Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μια αξιοσημείωτη πρόοδος από την αυξανόμενη παγκόσμια κινητοποίηση για την προστασία των παιδιών από τις χειρότερες πληγές του πολέμου.
Χάρη στη δράση οργανισμών αλλά και ιδιωτικής πρωτοβουλίας έγιναν σημαντικά βήματα όπως:
Η απαγόρευση των ναρκών κατά προσωπικού.
Η κατάρτιση νέου νομικού πλαισίου για την πρόληψη της χρησιμοποίησης παιδιών ως στρατιώτες.
Η συμφωνία για τη θέσπιση ενός διεθνούς ποινικού δικαστηρίου.
Οι δεσμεύσεις κρατών για την προστασία των παιδιών σε καιρό πολέμου, την χαλιναγώγηση του λαθρεμπορίου ελαφρών όπλων και άλλων φυσικών πόρων που τροφοδοτούν τις συγκρούσεις και τον τερματισμό της ατιμωρησίας για εκείνους που παραβιάζουν τα δικαιώματα των παιδιών σε καιρό πολέμου.
ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Άρθρο 38
1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να σέβονται και να διασφαλίζουν το σεβασμό στους κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που εφαρμόζονται σε αυτά σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης, και των οποίων η προστασία επεκτείνεται στα παιδιά.
2. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη παίρνουν όλα τα δυνατά μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα πρόσωπα κάτω των δεκαπέντε ετών, δεν θα συμμετέχουν άμεσα στις εχθροπραξίες.
3. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη απέχουν από την επιστράτευση στις ένοπλες δυνάμεις τους κάθε προσώπου κάτω των δεκαπέντε ετών. Κατά την επιστράτευση ανάμεσα σε πρόσωπα άνω των δεκαπέντε ετών αλλά κάτω των δεκαοκτώ ετών, τα Συμβαλλόμενα Κράτη προσπαθούν να δίνουν προτεραιότητα στα πρόσωπα μεγαλύτερης ηλικίας.
4. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη, σύμφωνα με την υποχρέωση που έχουν, δυνάμει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, να προστατεύουν τον άμαχο πληθυσμό σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης, παίρνουν όλα τα δυνατά μέτρα για την προστασία και την φροντίδα των παιδιών, που θίγονται από την ένοπλη σύρραξη.
Η Ελλάδα επικύρωσε τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού το 1992, επιπλέον το Σεπτέμβριο του 2000 υπέγραψε και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης που θεσμοθετεί αυστηρότερες διατάξεις όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των παιδιών σε ένοπλες συρράξεις. Έχει επικυρώσει επίσης τη Σύμβαση για την Απαγόρευση της Χρήσης, Αποθήκευσης, Παραγωγής και Διακίνησης Ναρκών κατά Προσωπικού και της Καταστροφής τους στις 25 Σεπτεμβρίου του 2003.
Παρά τις όποιες προόδους εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να ζουν υπό την απειλή του πολέμου και να συγκαταλέγονται ανάμεσα στα θύματά του. Ας αναλογισθούμε για λίγο τις συγκρούσεις της περασμένης δεκαετίας, ανάμεσα στις οποίες αυτές του Αφγανιστάν, Ιράκ, Σουδάν, Αγκόλας, Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Κονγκό, Ερυθραίας, Αιθιοπίας, Ρουάντα, Σιέρα Λεόνε, Σομαλίας, Σρι Λάνκα, Κοσόβου και Ανατολικού Τιμόρ.
Όλες αυτές οι εστίες ένοπλων συρράξεων έχουν κοστίσει τη ζωή σε αμέτρητα παιδιά, όχι μόνο άμεσα αλλά και από την έλλειψη φαγητού και συνθηκών υγιεινής, έχουν επίσης σημαδέψει ψυχολογικά εκατομμύρια άλλα που έγιναν μάρτυρες της βίας και της καταστροφής παρά τη θέλησή τους. Μέσα στην τελευταία δεκαετία μονάχα, περισσότερα από 2 εκατομμύρια παιδιά πέθαναν εξ αιτίας των πολέμων και σχεδόν 15 εκατομμύρια εκτοπίσθηκαν ή έγιναν πρόσφυγες από τις διάφορες συρράξεις.
Με συν-διοργανώτρια τη UNICEF ένα σημαντικό βήμα έγινε στη Διεθνή Συνδιάσκεψη για τα Παιδιά του Πολέμου, που έγινε στο Winnipeg του Καναδά τον Σεπτέμβριο του 2000 και υπήρξε η μεγαλύτερη συγκέντρωση που έγινε ποτέ από εκπροσώπους κυβερνήσεων, ειδικές-ους, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και νέες-ους από όλο τον κόσμο, για να συζητήσουν προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά του πολέμου, να ισχυροποιήσουν τους μηχανισμούς πρόληψης και να δώσουν ένα τέλος στην ατιμωρησία εκείνων που κακοποιούν παιδιά σε καιρό πολέμου. Την τιμητική προεδρία της Συνδιάσκεψης είχε η Graca Machel, συγγραφέας μιας σημαντικής μελέτης των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιπτώσεις των Ενόπλων Συρράξεων στα Παιδιά που έγινε το 1996.
ΝΕΑ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΛΕΙ ΓΙΑ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ
Με κοινή τους ανακοίνωση η UNICEF και η-ο Ειδικός Εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά και τις Ένοπλες Συρράξεις παρουσίασαν τη 10ετή Στρατηγική Αναθεώρηση της Μελέτης Graca Machel, καλώντας κυβερνήσεις, οργανώσεις του ΟΗΕ και την πολιτισμένη κοινωνία να πολλαπλασιάσουν επειγόντως τις προσπάθειες για την προστασία όλων των παιδιών που πλήττονται από ένοπλες συρράξεις.
Η έκθεση αυτή δίδει έμφαση στο ότι ο πόλεμος παραβιάζει τα δικαιώματα των παιδιών: το δικαίωμα στη ζωή, το δικαίωμα στην οικογενειακή ενότητα, το δικαίωμα σε υγεία και εκπαίδευση, το δικαίωμα σε προστασία από βία και κακομεταχείριση και το δικαίωμα σε ανθρωπιστική βοήθεια.
Σε όλο τον κόσμο, εκτιμάται πως πάνω από ένα δισεκατομμύριο παιδιά ζουν σε χώρες ή περιοχές που πλήττονται από ένοπλες συρράξεις - σχεδόν το ένα έκτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Εξ αυτών, περίπου 300 εκατομμύρια είναι κάτω των 5 ετών.
Τα παιδιά αυτά υποφέρουν τόσο από τις άμεσες συνέπειες των συρράξεων, όσο και από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την ευημερία τους. Με τη μεταβαλλόμενη φύση των ένοπλων συρράξεων, οι επιπτώσεις του πολέμου στα παιδιά και τις νέες-ους είναι περισσότερο στυγνές από ποτέ.
Υφίστανται τις συνέπειες από την ανεξέλεγκτη εξάπλωση των ελαφρών όπλων και των ένοπλων ομάδων, των ναρκών, των πυρομαχικών και οβίδων που δεν έχουν εκραγεί, καθώς και από την τρομοκρατία και τα μέτρα κατά της τρομοκρατίας.
Στρατολογούνται ως μαχήτριες-ες, γίνονται στόχος επιθέσεων σε σχολεία και νοσοκομεία, θύματα αεροπορικών βομβαρδισμών ή συλλαμβάνονται και κρατούνται παράνομα.
Κορίτσια και αγόρια αντιμετωπίζουν επίσης σεξουαλική βία, συμπεριλαμβανόμενων των βιασμών που χρησιμοποιούνται ως όπλο πολέμου.
Τα παιδιά που ζουν σε χώρες που υπάρχουν συρράξεις είναι επίσης περισσότερο πιθανό να μην πηγαίνουν σχολείο και να απειλούνται από τη φτώχεια, τον υποσιτισμό, την προσφυγιά και τις ασθένειες.
Από την πρωτοπόρο μελέτη της Graca Machel για τις επιπτώσεις των ενόπλων συρράξεων στα παιδιά το 1996, η διεθνής κοινότητα πέτυχε να θέσει αρκετά ορόσημα για την ανάπτυξη ενός δικτύου νομικής προστασίας και διεθνών προτύπων για την πρόληψη της στρατολόγησης παιδιών και την εξασφάλιση της επανένταξής τους στην κοινωνία. Η φωνή και οι απόψεις των παιδιών επίσης τώρα λαμβάνεται πιο συχνά υπόψη στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες, καθώς και στις θεμελιώδεις αρχές των ειρηνευτικών αποστολών.
«Τα παιδιά που έχουν χάσει την παιδική τους ηλικία εξαιτίας των πολέμων δεν πρέπει να χάσουν και το μέλλον τους» δήλωσε η Εκτελεστική Διευθύντρια της UNICEF, Αν Βένεμαν.
Η έκθεση συστήνει σε όλα τα κράτη να σταθούν στο ύψος της ευθύνης που έχουν αναλάβει για να προστατέψουν τα νεότερα μέλη της κοινωνίας τους επιταχύνοντας τις προσπάθειες για την ανάπτυξη νομοθεσίας, πολιτικών και δράσεων για λογαριασμό των παιδιών σε εθνικό επίπεδο.
Πάντως, πολύ περισσότερα πρέπει να γίνουν για να εφαρμοσθούν οι διεθνείς κανόνες και να εξασφαλισθεί η συμμόρφωση ώστε να έρθουν προ των ευθυνών τους όσοι προξενούν βαριές παραβιάσεις κατά των παιδιών σε καιρό πολέμου.
Η Εβδομάδα 15-21 Ιουνίου είναι και Παγκόσμια Εβδομάδα Δράσης Ενάντια στη Βία από Πυροβόλα Όπλα και κατά των ελαφρών όπλων και της ένοπλης βίας.
Το άρθρο το βρήκαμε στις 17.6.09 στην ιστοσελίδα της unicef Ελλάδας, στο http://unicef.gr/chilwar.php
