Μη τελική *1 απόφαση της ολομέλειας της υπόθεσης J.S. καιP.B. και κατά της Αυστρίας, αριθ. υποθέσεως 18984/02
Διαφορετική μεταχείριση στην επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης, διακρίσεις εις βάρος ΛεΠΑΤ ζευγαριού.
Παραβίαση του άρθρου 14 (απαγόρευση διακρίσεων)
σε συνδυασμό με το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 30 Ιουνίου 2007
Καμία παράβαση μετά την ημερομηνία αυτή
Κύρια γεγονότα
Οι προσφεύγοντες είναι ο PB, Ούγγρος υπήκοος, και ο JS, Αυστριακός υπήκοος. Γεννήθηκαν το 1963 και 1959 αντίστοιχα και ζουν στη Βιέννη, σε μια ομοερωτική σχέση. Η υπόθεση αφορά την μην δυνατότητά τους στο αυστριακό δίκαιο ώστε η ασφάλιση ασθενείας και ατυχήματος του ενός συντρόφου να καλύπτει-επεκτείνεται και τον άλλο σύντροφο.
Ο J.S. είναι δημόσιος υπάλληλος, ενώ ο P.B. δεν ασκεί αμειβόμενη επαγγελματική δραστηριότητα και κρατά το νοικοκυριό του ζευγαριού. Τον Ιούλιο του 1997, ο P.B. ζήτησε από την αρχή που είναι υπεύθυνη ασφάλισης για τις δημόσιες-ους υπαλλήλους να τον αναγνωρίσει ως συντηρούμενο από τον JS και να επεκταθεί η ασφαλιστική κάλυψη (για ασθένεια και ατύχημα) και σε αυτόν. Η αρχή απέρριψε τελικά το αίτημα τον Ιανουάριο 1998, αναφορικά με το σχετικό κομμάτι της νομοθεσίας περί ασφάλισης ασθενείας και ατυχήματος της Υπηρεσίας Δημοσίων Υπαλλήλων, η οποία (νομοθεσία) προέβλεπε ότι μόνο μία στενή-ο συγγενής ή συντρόφισα-ο του αντίθετου φύλου θεωρείται ως συντηρούμενη-ος από την συντρόφισα-ο. Το διοικητικό δικαστήριο απέρριψε την ένσταση του PB κατά της αποφάσεως του Οκτωβρίου 2001, κρίνοντας ότι μόνον όταν μια γυναίκα και ένας άνδρας ζούν μαζί, που η μία-ένας από αυτούς τους δύο που δεν ασκεί αμειβόμενη επαγγελματική δραστηριότητα έχει αναλάβει το νοικοκυριό, συμπερένεται ότι συζούν σε μια σχέση. Αυτό δεν ισχύει, αν δύο πρόσωπα του ίδιου φύλου ζούν μαζί σε ένα νοικοκυριό.
Τον Αύγουστο του 2006 μια τροποποίηση της νομοθεσίας ασφάλισης τέθηκε σε ισχύ, η οποία εισήγαγε τη δυνατότητα η συντρόφισα ενός λεσβιακού ζευγαριού να μπορεί να χαρακτηρισθεί ως συντηρούμενη όταν αυτή έχει αναλάβει την ανατροφή των παιδιών ή το νοικοκυριό. Η προϋπόθεση αυτή δεν ήταν αναγκαία για την συντρόφισα-ο του ετερό ζευγαριού ώστε να χαρακτηριστεί ως εξαρτημένη-ος. Μια άλλη τροποποίηση της νομοθεσίας τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο του 2007, κατά την οποία οι ετερό γονείς δεν μπορούσαν πλέον να χαρακτηριστούν ως συντηρούμενα μέλη χωρίς να ανατρέφουν παιδιά ή να κρατούν το νοικοκυριό. Η τροποποιημένη νομοθεσία περιελάμβανε μεταβατική διάταξη αναδρομικής ισχύος για όσες-ους εδικαιούντο τις παροχές.
Οι καταγγελίες, η διαδικασία και η σύνθεση του Δικαστηρίου
Οι ενάγοντες κατήγγειλαν ότι η απόφαση του διοικητικού δικαστηρίου παράγει διακρίσεις σε βάρος τους λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, με βάση ιδίως το άρθρο 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 8.
Η αίτηση υποβλήθηκε με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 24 Απριλίου 2002.
Απόφαση εκδοθείσα από τμήμα των επτά δικαστίνων-ων, αναλύεται ως εξής:
Χρήστος Ροζάκης (Ελλάδα), πρόεδρος,
Nina Vajić (Croatia),
Anatoly Kovler (Russia),
Elisabeth Steiner (Austria),
Khanlar Hajiyev (Azerbaijan),
Dean Spielmann (Luxembourg),
Giorgio Malinverni (Switzerland),δικαστίνες-ες.
και η Søren Nielsen γραμματεία του τμήματος.
Απόφαση του Δικαστηρίου
Εφαρμογή του άρθρου 14
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι υπήρξε ραγδαία εξέλιξη των κοινωνικών στάσεων απέναντι στα queer ζευγάρια κατά την τελευταία δεκαετία, κατά την οποία ένας σημαντικός αριθμός ευρωπαϊκών χωρών έχουν νομικές αναγνωρίσεις.*2 Επομένως, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η σχέση των αιτούντων, queer ζευγάρι που ζουν μαζί σε μια σχέση, εμπίπτει στην έννοια της «οικογενειακής ζωής» και προστατεύεται από το άρθρο 8.
Ενώ το άρθρο 8, δεν κατοχυρώνει το δικαίωμα παροχών συγκεκριμένης ασφαλιστικής κάλυψης να επεκτείνεται στη συγκατοικούσα-ντα συντρόφισα-ο, η δυνατότητα να γίνει αυτό προβλέπεται από το αυστριακό δίκαιο, έπρεπε να θεωρηθεί ως μέτρο με σκοπό τη βελτίωση της κύρια ασφαλισμένης-ου στην ιδιωτική και στην οικογενειακή κατάσταση. Η επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης στην επίμαχη υπόθεση των εναγόντων ως εκ τούτου εμπίπτει στο άρθρο 8. Δεδομένου ότι ο P.B. Και ο J.S. παραπονέθηκαν ότι ήταν τα θύματα μιας διαφορετικής μεταχειρίσεως χωρίς αντικειμενική δικαιολογία όσον αφορά την επέκταση αυτή, της εφαρμογής του άρθρου 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 8.
Η συμμόρφωση με το άρθρο 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 8, πριν από την τροποποίηση της νομοθεσίας ασφάλισης
Όσον αφορά την περίοδο πριν από τον Αύγουστο 2006, το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι η αυστριακή κυβέρνηση δεν είχε καμία δικαιολογία για τη διαφορετική μεταχείριση προς τους PB και JS, από τη μία πλευρά και στα ετερό συγκατοικούντα ζευγάρια, από την άλλη. Το Δικαστήριο υπογράμμισε ότι οι Χώρες μέλη είχαν μόνο ένα στενό περιθώριο εκτιμήσεως, όσον αφορά τη διαφορετική μεταχείριση λόγω φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού και ότι ήταν υποχρεωμένες να αποδείξουν ότι η διαφορετική αυτή μεταχείριση ήταν αναγκαία για την επίτευξη ενός θεμιτού σκοπού. Ελλείψει οποιασδήποτε αιτιολογίας, το Δικαστήριο κατέληξε, με πέντε ψήφους υπέρ, δύο κατά, ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 όσον αφορά την εν λόγω χρονική περίοδο.
Το χρονικό διάστημα από τον Αύγουστο του 2006 έως τον Ιούνιο 2007
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η διάκριση χαρακτήρα της πράξεως ασφάλισης δεν άλλαξε μετά την τροποποίησή της τον Αύγουστο του 2006, έστω και αν τα ΛεΠΑΤ ζευγάρια, όπως PB και JS, δεν ήταν πλέον πλήρως αποκλεισμένοι από το πεδίο εφαρμογής της. Εξακολουθούσε να υπάρχει σημαντική διαφορά στη μεταχείριση σε σχέση με τα ετερόφυλα ζευγάρια, δεδομένου ότι τα ζευγάρια ιδίου φύλου θα μπορούσαν να λάβουν την επέκταση κάλυψης της ασφάλισης της μιας συντρόφισας-ου προς την άλλη συντρόφισα-ο μόνο αν είχαν την ανατροφή των παιδιών από κοινού. Συνεπώς, το Δικαστήριο ομόφωνα έκρινε ότι υπήρξε επίσης παραβίαση του άρθρου 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 όσον αφορά την εν λόγω περίοδο.
Η χρονική περίοδος από τον Ιούλιο 2007
Η νέα τροποποιημένη έκδοση της νομοθεσίας ασφάλισης είχε διατυπωθεί με ουδέτερο τρόπο όσον αφορά το σεξουαλικό προσανατολισμό των συγκατοικουσών-ντων. Το Δικαστήριο έκρινε ότι από τον Ιούλιο του 2007 ο PB και ο J.S. δεν είναι πλέον αντικείμενο αδικαιολόγητα διαφορετικής μεταχείρισης όσον αφορά τις παροχές επέκτασης της κάλυψης υγείας και ατυχημάτων.
Το Δικαστήριο δεν πείστηκε από το επιχείρημα του P.B. Και του JS ότι η νομική κατάσταση δημιουργούσε ακόμα διακρίσεις, καθώς η τροπολογία είχε καταστήσει δυσκολότερη, την επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης με την εισαγωγή πρόσθετων όρων που αυτοί δεν πληρούσαν. Η Σύμβαση δεν εγγυάται την πρόσβαση σε συγκεκριμένες παροχές. Επιπλέον, η προϋπόθεση-ο όρος της ανατροφής παιδιών στο σπίτι ενός ζευγαριού δεν ήταν κατ 'αρχήν αδύνατο για ένα queer ζευγάρι να εκπληρωθεί.
Το Δικαστήριο επιπλέον δεν πείστηκε από το επιχείρημα ότι ο PB και ο J.S. εξακολουθούσαν να υφίστανται διακρίσεις, επειδή οι άνθρωποι για τις οποίες-ους η επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης είχε χορηγηθεί πριν από την τροποποίηση συνέχισαν να επωφελούνται από αυτή. Σύμφωνα με την μεταβατική διάταξη, η παροχή εξακολουθούσε να ισχύει μόνο για πρόσωπα που έχουν περάσει ένα ορισμένο όριο ηλικίας και ότι αλλιώς περιοριζόταν για μια ορισμένη χρονική περίοδο. Οι εν λόγω συμφωνίες ήταν αποδεκτές λαμβανομένης υπόψη της αρχής του δικαίου ασφάλειας.
Συνεπώς, το Δικαστήριο κατέληξε ομόφωνα στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 8, από τον Ιούλιο του 2007.
Δίκαιη ικανοποίηση
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Αυστρία υποχρεούται να καταβάλει στον P.B. Και στον JS από κοινού το ποσό των 10.000 ευρώ για μη υλική ζημία-βλάβη.
*1 Υπό τα άρθρα 43 και 44 της Συνθήκης, αυτή η απόφαση-κρίση του δικαστηρίου δεν είναι τελική. Κατά τη διάρκεια της τρίμηνης περιόδου μετά από την παράδοσή της, οποιοδήποτε συμβαλλόμενη πλευρά μπορεί να ζητήσει να αναφερθεί η υπόθεση στην πλήρη Ολομέλεια του δικαστηρίου. Εάν μια τέτοια αίτηση υποβοβληθεί, μια επιτροπή δικαστίνων-ων εξετάζει εάν η υπόθεση αξίζει περαιτέρω εξέταση. Σε εκείνη την περίπτωση, η πλήρης Ολομέλεια θα ακούσει την υπόθεση και θα εκδόσει μια τελική απόφαση-κρίση. Εάν η αίτηση παραπομπής απορριφθεί, η απόφαση της Ολομέλειας θα γίνει τελική την ημέρα που η αίτηση θα απορρηφθεί.
Μόλις μια απόφαση-κρίση γίνει τελική, διαβιβάζεται στην Υπουργική Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για να επιβλέπει την εκτέλεσής της.
Επιπλέον πληροφορίες για τη διαδικασία εκτέλεσης μπορείται να βρείτε στην: www.coe.int/t/dghl/monitoring/execution.
*2 6 Χώρες μέλη του Σουμβουλίου της Ευρώπης χορηγούν σε ΛεΠΑΤ ζευγάρια το δικαίωμα να νυμφεύονται-παντρεύονται (Βέλγιο, οι Κάτω Χώρες-Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία και Σουηδία) και 13 έχουν θεσπίσει νομοθεσία καταχωρημένης σχέσης.
http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?action=html&documentId=871559&portal=hbkm&source=externalbydocnumber&table=F69A27FD8FB86142BF01C1166DEA398649
Η Ιρλανδία, και Ισλανδία προχώρησαν σε γάμο. Τα σύμφωνα συμβίωσης-καταχωρημένες σχέσεις ανάλογα την χώρα είναι από εξισωμένα με το γάμο έως και ελαχιστότατα δικαιώματα (π.χ Ελλάδα που αν και το σύμφωνο συμβίωσης ισχύει μόνο για τα ετερό ζευγάρια, τα δικαιώματα και η προστασία είναι ανύπαρκατα).
