Τα θύματα βιασμού σε ολόκληρο τον κόσμο στερούνται τη δικαιοσύνη και την αξιοπρέπεια
Τα θύματα βιασμού και σεξουαλικής βίας σε ολόκληρο τον κόσμο στερούνται την πρόσβαση στη δικαιοσύνη εξαιτίας διακρίσεων με βάση το φύλο, καθώς και υποθέσεων για τη σεξουαλική συμπεριφορά των θυμάτων βιασμού, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία σε δυο μεγάλες εκθέσεις που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.
Για να τιμήσει την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε 2 εκθέσεις, οι οποίες εξετάζουν τη σεξουαλική βία σε τοποθεσίες του ανεπτυγμένου και του αναπτυσσόμενου κόσμου: στην Καμπότζη και στις σκανδιναβικές χώρες Δανία, Νορβηγία, Σουηδία και Φινλανδία.
«Τόσο στις πλούσιες, όσο και στις φτωχές χώρες, οι γυναίκες που βιάζονται ή κακοποιούνται έχουν ελάχιστη πιθανότητα να δουν τους δράστες να οδηγούνται στη δικαιοσύνη», δήλωσε η Γουίντνι Μπράουν, Διευθύντρια του Τμήματος Διεθνούς Δικαίου και Πολιτικής της Διεθνούς Αμνηστίας. «Στον 21ο αιώνα, με τόσα νομοθετήματα που έχουν σχεδιαστεί για να διασφαλίσουν την ισότητα των γυναικών, είναι συγκλονιστικό ότι ουσιαστικά όλες οι κυβερνήσεις παραλείπουν να προστατεύσουν τις γυναίκες ή να διασφαλίσουν ότι οι δράστες θα λογοδοτήσουν για τα εγκλήματά τους.»
Οι εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας καταδεικνύουν ότι τα θύματα σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας που αναζητούν δικαιοσύνη αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια. Μεταξύ άλλων ανεπαρκείς, αρνητικές ή απορριπτικές αντιδράσεις του αστυνομικού, ιατρικού και δικαστικού προσωπικού. Δεδομένης της διάχυτης αδιαφορίας των αρχών, πολλές γυναίκες αισθάνονται ντροπή ή κατηγορούν την εαυτή τες και δεν προσπαθούν καν να καταγγείλουν τα εγκλήματα αυτά στην αστυνομία.
Στις περιπτώσεις όπου οι γυναίκες όντως πηγαίνουν στην αστυνομία, τα αιτήματά τες για αποκατάσταση και δικαίωση σπάνια βρίσκουν ανταπόκριση. Οι δύο εκθέσεις διαπιστώνουν ότι τα ποσοστά ποινικής δίωξης για βιασμό είναι από τα χαμηλότερα για οποιοδήποτε αδίκημα.
«Εάν η σεξουαλική βία δεν συνοδεύεται, επίσης, από σωματική βία, απλούστατα δεν λαμβάνεται σοβαρά», επισήμανε η Γουίντνι Μπράουν. «Μια γυναίκα που επιβιώνει από τον βιασμό χωρίς σοβαρό σωματικό τραυματισμό, συχνά στιγματίζεται ή θεωρείται υπεύθυνη για ένα έγκλημα που διαπράχθηκε εναντίον της, ενώ ο βιαστής συχνά αντιμετωπίζει περιορισμένες ή μηδενικές κοινωνικές ή νομικές κυρώσεις.»
Παρότι τα νομικά συστήματα που εξετάζονται στις εκθέσεις έχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ τους, η Διεθνής Αμνηστία διαπίστωσε ότι όλα περιέχουν κενά και ανακολουθίες που αποθαρρύνουν τις γυναίκες και τα κορίτσια από την αναζήτηση δικαιοσύνης για εγκλήματα που διαπράττονται εναντίον τες.
Στις σκανδιναβικές χώρες, για παράδειγμα, τη σοβαρότητα του βιασμού καθορίζουν η χρήση βίας ή απειλών βίας, και όχι η παραβίαση της σεξουαλικής αυτονομίας μιας γυναίκας. Στην έκθεση με τίτλο Η Υπόθεση Έκλεισε, τεκμηριώνεται μια υπόθεση στη Φινλανδία, όπου ένας άνδρας εξανάγκασε μια γυναίκα σε συνουσία στην αχρηστευμένη τουαλέτα ενός πάρκινγκ, χτυπώντας το κεφάλι της στον τοίχο και στρίβοντας το χέρι της πίσω από την πλάτη της. Κατά τη γνώμη του εισαγγελέα, αυτό δεν ήταν βιασμός, καθώς η βία που ασκήθηκε ήταν χαμηλού βαθμού. Ο άνδρας καταδικάστηκε για εξαναγκασμό σε συνουσία και καταδικάστηκε σε φυλάκιση επτά μηνών με αναστολή.
Συγκριτικά, στη Φινλανδία, η άρνηση υπηρέτησης της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, συμπεριλαμβανομένης της εναλλακτικής πολιτικής θητείας, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών.
Στην Καμπότζη, οι γυναίκες δεν εμπιστεύονται το σύστημα δικαιοσύνης. Οι δαπάνες που συνδέονται με τις διαδικασίες της αστυνομίας αποτρέπουν τις γυναίκες από το να δώσουν συνέχεια σε μια υπόθεση. Τα θύματα συχνά καλούνται να δωροδοκήσουν προκειμένου η αστυνομία να ξεκινήσει έρευνα. Χρήματα, επίσης, απαιτούνται συνήθως για ιατρικές δαπάνες, για μεταφορές και για τηλεφωνικά έξοδα της αστυνομίας κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Η έκθεση με τίτλο Σπάζοντας τη Σιωπή τεκμηριώνει επίσης πώς προσφέρεται ως «λύση», μετά από διαπραγματεύσεις, εξωδικαστικός οικονομικός συμβιβασμός. Συνήθως οι αστυνομικίνες-οι λειτουργούν ως διαιτήτριες-ες μεταξύ των οικογενειών του θύματος και του δράστη, για να εξασφαλίσουν οικονομικό συμβιβασμό, υπό τον όρο ότι το θύμα θα αποσύρει τη μήνυση. Η μεσολαβήτρια-ης λαμβάνει μέρος αυτών των χρημάτων.
«Για πάρα πολλές γυναίκες, η εμπειρία τες από το σύστημα δικαιοσύνης επιδεινώνει την αρχική πράξη της βίας και της κακοποίησης», τόνισε η Γουίντνι Μπράουν. «Κάθε δράστης που μένει ατιμώρητος εξαιτίας αυτών των ελλείψεων, αποτελεί σημάδι ότι οι αρχές αδιαφορούν για την οδύνη των θυμάτων της σεξουαλικής βίας.»
Η βία εναντίον των γυναικών εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα και σοβαρά εμπόδια για την ισότητα των φύλων. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις κυβερνήσεις να ασκήσουν την οφειλόμενη επιμέλεια ώστε να αποτρέψουν, να διερευνήσουν και να τιμωρήσουν τις πράξεις βίας. Για τον σκοπό αυτόν, κεντρική σημασία έχει να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες που υποβάλλονται σε βία μπορούν να έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη και σε αποτελεσματικό μέσο αποκατάστασης για τη βλάβη που υπέστησαν.
Η Διεθνής Αμνηστία ζητά επίσης τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και ισχυρού φορέα του ΟΗΕ για τις γυναίκες, που να διασφαλίσει ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια σε όλον τον κόσμο απολαμβάνουν τα δικαιώματά τες στην πράξη. Η Διεθνής Αμνηστία είναι μέλος της παγκόσμιας εκστρατείας ΜΚΟ για την Αναμόρφωση της Αρχιτεκτονικής για την Ισότητα των Φύλων (GEAR), η οποία καλεί τις κυβερνήσεις και το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών να διασφαλίσουν ότι στον νέο φορέα του ΟΗΕ για τις γυναίκες θα διατεθούν οι πόροι, το προσωπικό και η δικαιοδοσία που χρειάζεται για να φέρει πραγματική διαφορά στις ζωές των γυναικών σε όλον τον κόσμο.
Η Διεθνής Αμνηστία προτρέπει όλες τις κυβερνήσεις να επαναβεβαιώσουν πλήρως τη δέσμευσή τες να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών, όπως εκφράζεται σε πολυάριθμες συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και στη Διακήρυξη και Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου, ένα πρόγραμμα για την προώθηση των στόχων της ισότητας, της ανάπτυξης και της ειρήνης για όλες τις γυναίκες.
Σημειώσεις για τις Συντάκτριες-ες:
Η Διεθνής Αμνηστία δημοσιεύει δύο εκθέσεις που εξετάζουν τη βία εναντίον των γυναικών, με τίτλους «Η Υπόθεση Έκλεισε: Βιασμός και Ανθρώπινα Δικαιώματα στις Σκανδιναβικές Χώρες» και «Σπάζοντας τη Σιωπή: Σεξουαλική Βία στην Καμπότζη.» http://www.amnesty. org/campaigns/ stop-violence- against-women
Οι εκθέσεις δίνονται στη δημοσιότητα κατά τη σύνοδο της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τη Θέση των Γυναικών. Φέτος, η Επιτροπή εστιάζει στη 15ετή ανασκόπηση της Διακήρυξης και Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου, ενός προγράμματος για την προώθηση της ισότητας και της ανάπτυξης για όλες τις γυναίκες και την πλήρη εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, που είχε γίνει αποδεκτή ομόφωνα από τα κράτη-μέλη που συμμετείχαν στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για τις Γυναίκες, το 1995.
Η Διεθνής Αμνηστία πιστεύει ότι οι κυβερνήσεις δεν θα κατορθώσουν καμία ουσιαστική πρόοδο στους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας, παρά μόνο αν ασχοληθούν με τα δομικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως είναι η στέρηση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων, το δικαίωμα της ελευθερίας από κάθε μορφή βίας με βάση το φύλο και οι διακρίσεις εναντίον των γυναικών.
Γραφείο Τύπου και Προβολής
