«Μην ξεχνάτε το προφυλακτικό»: αυτό είναι το μήνυμα των ειδικών, εν όψει της αυξημένης ερωτικής και σεξουαλικής διάθεσης που είθισται να παρατηρείται το καλοκαίρι, κατά προτίμηση στη διάρκεια των διακοπών. Η παρότρυνσή τις έχει γερή επιστημονική βάση, καθώς κάθε φθινόπωρο βλέπουν τα ιατρεία τις να γεμίζουν με πάσχουσες-ντες από κάθε είδους σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, εξαιτίας των εφήμερων σχέσεων του καλοκαιριού που συχνά - πυκνά γίνονται δίχως προφυλάξεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της Εταιρείας Μελέτης Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας (ΕΜΑΣ) σχεδόν μία στις τρεις γυναίκες και άνδρες στη χώρα μας δεν χρησιμοποιεί προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική επαφή της, ανεξάρτητα από το αν είναι σε μόνιμη ή μη σχέση. Η τακτική αυτή κρύβει σοβαρούς κινδύνους.
Οπως εξηγεί ο κ. Δημήτρης Ρηγόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Δερματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, την τελευταία δεκαετία σε ολοένα περισσότερες Ελληνίδες-ες διαγιγνώσκονται νοσήματα που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι έχει πλέον υποχωρήσει ο φόβος για το hiv aids, με συνέπεια να μειωθεί η απαιτούμενη επαγρύπνηση - και κατ' επέκταση για όλα τα νοσήματα που μεταδίδονται με το σεξ.
«Είναι πλέον ευρέως διαδεδομένη η πεποίθηση πως το hiv aids θεραπεύεται και ο κόσμος αισθάνεται ασφαλής», λέει. «Ωστόσο, το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει και η επιστροφή στις παλιές συνήθειες - δηλαδή στο σεξ χωρίς προφυλακτικό - είναι επικίνδυνη. Αυτό δεν ισχύει μόνο για το hiv aids- με τις μετακινήσεις των πληθυσμών εισήχθησαν στη χώρα μας νοσήματα τα οποία ενδημούσαν σε άλλα κράτη και τα τελευταία χρόνια εξαπλώνονται σταθερά στην Ελλάδα».
Στην κατηγορία αυτή ανήκει η σύφιλη, η οποία έτεινε να εξαφανιστεί από τη χώρα μας, αλλά πλέον έχει επιστρέψει δυναμικά. «Στα τέλη της δεκαετίας του '90 είναι ζήτημα αν βλέπαμε 3 ή 4 περιστατικά σύφιλης στο Συγγρού, αλλά πλέον οι αριθμοί είναι πολλαπλάσιοι _ το 2009 λ.χ. ανήλθαν σε 180», σημειώνει.
Παρά την εντυπωσιακή αύξηση των κρουσμάτων σύφιλης, η νόσος δεν αποτελεί ακόμη κυρίαρχο πρόβλημα στη χώρα μας. Αντιθέτως, «θερίζουν» οι ιογενείς λοιμώξεις των γεννητικών οργάνων, δηλαδή ο έρπης και τα κονδυλώματα (οφείλονται στον ιό HPV).
«Μετά το καλοκαίρι, οι διαγνώσεις αυτών των νοσημάτων αυξάνονται κατακόρυφα», τονίζει ο κ. Ρηγόπουλος. «Ουσιαστικά από τις περίπου 2.500 ασθενείς που απευθύνονται κάθε εβδομάδα στο Νοσοκομείο Ανδρέας Συγγρός, η μια-ένας στις δέκα έχει κάποιο αφροδίσιο νόσημα. Το περίπου 80% των ασθενών αυτών, και στα δύο φύλα, έχουν έρπη των γεννητικών οργάνων ή κονδυλώματα. Γενικά οι γυναίκες ασθενείς πάσχουσες από αφροδίσια νοσήματα είναι λιγότερες από τους άνδρες».
Χλαμύδια
Προκαλούνται από το ομώνυμο βακτήριο (λέγεται Chlamydia trachomatis) και αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά φάρμακα.
Συμπτώματα: Επτά στις δέκα μολυσμένες γυναίκες δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα. Τα συμπτώματα που συνήθως εκδηλώνουν οι λοιπές γυναίκες είναι μη ειδικά (δηλαδή μοιάζουν με αυτά πλήθους ασθενειών). Μια γυναίκα μπορεί να παρουσιάσει αρχικά κυστίτιδα, αλλαγές στα κολπικά εκκρίματα και ήπιο πόνο χαμηλά στην κοιλιά. Χωρίς θεραπεία η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει διάχυτο πόνο στην περιοχή της πυέλου, πόνο στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και μερικές φορές απώλεια αίματος μεταξύ των εμμήνων ρύσεων. Μπορεί επίσης να εξαπλωθεί στη μήτρα και τις σάλπιγγες και να προκαλέσει φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, η οποία ενδέχεται να προκαλέσει στειρότητα, εκτοπική εγκυμοσύνη ή και αποβολή.
Ιδιαιτερότητες θεραπείας: Στα αρχικά στάδιά της η λοίμωξη με χλαμύδια αντιμετωπίζεται εύκολα με αντιβιοτική αγωγή, ενώ η θεραπεία των επιπλοκών της μακροχρόνιας λοίμωξης είναι πιο πολύπλοκη. Απαραίτητο είναι ακόμα να ελέγχονται και να υποβάλλονται σε θεραπεία οι ερωτικές συντρόφισες-οι όσων έχουν μολυνθεί.
Βλεννόρροια
Προκαλείται από το μικρόβιο Neisseria gonorrheae και αντιμετωπίζεται με αντιβιοτική αγωγή που συνήθως χορηγείται ενδομυϊκά. Και σε αυτήν, το ποσοστό ίασης είναι 100%.
Συμπτώματα: Στις γυναίκες συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα, αλλά η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί στις σάλπιγγες με πιθανές συνέπειες ανάπτυξη ουλώδους ιστού, εκτοπική εγκυμοσύνη ή και στειρότητα.
Ιδιαιτερότητες θεραπείας: Τα τελευταία χρόνια καταγράφονται πολλά περιστατικά ανθεκτικότητας του υπαίτιου βακτηρίου σε ορισμένα αντιβιοτικά, γεγονός που δυσχεραίνει την αντιμετώπιση.
Σύφιλη
Προκαλείται από το βακτήριο τρεπόνημα το ωχρό, στο πρώτο στάδιό της αντιμετωπίζεται με μία ένεση, ενώ στα μετέπειτα γίνεται ειδική αντιβιοτική αγωγή (ουσιαστικά με πενικιλίνη). Το ποσοστό ίασης είναι 100%.
Συμπτώματα: Η πρώτη ένδειξη της σύφιλης είναι συνήθως μια ανώδυνη πληγή στον ή κοντά στον κόλπο, αλλά μερικές φορές και στο στόμα ή στον πρωκτό. Τέσσερις έως οκτώ εβδομάδες έπειτα από τη μόλυνση, εκδηλώνονται εξάνθημα στο σώμα και συμπτώματα όμοια με αυτά της γρίπης. Αν δεν γίνει εγκαίρως θεραπεία, μπορεί να προκληθούν καρδιολογικά προβλήματα, βλάβες στο δέρμα και στα οστά, άνοια ή ακόμη και θάνατος.
Ιδιαιτερότητες θεραπείας: Αν και η σύφιλη θεραπεύεται με αντιβιοτική αγωγή, απαιτείται μακροχρόνια παρακολούθηση της ασθενούς για να βεβαιωθεί η εκρίζωση της νόσου.
Οξυτενή κονδυλώματα
Προκαλούνται από ορισμένα (από τα συνολικώς 200) στελέχη του ιού HPV και αντιμετωπίζονται με διάφορες μεθόδους.
Συμπτώματα: Τα κονδυλώματα μπορεί να αναπτυχθούν έναν χρόνο ή περισσότερο μετά την αρχική μόλυνση. Πρόκειται για μικρά οζίδια με ανώμαλη επιφάνεια, τα οποία ανευρίσκονται στα έξω και στα έσω γεννητικά όργανα της γυναίκας (στον κόλπο και στον τράχηλο της μήτρας), στον πρωκτό ή στο στόμα. Εάν αναπτυχθούν βαθιά στον κόλπο (ή στον τράχηλο της μήτρας), δεν είναι ορατά.
Ιδιαιτερότητες θεραπείας:
Αναλόγως με την περίπτωση, μπορεί να προταθούν διάφορες μορφές θεραπείας - κρυοθεραπεία (με υγρό άζωτο), διαθερμοπηξία (καυτηρίαση), αφαίρεση με λέιζερ, τοπική εφαρμογή ειδικών φαρμάκων σε μορφή κρέμας ή χειρουργική αφαίρεση με τοπική αναισθησία.
Έρπης γεννητικών οργάνων
Προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητος τύπου 1 ή τον ιό του απλού έρπητος τύπου 2 και αντιμετωπίζεται με αντιιικά φάρμακα. Ο ιός τύπου 1 κάνει πιο ήπιες κρίσεις και αραιότερες υποτροπές της νόσου, ενώ αντιθέτως ο ιός τύπου 2 είναι πιο έντονος και προκαλεί περισσότερες υποτροπές.
Ουσιαστικά ο έρπης είναι μια χρονία λοίμωξη, αλλά οι περισσότερες φορείς παρουσιάζουν μία ή δύο κρίσεις στη ζωή τις. Τα υπάρχοντα αντιιικά φάρμακα μπορεί να αμβλύνουν τα συμπτώματα και να περιορίσουν το ενδεχόμενο επαναλαμβανόμενων κρίσεων.
Συμπτώματα: Μέσα σε μία εβδομάδα από την επαφή με μια μολυσμένη άνθρωπο αναπτύσσεται στα ή γύρω από τα γεννητικά όργανα ένα επώδυνο εξάνθημα που ακολουθείται σύντομα από φλύκταινες. Οσο υπάρχουν οι φλύκταινες, είναι δυνατή η περαιτέρω μετάδοση της νόσου. Στη διάρκεια αυτής της μεταδοτικής περιόδου η πάσχουσα έχει συνήθως πυρετό και αισθάνεται κακουχία και εξάντληση. Επιπλέον διογκώνονται και πονούν οι λεμφαδένες στη βουβωνική περιοχή.
Ιδιαιτερότητες θεραπείας: Όταν μια ασθενής έχει μία - δύο υποτροπές τον χρόνο, παίρνει τα φάρμακα όποτε έχει ένα επεισόδιο έρπητος. Αν όμως έχει περισσότερες από τέσσερις - πέντε υποτροπές τον χρόνο ή βαριά μορφή της νόσου χρειάζεται κατασταλτική θεραπεία, δηλαδή παίρνει φάρμακα για έναν - ενάμιση, εν συνεχεία διακόπτει την αγωγή και την ξαναρχίζει εάν εκδηλώσει νέο επεισόδιο. Τα φάρμακα πάντως μπορεί τελικά να εξασθενήσουν τον υπαίτιο ιό και να τον θέσουν σε λανθάνουσα (μη ενεργή) κατάσταση, οπότε δεν χρειάζεται πλέον λήψη φαρμάκων.
Hiv aids
Προκαλείται από τον ιό hiv και αντιμετωπίζεται με ειδικά φάρμακα (λέγονται αντιρετροϊκά), τα οποία λαμβάνονται σε διάφορους συνδυασμούς εφ' όρου ζωής, ώστε να διατηρούνται τα επίπεδα του ιού hiv σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα και να μη διαταράσσονται οι λειτουργίες του οργανισμού.
Συμπτώματα: Μέσα στο πρώτο δίμηνο από τη λοίμωξη, η φορέας του ιού hiv μπορεί να εμφανίσει πυρετό, δερματικό εξάνθημα, μυαλγία και ναυτία, που όμως δεν την υποψιάζουν για την κατάστασή της. Στη συνέχεια μένει ασυμπτωματική για πολλά χρόνια (επτά έως εννέα). Επειτα από αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί να εκδηλώσει ποικίλες λοιμώξεις, όπως ορισμένες σπάνιες μορφές πνευμονίας, φυματίωση, λοιμώξεις του στόματος, του εγκεφάλου και των οφθαλμών, σπάνια δερματικά προβλήματα και ασυνήθιστες λοιμώξεις της γαστρεντερικής οδού. Οι περισσότερες ασθενείς με hiv aids παρουσιάζουν επίσης απώλεια βάρους, διόγκωση των λεμφαδένων και επίμονη διάρροια.
Ιδιαιτερότητες θεραπείας: Εάν μια φορέας δεν παίρνει συστηματικά και σωστά τα φαρμακευτικά «κοκτέιλ» που της έχει χορηγήσει η γιατρίνα ή εάν «κολλήσει» κάποιο άλλο αφροδίσιο νόσημα ή κάποιο άλλο στέλεχος του ιού hiv, υπάρχει κίνδυνος να ανατραπεί η ισορροπία του ανοσοποιητικού της συστήματος, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την υγεία της.
Πώς να προστατευθείτε
* Να χρησιμοποιείτε πάντοτε προφυλακτικό και από την αρχή της σεξουαλικής πράξης.
* Να μη χρησιμοποιείτε προφυλακτικά που τα έχετε πολύ καιρό ή έχουν εκτεθεί στη ζέστη ή στον ήλιο.
* Να ρωτάτε τις νέες ερωτικές συντρόφισες σας εάν έχουν εξεταστεί για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα -και να τις ενημερώνετε εάν εσείς πάσχετε από κάποιο.
Μικρά μυστικά της θεραπείας
* Εάν υποβάλλεστε σε θεραπεία για κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, πιθανώς θα πρέπει να αποφεύγετε το σεξ. Συμβουλευθείτε επ' αυτού την γιατρίνα σας.
* Ρωτήστε την γιατρίνα σας εάν χρειάζεται θεραπεία και η ερωτική σας συντρόφισα.
* Φροντίστε να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες της γιατρίνας για τη λήψη των φαρμάκων _ και να συνεχίσετε τη θεραπεία σας μέχρι το τέλος, ακόμα κι αν περάσουν στο μεσοδιάστημα τα συμπτώματά σας.
Το άρθρο το βρήκαμε στις 8.7.10 στην εφημερίδα τα Νέα στην http://ygeia.tanea.gr/default.asp?pid=8&ct=9&articleID=10044&la=1
