Πόσο βάζεις τη ζωή σου σε αναμονή;
Αυτό το άρθρο απευθύνεται σε όσες-ους θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα για την αναβλητικότητα και πιθανούς τρόπους για να τη διαχειριστούν.
«Αναβλητικότητα» σημαίνει να αναβάλλεις να κάνεις κάτι που γνωρίζεις ότι πρέπει ή χρειάζεται να κάνεις. Όλες-οι μας μπορεί κάποιες φορές να αναβάλλουμε τα πράγματα που χρειάζεται να γίνουν ώς ένα βαθμό. Όλες-οι μας έχουμε πει «θα το κάνω αργότερα» ή «πρέπει να κάτσω να το κάνω αυτό». Ωστόσο, μερικές-οι άνθρωποι αναβάλλουν συστηματικά και σε τέτοιο βαθμό που σιγά σιγά τα πράγματα που έχουν να κάνουν συσσωρεύονται σε έναν μεγάλο όγκο, προκαλώντας έτσι επιπρόσθετο άγχος και πίεση στη ζωή τους. Τι συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις; Τι γίνεται όταν η αναβλητικότητα επηρεάζει με αρνητικό τρόπο τη ζωή σου στην καθημερινότητα, π.χ. αυξάνει το άγχος σου, δυσκολεύει τη δουλειά σου, προκαλεί αναξιοπιστία στις σχέσεις σου, έχει επιπτώσεις και σε άλλες-ους γύρω σου;
Οι λόγοι μπορεί να ποικίλλουν. Ερευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι τείνουν να αναβάλλουν για τους παρακάτω κυρίως λόγους:
1Εχεις την αίσθηση ότι δεν είσαι καλή-ος σε αυτό που κάνεις.
Μπορεί να έχεις την αντίληψη ότι όσες-οι φτάνουν με επιτυχία τους στόχους τους (π.χ. όπως οι άνθρωποι που θεωρείς πετυχημένες-ους) το κατορθώνουν «με τη μία» - χωρίς εμπόδια, δυσκολίες ή αμφιβολίες. Ετσι, όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα μπορεί να σκεφτείς - «αυτό που κάνω δεν μου φαίνεται καλό, μάλλον είναι λάθος, καλύτερα να τα παρατήσω». Ωστόσο, οι άνθρωποι που πετυχαίνουν να φέρουν εις πέρας τους στόχους τους φαίνεται να ξέρουν από πριν ότι στις προσπάθειές τους θα βρουν δυσκολίες. Ετσι, όταν συναντούν εμπόδια απλώς επιλέγουν να συνεχίσουν την προσπάθεια.
2Υποθέτεις ότι θα πρέπει να έχεις συγκεκριμένη διάθεση. Μπορεί να χρειάζεται να κάνεις κάποια πράγματα που είναι βαρετά ή απαιτητικά, για τα οποία ίσως ποτέ δεν θα έχεις «το κέφι» να τα κάνεις. Πότε θα έχεις τη διάθεση να κάνεις κάτι που δεν σου πολυαρέσει; Αν, όμως, παρ' όλα αυτά ξεκινήσεις να τα πραγματοποιείς το πιθανότερο είναι να αρχίσεις να έχεις την αίσθηση της εκπλήρωσης.
3Ο φόβος της αποτυχίας. Μπορεί να αφήνεις τα πράγματα μέχρι την τελευταία στιγμή και μετά να πεις «δεν είχα αρκετό χρόνο για να το κάνω καλύτερα». Συνήθως, με αυτό τον τρόπο δίνεις στον εαυτό σου μια δικαιολογία και τον προστατεύεις από το ενδεχόμενο της αποτυχίας - ότι δηλαδή και να είχες χρόνο για να το κάνεις καλύτερα, φοβάσαι ότι και πάλι δεν θα ήταν καλό.
4Ο φόβος της απόρριψης ή της οικειότητας. Μπορεί να αποφεύγεις να καλείς φίλες-ους στο σπίτι σου ή να κάνεις εκείνα τα τηλέφωνα, διότι μπορεί να αισθανθείς απόρριψη. Επίσης, μπορεί να μην αισθάνεσαι πολύ άνετα στην ιδέα ότι οι άλλες-οι θα σε γνωρίσουν καλύτερα. Η αναβλητικότητα βοηθάει στο να κρατήσεις τους άλλες-ους σε μια ασφαλή συναισθηματική απόσταση, επιτρέποντάς σου να αποφύγεις να δείξεις την εαυτή-ο σου στις άλλες-ους.
5Ο φόβος της επιτυχίας. Αν επιτύχεις τότε μπορεί να ανησυχείς ότι θα τραβήξεις πάνω σου περισσότερη προσοχή ή ότι μπορεί να δημιουργήσεις περισσότερη δουλειά για την εαυτή-ο σου.
6Εμμεσα ανταποδίδεις σε κάποια-ον. Μπορεί με την αναβλητικότητά σου να αντεκδικείσαι έμμεσα κάποια-ον. Αν, για παράδειγμα, αισθάνεσαι ότι σε διατάζουν ή ότι σε αναγκάζουν να κάνεις κάτι, τότε η αναβλητικότητά σου μπορεί να είναι ένας έμμεσος τρόπος που βρίσκεις για να εκφράσεις τον θυμό σου ή να επαναστατήσεις.
7Ελλειψη δέσμευσης. Μπορεί απλώς να μη θεωρείς αυτό που χρειάζεται να κάνεις τόσο σημαντικό, κι έτσι δεν αξίζει να καταβάλεις γι' αυτό οποιαδήποτε προσπάθεια. Ή μπορεί να το θεωρείς δυσάρεστο και να προτιμάς να κάνεις κάτι άλλο ευκολότερο ή πιο ευχάριστο.
Μερικοί τρόποι για να ξεπεράσεις την αναβλητικότητα:
1Απλά κάν 'το. Ακούγεται απλό, ωστόσο ο τρόπος για να κάνεις κάτι, εφόσον θέλεις, είναι απλώς να το κάνεις. Οπως ακριβώς και με το κολύμπι, για να κολυμπήσεις χρειάζεται να μπεις στο νερό.
2Σχεδίασέ το. Το να βάλεις στο ημερολόγιό σου τα πράγματα που χρειάζεται να κάνεις ή το να φτιάξεις μια λίστα με αυτά είναι για πολλές-ους ένας χρήσιμος τρόπος να οργανωθούν καλύτερα και να μειώσουν την αναβλητικότητά τους.
3Χώρισε αυτά που πρέπει να κάνεις σε μικρότερα κομμάτια. Αν κάποια πράγματα που χρειάζεται να κάνεις φαίνονται πολλά ή μεγάλα, ένας αποτελεσματικότερος τρόπος είναι να τα χωρίσεις σε μικρότερα μέρη. Αυτό θα βοηθήσει να μειώσεις το άγχος, αφού αντί να θεωρείς ότι πρέπει να κάνεις ένα υπερβολικό άλμα μπορείς να κάνεις πολλά μικρότερα βήματα προς τον στόχο που δηλώνεις ότι θέλεις να φτάσεις.
4Μοιράσου. Αν αυτά που έχεις να κάνεις είναι πάρα πολλά, δεν χρειάζεται απαραίτητα να θεωρείς ότι πρέπει να τα κάνεις όλα μόνη-ος σου. Αν ζητήσεις ξεκάθαρα βοήθεια είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν κάποιες-οι που ευχαρίστως θα ήθελαν να βοηθήσουν. Αυτό μπορεί να κάνει και τη διεκπεραίωση των εργασιών πιο ευχάριστη, αφού καλλιεργεί το ομαδικό πνεύμα.
5Σκέψου διαφορετικά. Αν προτού ξεκινήσεις να κάνεις κάτι, έχεις ήδη αποφασίσει ή «προβλέψει» ότι θα αποτύχει, αν οι προσδοκίες σου είναι τόσο υψηλές που αποθαρρύνεσαι από το να προσπαθήσεις, αν τα θέλεις «όλα ή τίποτα», τότε ίσως χρειάζεται να αμφισβητήσεις τέτοιους τρόπους σκέψης, καθώς φαίνεται να αυξάνουν την αναβλητικότητα. Πολλές φορές είναι πιο αποτελεσματικό να στοχεύεις να κάνεις μια καλή και ικανοποιητική δουλειά παρά μια άψογη δουλειά.
6Αντάμειψε την εαυτή-ο σου. Ίσως έχεις την αντίληψη ότι τα μικρά βήματα δεν είναι άξια αναγνώρισης ή σημασίας. Ισως έχεις μάθει να κρίνεις την εαυτή-ο σου (ή και τις άλλες-ους) με ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια ή ότι η ανταμοιβή ή η επιβράβευση αξίζει μόνο για «μεγάλα ή δύσκολα επιτεύγματα». Ωστόσο, το να ανταμείψεις την εαυτή-ο σου μπορεί να είναι σημαντικό καθώς ενισχύει την αυτοπεποίθησή σου και κάνει πιο ευχάριστη τη διαδικασία. Αν πάλι τα πράγματα δεν γίνουν όπως ήλπιζες, θα μπορούσες να δεις την όλη εμπειρία σαν ένα αξιόλογο μάθημα.
7 Χρονοδιάγραμμα. Πες στον εαυτή-ο σου ότι «αυτό θα το έχω κάνει μέχρι το τέλος της βδομάδας ή μέχρι το τέλος του χρόνου».
http://www.enet.gr/?i=news.el.ygeia&id=75901
