φωτιάΗ λεσβιοσύνη στην Ινδία είναι παραδοσιακά η μεγάλη ακατονόμαστη συνθήκη- και η μεταχείριση που επιφυλάχθηκε για τις γυναίκες που αγαπούν γυναίκες εξακολουθεί να οδηγεί πολλά ζευγάρια να επιλέγουν σύμφωνα αυτοκτονίας, συχνά οι ίδιες αυτοπυρπολούνται μέχρι θανάτου. Αλλά μετά από μια πρωτοποριακή ταινία, οι λεσβίες οι ίδιες δηλώνονται περισσότερο- και βλέπουμε κάποια ενθαρρυντικά σημάδια αλλαγής, όπως οι δημοσιεύσεις του Nick Harvey.
Η βασίλισα Victoria αρνήθηκε να πιστέψει πως οι γυναίκες ήταν ικανές μια τέτοια «άθλια» συμπεριφορά. Έτσι, όταν προτάθηκε ξανά το 1885 να προσαρμοστεί η ινδική νομοθεσία ώστε να ποινικοποιήσει την λεσβιοσύνη καθώς και τον ομοερωτισμό φημολογήθηκε ότι τρομοκρατήθηκε και απέρριψε εντελώς την ιδέα.
Για τις Ινδές λεσβίες αυτή η ιστορία παραμένει ένα αστείο σχόλιο σχετικά με τα οφέλη του να μην τις λάβουν στα σοβαρά. Αλλά είναι ακριβώς η μη ορατότητα που είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο γι 'αυτή την υπερ-περιθωριοποιημένη κοινότητα.
«Εμείς οι ίδιες παραλύουμε από την αγωνία», λέει η 27χρονη Sita, από το Δελχί. «Υπάρχουν τόσες λίγες αναφορές σε ό,τι είμαστε, αισθανόμαστε, όταν μεγαλώνεις αρχίζεις να σκέφτεσαι, είτε πάω να τρελαθώ ή όλα είναι ήδη τρελά».
Σε μια χώρα όπου τα παντρεμένα ζευγάρια μπορούν να σηκώσουν φρύδια, αν κρατιούνται χέρι χέρι δημοσίως, μπορείτε μόνο να φανταστείτε την καθημερινή ζωή των λεσβιών. Μέσα σε αυτή την ανδροκρατούμενη κοινωνία, αντιμετωπίζουν μια διπλή διάκριση, πρώτον λόγω του φύλου τις και, στη συνέχεια, λόγω της σεξουαλικότητάς τις.
"Δεν έχουμε τις ίδιες ελευθερίες που έχουν οι γκέι", λέει η 21χρονη Amrita, από τη Bangalore. "Εμείς δεν μπορούμε απλώς να βγούμε, με τον ίδιο τρόπο, για μια λεσβιακή νύχτα όταν το επιθυμήσουμε. Οι οικογένειές μας θέλουν να γνωρίζουν πού πηγαίνουμε. Ακόμα και αν πούμε ψέμματα, θα το μάθουν".
Η οικογένεια και η ανηλεής πίεση που θέτουν στις κόρες για να παντρευτούν είναι μια περεταίρω αιτία βασανισμού για τις Ινδές λεσβίες. Όταν μια λεσβία εκ-δηλωθεί δημόσια, ή η οικογένειά της την ανακαλύψει, οι αντιδράσεις ποικίλουν, από την άρνηση ή την απόρριψη μέχρι την εκτενή τρομοκράτηση.
"Έχουν υπάρξει πολλές περιπτώσεις όπου οι λεσβίες έχουν πέσει θύματα βιασμού από τους συζύγους τις, τους αδέλφούς τις, ακόμα και από τους πατέρες τις, σε μια προσπάθεια να τις «θεραπεύσουν», λέει η Betu Singh, συντονίστρια της ομάδας στήριξης Sangama στο Δελχί. "Κάποιες τις έχουν κλείσει σε ένα δωμάτιο για πολλές ημέρες αφήνοντας τες να λιμοκτονούν, μέχρι να παραδεχθούν ότι όλα ήταν ψέματα".
Για εκείνες που εξαναγκάζονται σε γάμο, το υπόλοιπο της ζωής τις θα είναι ένας πάρα πολύ πραγματικός εφιάλτης. «Οι λεσβίες δεν είναι μόνο που εμποδίζονται να εκφράσουν τη σεξουαλικότητά τις, αναγκάζονται να πάνε σε πλήρως αντίθετη κατεύθυνση, να διαβιούν και να κάνουν σεξ με κάποιον που πραγματικά δεν θέλουν», λέει η Rex Watts, συντονίστρια της ομάδα Sangama στη Bangalore.
Υπό το φως της συμπεριφοράς αυτής, δεν αποτελεί έκπληξη ότι το ποσοστό των αυτοκτονιών για τις λεσβίες στην Ινδία είναι εξαιρετικά υψηλό. Σχεδόν δεν περνά εβδομάδα χωρίς να εμφανιστεί μια ιστορία στις εφημερίδες με νεαρά λεσβιακά ζευγάρια που έχουν επιλέξει να πεθάνουν παρά να ζήσουν σε μια κοινωνία που αρνείται να πιστέψει ότι υπάρχουν - υπήρχουν 24 καταγεγραμμένες περιπτώσεις συμφώνων αυτοκτονίας λεσβιακών ζευγαριών μεταξύ 1996 και 2004 μόνο στην πολιτεία της Kerala.1 Τον Μάιο του 2008 σημειώθηκε η ιδιαίτερα συγκλονιστική περίπτωση της Christy και της Rukmini από την Chennai. Και οι δύο είχαν συζύγους και μετά από χρόνια βασανισμού από τις οικογένειές τις και οι δύο αυτοπυρπωλήθηκαν. Οι συγγενείς που βρήκαν τα απανθρακωμένα πτώματα τις, είδαν πως εξακολουθούσαν να αγκαλιάζουν η μια την άλλη.
Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι το υψηλό ποσοστό αυτοκτονιών συνδέεται επίσης με το γεγονός ότι οι δομές στήριξης για τις λεσβίες στην Ινδία είναι σπάνιες. Η πόλη Chennai, για παράδειγμα, δεν έχει μια γραμμή βοήθειας για τις λεσβίες. Μερικές λένε πως οι πόροι θα φθίνουν ακόμη περισσότερο.
"Όταν ξεκινήσαμε το 1997 υπήρχαν έξι μέλη προσωπικού που εργάζονταν εδώ", λέει η Betu από την Sangini. "Τώρα έχουμε μόνο μια πολύ μικρή επιχορήγηση, έτσι απέμειναν μόνο δύο από εμάς".
Διεθνείς οργανώσεις και δωρήτριες παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης προς τις οργανώσεις υποστήριξης των σεξουαλικών μειονοτήτων στην Ινδία. Ωστόσο, εξαιτίας του Hiv Aids, τα περισσότερα από αυτά τα χρήματα πάνε σε δράσεις και οργανώσεις που εργάζονται για άνδρες που έχουν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες, αφήνοντας τις λεσβιακές ομάδες υποστήριξης απελπιστικά ανεπαρκείς.
Ακραία προκατάληψη
Αυτή η έλλειψη χρηματοδότησης σημαίνει πως η Sangini είναι μια από τις ελάχιστες, μια χούφτα, από τις οργανώσεις σε όλη την Ινδία που λειτουργεί αποκλειστικά για τη υποστήριξη των λεσβιών. Αλλά η Κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει να καταχωρηθεί μια οργάνωση, ως οργάνωση που υποστηρίζει έστω και μια «λεσβία», έτσι λειτουργεί κάτω από την «Οργάνωση Σεξουαλικής Υγείας Γυναικών». Έχουν μια τηλεφωνική γραμμή βοήθειας και αναλαμβάνουν την υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένης της νομικής αρωγής και συμβουλών για λεσβίες που θέλουν να εγκαταλείψουν την οικογενειακή εστία.
"Αν μια λεσβία προσπαθήσει να φύγει, ο σύζυγος ή η οικογένειά της πληρώνει απλώς την αστυνομία να την φέρει πίσω", λέει η Betu. "Έχουμε βρει ένα ασφαλές μέρος για να μείνουν και να παίρνουμε μια δικηγορίνα που συντάσει τα χαρτιά ορθά με αποτέλεσμα να μην μπορούν να την πάρουν πίσω. Έχουμε περίπου έξι περιπτώσεις αυτού του είδους κάθε μήνα".
Υπάρχουν επίσης οργανώσεις που δρουν έξω από τη χώρα που συγκεντρώνουν χρήματα και τα διαθέτουν σε δίκτυα υποστήριξης λεσβιών στην Ινδία. Η Molly Blackburn είναι η διευθύντρια της Οργάνωσης Λεσβιών της Ινδίας Lesbian Association of India (LAI), η οποία εδρεύει στο Cambridge της Αγγλίας.
«Τόσες πολλές άνθρωποι ταξιδεύουν στην Ινδία και δεν έχουν ιδέα τι συμβαίνει εκεί», μας είπε. «Εξακολουθεί να αγνοεί την συγκλονιστική προκατάληψη εις βάρος των λεσβιών που περνά μέσα από κάθε επίπεδο της κοινωνίας. Απλώς δεν πρέπει να υπάρχουν".
Η LAI αναπτύσσει ένα δίκτυο πηγών για τις Ινδές λεσβίες ώστε να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και έχει ήδη ένα blog, “Σπάστε τη Σιωπή”, όπου μπορούν να μοιράζονται την ποίηση, τις ιστορίες και τα μηνύματα τις. Το σχετικά νέο φαινόμενο του Διαδικτύου είναι ένας από τους λίγους χώρους όπου, προστατεύεται από την ανωνυμία, οι λεσβίες έχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν. Ωστόσο, η πρόσβαση σε έναν υπολογιστή είναι μια πολυτέλεια που οι περισσότερες Ινδές λεσβίες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά. Όπως συμβαίνει σε τόσους άλλους τομείς της κοινωνίας, είναι οι φτωχές που υποφέρουν περισσότερο.
«Λεσβίες με χρήματα και εκπαίδευση είναι σε θέση να ασχοληθούν με αυτά τα πράγματα πολύ καλύτερα γιατί τις δίνονται περισσότερες ελευθερίες: μπορούν να εργάζονται και να σπουδάζουν, μπορούν να εγκαταλείψουν το σπίτι», λέει η Betu. «Οι φτωχές λεσβίες δεν έχουν αυτές τις επιλογές, πρέπει να παντρευτούν και να εργαστούν μέσα ή κοντά στο σπίτι".
Αυτό συμβαίνει γιατί η ήδη δύσπιστη κοινωνία απορρίπτει συχνά την λεσβιοσύνη απλώς και μόνο ως υπερβολική πολυτέλεια ανίας-βαρεμάρας της υψηλής κάστας γυναικών ή μια “κλεμένη” μόδα από τη Δύση.
Ωστόσο, η τακτική αρχειοθέτησης των αυτοκτονιών, και ακόμη και των γάμων, μεταξύ των γυναικών από τις χαμηλότερες τάξεις, dalits (άνθρωποι που είναι στο κατώτατο όριο του συστήματος των καστών, που πριν αποκαλόυνταν «παρίες») και οι adivasis (αυτοχθόνες) από μικρά χωριά, οι οποίες δεν έχουν εκτεθεί ποτέ στο δυτικό πολιτισμό ούτε καν έχουν ακούσει τη λέξη «λεσβία», είναι φανερό πως διαψεύδουν αυτή την αντίληψη.
Οι λεσβίες είναι μέρος όλων των κοινωνικών στρωμάτων της Ινδίας, απλώς δέχονται ακραία προκατάληψη εναντίον τις. Είτε είναι στο σπίτι, στο χώρο εργασίας ή στο ιατρείο, οι λεσβίες συχνά θεωρείται ότι είναι κατά κάποιο τρόπο ασθενείς ή έχουν χάσει την κατεύθυνσή τις- άστοχες.
"Πολλές γιατρίνες και οι ψυχίατροι εξακολουθούν να θεωρούν την λεσβιοσύνη ως κάποιο είδος της ασθένειας ή διαστροφής και συνεχίζουν να την αντιμετωπίζουν ως τέτοια", λέει η Molly από την LAI. "Υπήρξαν οδηγείες στα ινδικά ιατρικά βιβλία που λένε στις γιατρίνες τον καλύτερο τρόπο για να επισημάνουν μια λεσβία. Τις λένε να κοιτούν τις λεσβίες εξωτερικά για τα πράγματα όπως κοντά μαλλιά και τατουάζ".
Στο σχολικό σύστημα της Ινδίας, όπου ακόμη και η σεξουαλική εκπαίδευση είναι ένα ακανθώδες θέμα, έχουν υπάρξει αναφορές αποβολών με την παραμικρή νύξη για λεσβιοσύνη. Ίσως το πιο γελοίο παράδειγμα ήταν το 1992 όταν επτά έφηβες τις πέταξαν έξω από το δημόσιο γυμνάσιο στην Kerala. Το ασυγχώρητο έγκλημά τις; Είχαν δημιουργήσει μια ομάδα θαυμαστριών της Martina Navratilova.
Η στάση του Bollywood στο θέμα προκαλεί θυμό στις ακτιβίστριες όλων των πλευρών. Η ταινία Girlfriend (2004) εξόργησε τις δεξιές θρησκευτικές ομάδες και τις queer ακτιβίστριες με την διεργετική παρουσίασή των γυναικών αγαπούν τις γυναίκες. Η ταινία απεικονίζει τον κύριο ως λεσβία και ένα άνδρα που μισεί λόγω παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης, ενώ η συντρόφισά της γίνεται λεσβία μετά από μια νύχτα στο booze. Η απρόσμενη στροφή έρχεται όταν η τελευταία ερωτεύεται έναν άνδρα, με αποτέλεσμα η φίλη της να γίνει μια ψυχοπαθής δολοφόνος.
«Η ταινία Girlfriend επιτυχώς κατόρθωσε να συμπεριλάβει όλα τα αρνητικά στερεότυπα και κλισέ για τις λεσβίες», λέει η Sita. «Είμαι σίγουρη ότι παρουσιάστηκε έτσι ώστε να προσφέρει ευχαρίστηση στους".
Βίαιες διαδηλώσεις ξέσπασαν μετά την προβολή της ταινίας. Συντηρητικές ομάδες Hindu, όπως η Shiv Sena και η Bajrang Dal, επιτέθηκαν στους κινηματογράφους που πρόβαλαν τη ταινία και έκαψαν αφίσες της ταινίας.
Υπήρχαν ανάλογες διαμαρτυρίες το 1998 της λεσβιακής ταινίας Fire της Deepa Mehta. «Είναι μια έκρηξη ύβρεως και διασυρμού της γυναικείας φύσης και επίθεση εναντίον του Ινδουισμού!» είχε δηλώσει ένας Shiv Sena ηγέτης. Αυτή η ταινία, ωστόσο, είχε πολύ θερμότερη υποδοχή από τις queer ακτιβίστριες. Υπάρχει η άποψη ότι η βίαιη αντίδρασή για την ταινία Fire ήταν μια καθοριστική στιγμή στην εμφάνιση του λεσβιακού κινήματος στην Ινδία. Εκατοντάδες λεσβίες συγκεντρώθηκαν έξω από τα λεηλατημένα θέατρα, κρατώντας κεριά και διαμαρτυρόμενες.
«Για πρώτη φορά θα μπορούσαν μας δουν να διαμαρτυρόμαστε ακριβώς για την αιτία που μας προκαλεί τον πιο ισχυρό πόνο, την αποκρουστική αντίδραση προς εμάς από την κοινωνία και τους άνδρες», λέει η 38χρονη Parvati από την Bangalore.
Σημάδια αλλαγής
Το 2006, το θέμα των γυναικών που προσελκύονται ερωτικά από γυναίκες διερευνήθηκε περαιτέρω με την Αγγλίδα παραγωγό ταινιών Pratibha Parma στην ταινία της Nina's Heavenly Delights. Η ταινία, γυρίστηκε στη Γλασκώβη, είναι μια ξέγνοιαστη ιστορία για το πώς μια Ινδο-σκωτσέζα ερωτεύεται τη συναδέλφισά της ενώ προσπαθεί να κερδίσει έναν εθνικό διαγωνισμό κάρι. Η ταινία έλαβε έπαινο από τις κρίτριες τόσο στην Ινδία όσο και στην Αγγλία αλλά δεν παρουσιάστηκε σε σχεδόν κανένα κινηματογράφο στην ίδια την Ινδία. Η είσοδος της ινδικής ταινίας The World Unseen- {Ο αόρατος κόσμος} (2007), στο περσινό φεστιβάλ του Λονδίνου Lesbian and Gay Film Festival, μια ιστορία για δύο ινδές που ερωτεύονται στο απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής, επίσης αγνοήθηκε από τους κινηματογράφους στην Ινδία.
Παρά αυτή την αργή αρχή, ακτιβίστριες επιμένουν ότι συμπεριφορές αρχίζουν να αλλάζουν, τόσο της ινδικής κοινωνίας όσων και των ίδιων των Ινδών λεσβιών. «Σε σύγκριση με πριν 10 χρονιές, όχι μόνο οι περισσότερες λεσβίες αισθάνονται αρκετά βέβαιες να εκ-δηλωθούν δημόσια, αλλά, όταν το κάνουν, βρίσκονται στο στάδιο να γίνονται αποδεκτές από τις φίλες και τις συναδέλφισές τις», λέει η Betu. «Ακόμη και οι οικογένειές τις αλλάζουν συνήθως στο τέλος! - αν και για αυτό μπορεί μερικές φορές να χρειαστεί να περάσουν μερικές χρονιές.
Είναι σημαντικό, τα μέσα ενημέρωσης, παρά την αντιμπάθεια τους σε ιστορίες με queer θέματα, επίσης, φαίνεται να είναι πιο κοντά μετά από το χρόνιο βομβαρδισμό ομάδων πίεσης στην Ινδία, όπως η Sangama και η Queer Media Watch.
“Όποτε μια εφημερίδα, έντυπο θα τύπωνει μια σκάρτη (για τα σκουπίδια) ιστορία της κρούουμε τον κώδωνα του κιδνύνου και την κάνουμε να περνάει δύσκολες ώρες”, λέει η οργάνωση Sangama. “Χρειάστηκε καιρός αλλά τώρα περνούν συνήθως από μας προτού τυπώσουν κάτι”.
Η απόφαση Ύπατου Δικαστηρίου του Δελχί τον Μάιο να ακούσει τις αιτήσεις ενάντια στο Άρθρο 377 του Ινδικού Ποινικού Κώδικα (IPC 377) που θέτει εκτός νόμου «τη σαρκική επαφή κατά της φυσικής τάξεως», αποτελεί ένα ακόμη θετικό σημάδι.
Οι λεσβίες θεωρητικά δεν περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του, δεδομένου ότι ο νομικός ορισμός της «επαφής» απαιτεί διείσδυση. Αν και κάθε νίκη είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολική, οι κρατικές αρχές είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν το άρθρο 377 για να απειλήσουν και να εκφοβίσουν τις λεσβίες.
Στην πρωτεύουσα, το Δελχί, οι λεσβίες μόλις αρχίζουν να γίνονται ένας ικανός αριθμός στην εβδομαδιαία λεσβιακή νύχτα. "Όταν πηγαίνουμε εκεί περνάμε καλά, αλλά δημόσια είμαστε ακόμα απελπιστικά λίγες", λέει η Sita. «Έχω εκ-δηλωθεί δημόσια παντού, οι φίλες μου ξέρουν, η οικογένειά μου ξέρει και πραγματικά δεν με ενδιαφέρει ποια άλλη γνωρίζει. Και αν κάποια άλλη έχει πρόβλημα με αυτό από τώρα και στο εξής, αυτό θα είναι - πρόβλημα της".
1. VN Deepa, “Queering Kerala: Reflections of Sahayatika”, in Arvind Narrain and Gautam Bhan, Επειδή έχω φωνή: Queer Πολιτική στην Ινδία, Εκδόσεις Yoda, Δελχί 2005.
Την είδηση την βρήκαμε την 1.10.08 και την μεταφράσαμε από την Newint γραμμένη από τον Nick Harvey ανεξάρτητο δημοσιογράφο στην http://www.newint.org/features/special/2008/10/01/fire-inside/
