταν επίσης υπό αμφισβήτηση και ένοιωθε προσβολή-αμηχανία, είπε.
Σε μια προσπάθεια να διατηρήσει τη δουλειά της και να εξευμενίσει τον σύζυγό της, καθώς και το να διώξει την απειλή του να πάρει μια τρίτη γυναίκα, αυτή πρότεινε στο σύζυγό της ότι να κάνουν τη νεώτερη κόρη τις να δείχνει σαν γιος.
"Οι άνθρωποι του σπιτιού μας άρχισαν να αισθάνονται οίκτο για εμάς που δεν έχουμε έναν γιο," υπενθύμισε συλλογισμένη. "Και τα κορίτσια - δεν μπορούμε να τους στείλουμε έξω από το σπίτι. Και αν αλλάξαμε την Mehran σε αγόρι θα της αποφέρει περισσότερο χώρο και ελευθερία στην κοινωνία. Και μπορούμε να στείλουμε εκτός σπιτιού, για ψώνια και να βοηθά τον πατέρα".
Χωρίς δισταγμό
Μαζί, μίλησαν στη μικρότερη κόρη τους, είπε. Της έκαναν μια δελεαστική πρόταση: «Θέλεις να μοιάζεις με αγόρι και να ντύνεσαι ως αγόρι, και να κάνεις να διασκεδάζεις με περισσότερα πράγματα όπως τα αγόρια κάνουν, όπως η ποδηλασία, το ποδόσφαιρο και το κρίκετ; Και θα θέλεις να είσαι όπως ο πατέρας σου;" Η Mehran δεν δίστασε να πει ναι.
Εκείνο το απόγευμα, ο πατέρας της την πήγε στο κουρείο, όπου έκοψε τα μαλλιά της κοντά. Συνέχισαν στο παζάρι, όπου πήρε νέα ρούχα, η πρώτη στολή της ήταν «κάτι σαν ένα φόρεμα κάουμποϋ,» είπε ο κ. Rafaat, που σημαίνει ένα τζιν παντελόνι και ένα κόκκινο τζιν πουκάμισο με τη λέξη "σούπερ σταρ" τυπωμένη στην πλάτη.
Πήρε και νέο όνομα - αρχικά ονομαζόταν Manoush, το όνομά της έκανε μια παιχνιδιάρικη στροφή σε πιο αγορίστικο-να ηχεί κοντινά στο Mehran.
Η επιστροφή Mehran στο σχολείο - με παντελόνι και κοντά μαλλιά - πέρασε χωρίς μεγάλη αντίδραση από τις συμμαθήτριές της. Κοιμάται το απόγευμα με τα κορίτσια, και αλλάζει τη πιτζάματα της σε ένα ξεχωριστό χώρο από τα αγόρια. Μερικές από τις συμμαθήτριές της την φωνάζουν ακόμα Manoush, ενώ άλλες την φωνάζουν Mehran. Αλλά συντήνεται πάντα ως αγόρι στις νεοφερμένες.
Η Khatera Momand, διευθύντρια, που εργάζεται λιγότερο από ένα χρόνο στη δουλειά της, είπε ότι είχε πάντα την εντύπωση πως η Mehran ήταν αγόρι, μέχρι που τη βοήθησε να αλλάξει την πυτζάμα της ένα απόγευμα. «Ήταν έκπληξη για μένα», είπε.
Αλλά μόλις κάλεσαν την κα Rafaat στο σχολείο, εξήγησε ότι η οικογένεια είχε μόνο κόρες, Η κα. Momand κατανόησε απόλυτα. Είχε μια φίλη στην παιδαγωγική ακαδημία η οποία ντυνόταν ως αγόρι.
Σήμερα, οι συγγενείς της και οι συναδέλφισές της γνωρίζουν τα πάντα για το πραγματικό φύλο της Mehran, αλλά η εμφάνιση της ως γιου στις επισκέπτριες και τις γνωστές είναι αρκετή για να κρατήσει τη λειτουργία της οικογένειας, είπε η κα Rafaat. Τουλάχιστον για τώρα.
Ο κ. Rafaat είπε ότι αισθάνεται πιο κοντά στην Mehran από ό, τι με τα άλλα παιδιά του, και την σκέφτεται ως ένα γιο. "Είμαι πολύ χαρούμενος», είπε. "Όταν οι άνθρωποι με ρωτούν τώρα, λέω ναι και τις καλώ να δουν ότι έχω ένα γιο. Έτσι, οι άνθρωποι είναι ήσυχες, και εγώ ήρεμος".
Οικονομική ανάγκη
Η περίπτωση της Mehran δεν είναι τόσο σπάνια.
Η 10χρονη Miina πηγαίνει στο σχολείο για δύο ώρες κάθε πρωί, με φόρεμα και κορδέλα-μαντήλι στο κεφάλι, αλλά επιστρέφει περίπου έως τις 9 π.μ. στο σπίτι της σε μία από τις φτωχότερες γειτονιές της Καμπούλ για να φορέσει ρούχα των αγοριών. Πηγαίνει έπειτα να εργαστεί ως Abdul Mateen, ως βοηθός σε ένα μικρό μπακάλικο σε κοντινή απόσταση.
Κάθε μέρα, φέρνει στο σπίτι 1,30 δολάρια για να βοηθήσει τη στήριξη της Παστούν οικογένειά της που αποτελείται από οκτώ αδελφές, καθώς και τη 40χρονη μητέρα τις, Nasima.
Ο πατέρας της Miina, ένας άνεργος τέκτονας, συχνά λείπει μακριά. Όταν βρει μαι προσωρινή εργασία, είπε η Nasima, πως ξοδεύει το μεγαλύτερο μέρος του μισθού του για ναρκωτικά.
Η αλλαγή της Miina είναι μια πρακτική ανάγκη, είπε η μητέρα της, ένας τρόπος για να επιβιώσει όλη η οικογένεια. Η ιδέα προήλθε από τον καταστηματάρχη, ένα φίλο της οικογένειας, είπε η Nasima: «Αυτός μας πρότεινε να το κάνουμε, και είπε ότι μπορεί να φέρει το ψωμί στο σπίτι μας".
Ποτέ δεν θα μπορούσε να εργαστεί στο κατάστημα ως κορίτσι, ακριβώς όπως η μητέρα της δεν μπορεί. Ουτε ο σύζυγός της ούτε η γειτονιά θα έβλεπε με καλό μάτι κάτι τέτοιο. "Θα ήταν αδύνατο”, δήλωσε η Nasima. "Είναι παράδοση μας ότι τα κορίτσια δεν εργάζονται έτσι".
Η Miina είναι πολύ ντροπαλή, αλλά παραδέχθηκε πως λαχτάρα να μοιάζει με κορίτσι. Της αρέσει ακόμα να δανείζεται τα ρούχα της αδελφής της όταν είναι σπίτι. Είναι επίσης νευρική ότι θα βρεθεί άνεργη αν μια από τις συμμαθήτριές της την αναγνωρίζει στο κατάστημα. "Κάθε μέρα διαμαρτύρεται”, είπε η μητέρα της. «Δεν αισθάνομαι άνετα με τα αγόρια στο κατάστημα», μας είπε. “Είμαι κορίτσι".
Η μητέρα της προσπάθησε να την παρηγορήσει, εξηγώντας ότι θα είναι μόνο για λίγα χρόνια. Μετά, υπάρχουν άλλες για να πάρουν τη θέση της. "Όταν η Miina μεγαλώσει, η δεύτερη μικρότερη αδελφή θα γίνει αγόρι", είπε η μητέρα της, “και μετά η τρίτη".
Την είδηση και την φωτογραφία την βρήκαμε στις 20.9.10 και την μεταφράσαμε από τις Nytimes γραμμένη από την Jenny Nordberg στην http://www.nytimes.com/2010/09/21/world/asia/21gender.html?_r=1&scp=10&sq=Afghanistan&st=cse
