10 Αυγ 2009

Σεξουαλική μανία

Σεξομανία: η ερωτική επιθυμία ως ναρκωτικό

Εκατομμύρια άνθρωποι νιώθουν την ανεξέλεγκτη επιθυμία να κάνουν αμέσως σεξ με κάθε άτομο που συναντούν και τις-τους διεγείρει ερωτικά. Συνήθως οι ειδικές επιστημόνισες-ες περιγράφουν αυτή την ψυχαναγκαστική σεξουαλική παρόρμηση ως ερωτομανία, υπερσεξουαλικότητα, δονζουανισμό, νυμφομανία, ενώ εξίσου απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς επιφυλάσσουν για τα θύματα αυτής της ερωτικής διαταραχής: σεξομανείς, εξαρτημένες-οι από το σεξ, ακόμη και ναρκομανείς του έρωτα.
[...]
Η συχνότητα εμφάνισης αυτής της ερωτικής διαταραχής είναι άκρως ανησυχητική: μόνο στις ΗΠΑ υπάρχουν πάνω από 20 εκατομμύρια σεξομανείς (περίπου το 11% του πληθυσμού), ενώ υψηλά ποσοστά καταγράφονται και στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες.
[...]
Τα συμπτώματα αυτής της σκοτεινής ψυχοσωματικής ερωτικής δυσλειτουργίας ήταν γνωστά από αρχαιοτάτων χρόνων. Ωστόσο ο πρώτος που επιχείρησε να τα μελετήσει επιστημονικά, με τα πενιχρά μέσα της εποχής, ήταν ο Γερμανός ψυχίατρος Richard von Krafft-Ebing στα τέλη του 19ου αιώνα. Στο κλασικό εγκυκλοπαιδικό έργο του «Psychopathia Sexualis» ο πρωτοπόρος σεξολόγος περιέγραψε πρώτος το 1886 την ψυχοπαθολογική εμμονή κάποιων ασθενών του με το σεξ: γι' αυτές-ούς η άμεση ικανοποίηση των «αφύσικων» και υπερβολικών ερωτικών επιθυμιών τες-τους ήταν η απόλυτη προτεραιότητά τους, ακόμη και αν ήταν απολύτως σαφές ότι μπορούσε να τις-τους καταστρέψει.
[...]

«Εθισμό στο σεξ» παρουσιάζει εκείνη-ος που ενώ κάνει έρωτα με το αντικείμενο του πόθου της-του, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί ερωτικά και συνεπώς αποζητεί νέες και πιο ακραίες ερωτικές εμπειρίες. Οσο για το «σύνδρομο στέρησης», αυτό εκδηλώνεται με τη νευρικότητα, την κακοδιαθεσία και ενίοτε με την εξαιρετικά βίαιη συμπεριφορά της ανικανοποίητης-ου σεξομανούς.
Μολονότι δεν διαθέτουμε ακόμη έναν καθολικά αποδεκτό ορισμό τής μη φυσιολογικής εξάρτησης από το σεξ, είναι πλέον σαφές σχεδόν σε όλες τις ερευνήτριες-ες ότι πρόκειται για μια συμπεριφορά που θυμίζει έντονα άλλες μορφές εξάρτησης, όπως π.χ. την εξάρτηση από τα ναρκωτικά. Αυτή η ομολογουμένως απρόσμενη συσχέτιση του σεξ με τις ναρκωτικές ουσίες ενδέχεται να εντυπωσιάσει ή και να ενοχλήσει πολλές αναγνώστριες-ες. Πριν όμως σπεύσουν να απορρίψουν τέτοια «επιστημονικοφανή παραδοξολογήματα», καλό θα ήταν να αναλογιστούν ότι τόσο οι υπερρεαλιστικές εμπειρίες από τη χρήση ναρκωτικών όσο και οι πιο αιθέριες και ποιητικές ερωτικές εμπειρίες μας αναδύονται και βιώνονται από ένα κοινό σε όλες τις-τους ανθρώπους βιολογικό υπόστρωμα: τον ανθρώπινο εγκέφαλο (βλ. Πλαίσιο).
[...]
Πρόκειται, φαινομενικά, για απολύτως φυσιολογικά άτομα που βιώνουν μια ασυνήθιστα αυξημένη ερωτική επιθυμία, η οποία συνήθως, λόγω των εγγενών ψυχολογικών ή σωματικών δυσλειτουργιών, δεν καταφέρνει να εκφραστεί με φυσιολογικό τρόπο. Ακόμη και για την έμπειρη ειδική γιατρό (σεξολόγο) δεν είναι εύκολο να αντιληφθεί αμέσως ότι πρόκειται για άτομα εξαρτημένα από το σεξ (sexual addict).
Οσο για τα πραγματικά βιοψυχολογικά αίτια της ψυχαναγκαστικής αναζήτησης σεξουαλικής ικανοποίησης, αυτά μπορούν κάλλιστα να αποδοθούν είτε σε ψυχολογικά τραύματα κατά την τρυφερή παιδική ηλικία είτε σε νευρολογικές ή ορμονικές δυσλειτουργίες. Πράγματι, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει, μέχρι στιγμής, αποφασίσει αν τα πρωταρχικά αίτια είναι αμιγώς ψυχολογικά-κοινωνικά ή αν, αντίθετα, όλα ανάγονται σε συγκεκριμένες λειτουργείες στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου της-του ερωτομανούς (βλ. Πλαίσιο).
Οπως μας διαβεβαιώνουν αρκετές ειδικές ψυχοθεραπεύτριες-ες, από την ανάλυση των σεξομανών προκύπτει ότι αυτά τα άτομα συνήθως έχουν βιώσει διάφορες τραυματικές εμπειρίες κατά την παιδική τους ηλικία, τις οποίες αργότερα επιχείρησαν να «διαχειριστούν» μέσω κάποιας μορφής ψυχαναγκαστικής σεξουαλικής εξάρτησης. Οσο για τις κοινωνικές-ους ψυχολόγους, επιμένουν ότι η εμφάνιση και η έξαρση αυτών των φαινομένων επικαθορίζεται αποκλειστικά από κοινωνικούς παράγοντες. Πρωτίστως από το ταχύτατο πέρασμα από τη σεξοφοβική κουλτούρα, που επικρατούσε στον δυτικό κόσμο μέχρι τη δεκαετία του 1960, στη σεξοφιλική «ελευθεριακή» κουλτούρα της εποχής μας.
Και ασφαλώς έχουν δίκιο όσον αφορά τη σημαντική επιρροή που ασκούν τα κυρίαρχα κοινωνικά και πολιτισμικά πρότυπα στη διαμόρφωση της μεταμοντέρνας σεξουαλικής ελευθεριότητας. [...] Το γεγονός, όμως, ότι αυτή η επιβεβλημένη και οργιαστική ερωτική δραστηριότητα έχει δημιουργήσει νέες διαταραχές, όπως π.χ. το μεγάλο άγχος για τη σχεδόν αθλητική υπέρβαση των σεξουαλικών μας επιδόσεων, δεν φαίνεται να απασχολεί σοβαρά τις όψιμες οπαδούς της σημερινής ερωτικής «ελευθερίας».

Όσον αφορά την παλιομοδίτικη έννοια του «μη φυσιολογικού» στις ερωτικές μας πρακτικές, αυτή εκ των πραγμάτων στερείται ουσιαστικού νοήματος σε μια εποχή όπου οι ερωτικές μας επιθυμίες χειραγωγούνται από τα ΜΜΕ και διαμεσολαβούνται από το Διαδίκτυο. Πράγματι, οι σημερινες σκλάβες-οι του σεξ είδαν την είσοδο του Διαδικτύου στην ερωτική τες-τους ζωή ως μια μεγάλη ανατροπή: απελευθερώνει την «προκάτ» ερωτική φαντασία τες-τους και ικανοποιεί τις πιο ακραίες ερωτικές τες-τους φαντασιώσεις!
Αυτό το πρωτόγνωρο φαινόμενο της Διαδικτυακής Σεξουαλικής Εξάρτησης (Internet Sexual Addiction) με την ανώνυμη, και άρα απενοχοποιητική, πρόσβαση στο «κυβερνοσέξ» αποτελεί για όλο και περισσότερα άτομα μια μορφή φυγής από τη συχνά γκρίζα και κοινότοπη ερωτική τους πραγματικότητα.
[...]
Από όσα αναφέραμε σχετικά με τους παράγοντες που συνδιαμορφώνουν τη «σεξουαλική εξάρτηση» (βιολογικές προδιαθέσεις, ορμονικές-εγκεφαλικές δυσλειτουργίες, παιδικά τραύματα, κατάρρευση των καθιερωμένων κοινωνικών προτύπων) ελπίζουμε να έγινε σαφές ότι τα αίτια αυτού του πολύπλοκου βιοψυχολογικού φαινομένου παραμένουν ανοιχτά, και επομένως το αίτημα μιας νέας κοινωνικής διευθέτησής του είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρο όσο ποτέ. *

Το άρθρο το βρήκαμε στις 4.7.09 στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία γραμμένο από τον Σπύρο Μανουσέλη στην http://www.enet.gr/?i=news.el.episthmh-texnologia&id=60226