ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΥΜΕΝΗ ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ
ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΛΕΣΒΙΕΣ
Η ηλικία που θα εµφανιστεί το ερωτικό ενδιαφέρον για το ίδιο φύλο δεν είναι πάντα στην µέση παιδική ηλικία, αλλά είναι πιθανόν να προκύψει στη µετέπειτα ζωή του κοριτσιού. Επίσης, την ίδια περίοδο είναι πιθανό να συνάψει τις πρώτες ερωτικές σχέσεις µε άλλες κοπέλες και να έχει τις πρώτες σεξουαλικές εµπειρίες. Η πρώτη οµόφυλη σεξουαλική επαφή είναι ένα κρίσιµο γεγονός που συχνά βιώνεται σαν µία αποκάλυψη, µία αναγέννηση ή ως µία επιβεβαίωση της σεξουαλικής ταυτότητας και αυτό µπορεί να δηµιουργήσει ποικίλα συναισθήµατα από σύγχυση έως και πληρότητα (Degges-White, Myers & Rice, 2000; Floyd & Stein, 2002). Το στάδιο αυτό σε κάποιες από τις συµµετέχουσες συνέβη κατά την εφηβεία και σε κάποιες άλλες στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής.
Κ.Σ. […] µάλιστα απ’ όταν άρχισα ενεργά τη σεξουαλική µου ζωή άλλαξα πολλούς ερωτικούς συντρόφους άντρες γιατί προσπαθούσα να πειστώ ότι είµαι στρέιτ, είµαι οκ, είµαι εντάξει, δε γίνεται.. µε κάποιον θα απολαύσω το σεξ.. και έκανα πολλές εναλλαγές εκεί πέρα.. βέβαια ποτέ δεν το κατάφερα αυτό.. και από τα 15..βέβαια δεν είχε γίνει κάτι ποτέ µε γυναίκα.[…] Έλεγα ας πούµε ότι για άλλη µια φορά δεν βρήκα κάποιον που να ταιριάζουµε και να ‘µαστε εντάξει.. δεν µπορούσα.. γιατί αν σκεφτόµουν τότε ότι φταίει που είναι άντρας και άµα ήταν γυναίκα θα ήταν διαφορετικά τα πράγµατα, θα έδινα χώρο σ’ αυτό µέσα µου.. κάπου θα το επιβεβαίωνα.. και αυτή την παραδοχή τη φοβόµουνα.. τη φοβόµουνα για πολλούς λόγους.. και κυρίως τη φοβόµουνα γιατί φοβόµουνα ότι θα µείνω µόνη µου..[…] Ναι.. κι αυτό ανατράπηκε πολύ εύκολα τελικά.. δηλαδή εκεί που το έβλεπα ένα βουνό µπροστά µου, ξαφνικά αυτός ο φόβος µου γελοιοποιήθηκε κι εντάξει.. γιατί ήταν ένας άνθρωπος, µια γυναίκα που βρέθηκε στη ζωή µου.. έφτασα 21, από τα 15 που είχε ξεκινήσει όλη αυτή η ιστορία , να γνωρίσω µια γυναίκα, να µου βγάλει την παραδοχή µου..
Κ.Δ. […]Το ενδιαφέρον τώρα σεξουαλικά ξεκίνησε από µία φιλία, η οποία µ’ ενδιέφερε πολύ και παραµέρισε το ενδιαφέρον κάποιου άντρα που υπήρχε την ίδια περίοδο, κυριάρχησε σε σχέση µε το ενδιαφέρον του νεαρού.. και πως δικαιολογήθηκε για µένα.. τ’ ότι αφού είναι κάτι που µ’ αρέσει και δεν ενοχλεί κανέναν, γιατί όχι. Όµως, σε µία ηλικία γύρω στα 22-23.. όπου εκεί ξεκινάει η φιλία γίνεται σχέση κι εναλλάσσεται µεταξύ φιλίας και σχέσης, δηλ. τα περιέχει και τα δύο.[…] και µέχρι την ηλικία εκείνη που άκουσα για εκείνο το βιβλίο δεν ήξερα καν ότι υπάρχουν τα συγκεκριµένα.. αυτή η συγκεκριµένη επιλογή.[…] η ερωτική επιθυµία ήταν για το συγκεκριµένο άτοµο, δεν ήταν το φύλο το ζητούµενο, ήταν το άτοµο. Και θεωρούσα έτσι όπως τα έβλεπα µε το µυαλό µου ότι.. το συγκεκριµένο άτοµο µε ενδιαφέρει δε µ’ ενδιαφέρει αν είναι άντρας ή γυναίκα.[...] Ναι, έτυχε να είναι γυναίκα. Οκ εντάξει, αφού µου αρέσει κανένα πρόβληµα. Κάπως έτσι. […] Πρώτα το έζησα και µετά το συνειδητοποίησα.
Κ.Ω. Στην εφηβεία., κοίτα στην εφηβεία, δεν το επεξεργάστηκα µάλλον καθόλου..[…] Απλά µου ‘σκασε µια σχέση πολύ ξαφνικά στα 15 1/2 µε 16 και απλώς έγινε και το θεώρησα ως δεδοµένο, δεν το ξαναέψαξα, δηλ. λέω αυτό είναι.[…] Τα ‘χα φτιάξει µε συµµαθητές µου και στο δηµοτικό και στο γυµνάσιο, δηλ. υπήρχε αυτό το πράµα. Ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει, αλλά ναι, µου βγήκε φυσιολογικό, θεώρησα αυτό είναι φυσιολογικό […] δεν είναι κακό καθόλου το ν’ αγαπώ µια φίλη µου και να ‘µαι έλκει µια φίλη µου. Το θεωρούσα πολύ φυσιολογικό. Κι απλά αφέθηκα να το ζήσω ωραία, δεν καταπιέστηκα, οτιδήποτε.[…] Απλά χωρίσαµε, απλά χωρίσαµε, απλά το πήρα βαριά, πέρασα βαριά την ασθένεια παρόλο που ‘φταιγα εγώ που χάλασε η σχέση, αλλά εν πάση περιπτώσει το πέρασα λίγο άσχηµα και µετά δεν ήθελα καθόλου, δεν ήθελα καµία συναισθηµατική εµπλοκή. Δηλ. έλεγα δεν το ξανα-περνάω αυτό το πράγµα, δε θέλω, δεν υπάρχει περίπτωση, δε θέλω να ξανα- ερωτευτώ, δε θέλω τίποτα. Ε αυτό πήρε 10 χρόνια και. Και παραπάνω από 10 χρόνια µέχρι ν’ αποφασίσω ότι ναι µεν αλλά ωραία είναι κατά βάθος και θέλω κι αυτά , γι’ αυτό σου λέω ήµουνα στη γυάλα.[...]
Κ.Φ. Ήταν 28 Δεκεµβρίου 1990 όταν πήγα σ’ ένα πάρτυ µόνη µου χωρίς την κοπελιά που ήµασταν συνέχεια µαζί, ξηµεροβραδιαζόµασταν και τότε κατάλαβα πόσο µου έλειπε. Ήµασταν φίλες µέσα σε µια παρέα κολλητών που είχε µέσα αγόρια και κορίτσια αλλά ήµασταν όλη µέρα µαζί στη σχολή, µερικά βράδια µαζί όλοι παρέα µέναµε στο σπίτι όποιου ήταν στο κέντρο και είχε χώρο.. κι όταν δεν ήµασταν όλοι µαζί, κοιµόµουν εγώ µ’ αυτή. Κοιµόµασταν αγκαλιά µε τα εσώρουχα, αγκαλιά όµως αγκαλιά όχι παιδική, αγκαλιά αγκαλιά.. και όταν µετά από αυτό το πάρτυ που συνειδητοποίησα πόσο µου έλειπε, τότε συνειδητοποίησα ότι είµαι ερωτευµένη µαζί της.. κι ήταν σοκ.. και ήταν έντονο σοκ, πακέτο. Τελοσπάντων, µετά από αυτό κάναµε και έρωτα και ήµασταν ένα καιρό χωρίς πολλά λόγια, πάντως ήµασταν πιο πολύ σα ζευγάρι.. για λίγους µήνες.[…]
Κ.Ζ. Η πρώτη σχέση σχέση µε γυναίκα ήταν όταν ήµουν 17 ½, συµµαθήτρια. Δεν ήταν αυτό που λέµε οµοφυλόφιλη, λεσβία ούτε εγώ ήµουν αυτό που λέµε λεσβία, οµοφυλόφιλη.[…] Ότι το κοινωνικό σύνολο πήγαινε προς άλλη φάση κι ότι εµείς ήµασταν λίγο διαφορετικά που δεν µας έκανε να αισθανόµαστε ενοχικά, απλά δεν το ‘χαµε και παντιέρα, γιατί ήµουν σε επαρχιακή πόλη τότε. Κι εντάξει, σχέση σχέση µε γυναίκα ήταν η πρώτη φορά που µου συνέβαινε, δηλ. άλλο καψούρες και να µου αρέσουν κοριτσάκια και να το ξέρω και να το τρώω µόνη µου κι άλλο να βγαίνει κι απ’ τις δύο. […]
Κ.Π. Τη λέξη λεσβία την έµαθα πάρα πολύ αργότερα σε πληροφορώ, δεν την ήξερα καν. Ο όρος αυτός ήταν άγνωστος για µένα.[…] Απλώς αυτό που.. δήλωσα είναι ότι είµαι µε την τάδε. Αυτό ήταν για µένα, ότι είµαι µε την τάδε όπως θα µπορούσα να πω ότι είµαι µε τον τάδε, απλώς ήταν µε την τάδε. Δεν.. δεν προσδιόριζα την εαυτή µου.. ή µάλλον, προσδιόριζα την εαυτή µου ως λεσβία αλλά µου έλειπε ο όρος. Δεν τον είχα.[...].
Η διαφοροποίηση των συναισθηµάτων για το άλλο φύλο και η πραγµάτωσή τους φέρνει την κοπέλα αντιµέτωπη µε µία νέα πραγµατικότητα η οποία µπορεί να βιωθεί ως πολύ οικεία µε αίσθηση αναγέννησης ή πληρότητας.
Κ.Δ. Απλά συµπεριφερόµουν όπως µου έβγαινε στην καθηµερινότητα και προσπαθούσα µε το µυαλό µου να το ερµηνεύσω, να το εξηγήσω, να καταλάβω τι συµβαίνει. Μου ήταν πολύ ευχάριστο, δεν µε άγχωνε, ήταν πολύ ωραία, δηλ. αν έτσι κάνω µια αναδροµή νιώθω πολύ ευχάριστο συναίσθηµα δεδοµένου ότι ήταν και η πρώτη µου σχέση, γενικότερα σαν σχέση.. πολύ ωραία.[…]
Κ.Ω. Καταλάβαινα ότι διαφοροποιούµαι από τις συµµαθήτριες µου κι από τους υπόλοιπους αλλά δε µε πολύ, πώς να στο πω, δε µε τάραξε κιόλας. […] ναι, µου βγήκε φυσιολογικό, θεώρησα αυτό είναι φυσιολογικό. δεν µπορώ να πω, υπήρχε έλξη για αγοράκια, συµµαθητές µου, έπαιζα., δεν είναι κακό καθόλου το ν’ αγαπώ µια φίλη µου και να ‘µαι έλκει µια φίλη µου. Το θεωρούσα πολύ φυσιολογικό. Κι απλά αφέθηκα να το ζήσω ωραία, δεν καταπιέστηκα, οτιδήποτε.Κ.Ζ. Φρίκαρα; Όχι! Όχι κι ευτυχώς ούτε και η άλλη κοπελιά, η οποία δεν είχε ξανά.. δηλ. είχε τη µύγα, να στο πω έτσι, αλλά δεν είχε άλλη επαφή. δηλ., δεν ήταν σαν κι εµένα που έπιασα το κοριτσάκι τετάρτη δηµοτικού να του ρίξω φιλί. Εντάξει, δηλ. δε µας.. δε φρικάραµε..
Αντίθετα για κάποιες λεσβίες, η αποκάλυψη αυτής της πλευράς του εαυτού επέφερε εσωτερική σύγκρουση, άρνηση, άγχος και ανησυχία.Κ.Θ. Ναι, δεν µπορούσα να το καταλάβω, έπρεπε να δώσω απαντήσεις σε ερωτήµατα, έπρεπε να λύσω φοβίες, έπρεπε να λύσω ενοχές, έπρεπε να λυθούν όλα αυτά τα πράγµατα που ενδεχοµένως σε άλλο κόσµο παίρνουνε χρόνο για να τα λύσει.[…] θυµάµαι αυτή η αίσθηση του τι γίνεται, της ανασφάλειας, του.. είµαι; πρέπει να το πω; δεν πρέπει να το πω; πρέπει να το δείξω; Ερωτήµατα τα οποία.. αν ήµουνα ετερόφιλη δε νοµίζω ότι θα ετίθετο. &ε θα το θεωρούσα γιατί θα είχα δεδοµένο α υπάρχει ο φίλος µου ο Κωστάκης, µου αρέσει ο Κωστάκης, του αρέσω του Κωστάκη, τώρα το Κωστάκης είναι ένα.. τυχαίο όνοµα, µία χαρά. Και αύριο µεθαύριο µου ξίνισε ο Κωστάκης έβρισκα το Γιωργάκη, τον.. το δεν ξέρω κι εγώ τι.. το Μωχάµετ, άµα µου άρεσε ο Μωχάµετ.[…]
Κ.Σ. Αν και δεν το είχα πολύ συγκεκριµένα στο µυαλό µου.. πιστεύω ότι ήταν γύρω στα 15..βασικά από πολύ µικρότερη ηλικία, από παιδάκι αλλά αυτό είναι λίγο ασυνείδητο.. συνειδητά νοµίζω εκεί γύρω στα 15..όπου ερχότανε σα σκέψη και σα προβληµατισµός και το έπνιγα.. δηλαδή δεν µπορούσα τότε ούτε να το σκεφτώ ούτε να το αναλύσω ούτε να το εξακριβώσω µέσα µου.. και ερχότανε και το ξανα-έπνιγα.. και ερχότανε και το ξανα-έπνιγα...[…] Καταρχήν ήταν έτσι λίγο µέσα από τις σχέσεις µου µε φίλες.. κάποια στιγµή εκεί που προχωρούσε η φιλία και άρχισα να αισθάνοµαι πράγµατα, κάποια στιγµή έβγαινε και ένα ερωτικό κοµµάτι.. όπου εκεί εντάξει.. εκεί κι αν το κατέπνιγα εντελώς.. άλλες φορές χωρίς να υπάρχει κάτι συγκεκριµένο στο µυαλό, χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριµένη γυναίκα ας πούµε.. και µέσα από φαντασιώσεις πιθανώς κτλ.. το οποίο πάλι δεν µπορούσα να το εκλογικεύσω, πάλι δεν µπορούσα να το δεχτώ και πάλι.. δηλαδή δεν µπορούσα να συµβαδίσω µε αυτή την ιδέα.. έπρεπε να είµαι καθ’ όλα φυσιολογική, έπρεπε να ‘µαι.. µου φαινόταν εντελώς και ανώµαλο και χυδαίο[…]Κ.Φ. Είχα φάει φρίκη.. µια φρίκη ήταν αυτή: τι ήταν αυτό και πως συµβαίνει και γιατί να µου συµβεί εµένα κι όλα αυτά, αλλά ήξερα ότι είναι δυνατό, είναι πιθανό, είναι.. γίνεται τελοσπάντων..[…] Γιατί δεν είχα δεδοµένα. Δεν είχα δεδοµένα. &εν ήξερα τι θα µπορούσε να είναι αυτό που θα πω είµαι αυτό. Το αυτό δεν υπήρχε τίποτα συγκεκριµένο που να πάρει τη θέση του. […] δε θυµάµαι πότε είδα την πρώτη θετική ταινία..[…] δε σε άφηνε να ελπίζεις κάτι παραπέρα, δηλ. περίµενες εντάξει µια φρίκη στο τέλος. Να συνεχίσεις να κλαις, να στενοχωριέσαι αλλά τουλάχιστον υπήρχαν κι άλλοι άνθρωποι. &εν ήσουν µόνος σου.[…] Γιατί όλοι τριγύρω σου προσπαθούσαν να σε κάνουν να πιστέψεις ότι είσαι µόνο εσύ κι ότι ποτέ δεν υπήρχε κανένας άλλος. […] πάντως κάποιο πρόβληµα είναι δικό σου, κατάλαβες; όλος ο κόσµος, όλο το σύµπαν.. δεν υπάρχει άλλος άνθρωπος.. εσύ είσαι το πρόβληµα, µόνο εσύ.
Επιπροσθέτως, η εσωτερική σύγκρουση µπορεί να επέλθει στη νεαρή κοπέλα όχι µόνο επειδή συνειδητοποίησε ότι νιώθει έλξη για άτοµα του ίδιου φύλου, αλλά γιατί θέλει να ανήκει στο άλλο φύλο και το σώµα της τής προκαλεί δυσφορία. Στο εγχειρίδιο διαταραχών της ψυχολογίας (DSM-IV-TR™) περιλαµβάνεται η διαταραχή ταυτότητας του φύλου, µία εξαιρετικά σπάνια διαταραχή, µε κύρια χαρακτηριστικά την ισχυρή και επίµονη ταύτιση µε το άλλο φύλο, και την επίµονη δυσφορία για το φύλο του. Αρκετές φορές τα άτοµα µε αυτή τη διαταραχή προβαίνουν σε επέµβαση αλλαγής φύλου (American Psychiatric Association, 2004). Η κυρία Τ. είχε διαγνωστεί µε αυτή τη διαταραχή αλλά δεν έχει κάνει αλλαγή φύλου παρόλο που το επιθυµούσε, και αυτό-προσδιορίζεται πια ως λεσβία.Κ.Τ. δυσφορία, δυσφορία κυρίως λόγω συγκρούσεων µε τις κοινωνικές επιταγές. Όταν βίωνα απ’ το οικείο περιβάλλον µου ή άκουγα συζητήσεις έτσι άσχετες κι έπιανε τ’ αυτί µου γι’ αυτό το πράγµα, έλεγα –µα τι γίνεται; Οι άλλοι λένε ότι είναι κακό, µια ανωµαλία, αυτό µου είχε περάσει απ’ τον περίγυρο. Κι έλεγα µα πως είναι δυνατόν, συµβαίνει σε µένα, µια χαρά είµαι. Υπήρχαν συγκρούσεις σε όλη τη διάρκεια της ζωής µου.[…] Λοιπόν, εγώ µια ζωή ήθελα να ανήκω στο άλλο φύλο. Το πρώτο έτσι σοκ το έπαθα όταν άρχισε να µεγαλώνει το στήθος µου. Κι αυτό γιατί πίστευα ότι εγώ ποτέ δε θα βγάλω στήθος! Σ’ εµένα να συµβεί αυτό; Αφού εγώ αγαπάω γυναίκες, θα παντρευτώ γυναίκα! Χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι σκεφτόµουν ότι είµαι αγόρι, αλλά έλεγα δε γίνεται. […]Ήθελα να εξαφανιστεί, να το κόψω! Θεωρούσα ότι δε µου ταίριαζε! Με την περίοδο, εντάξει, ήµουν λίγο πιο µεγάλη, ήµουν 14 χρονών.. εδώ πάθαινα το µεγαλύτερο σοκ, τώρα η περίοδος θα µ’ έβλαπτε;! Τη συνήθισα..[…] δηλαδή αν µου έλεγαν ότι ξέρεις έχεις τη δυνατότητα να αλλάξεις φύλο και να είσαι κανονικός άντρας.. µε χίλια!! […] Φαντάσου ότι µέχρι τώρα , µέχρι πριν από 5 χρόνια ένιωθα ότι είναι αυτό που λένε η λάθος ψυχή µέσα σε λάθος σώµα. δηλ. το σώµα µου ήταν κάτι ξένο για µένα, όχι ότι τώρα δεν είναι αλλά το ‘χω αποδεχτεί περισσότερο. […]&εν πέρασε ούτε µία µέρα , δεν έχει περάσει ούτε µία µέρα στη ζωή µου που να µην έχω σκεφτεί αυτό το πράγµα, το ότι είµαι έτσι. Είναι σα να ‘χεις µονίµως κάτι.. κάτι δεν ξέρω, ένα φορητό ξυπνητήρι µέσα σου, στην καρδιά σου, δεν ξέρω. Εγώ τουλάχιστον κάθε µέρα το σκέφτοµαι.[…] κι όταν έχεις τόσα χρόνια, 35 ολόκληρα χρόνια συγκρούσεις και πάλη µε τον εαυτό σου.. βρίσκεσαι σε δυσαρµονία µε τον εαυτό σου άρα και µε το περιβάλλον σου, άρα και µε τη δουλειά σου, άρα και µε τα πάντα δεν µπορείς να λειτουργήσεις σαν ανθρώπινος οργανισµός! Γι’ αυτό σου λέω ότι µετά το µπαµ έτσι ένιωσα ένα µε το περιβάλλον! Ένιωσα κι εγώ άνθρωπος τελοσπάντων, όπως όλοι οι άλλοι που έχουν τις ανάγκες τους, τα προβλήµατά τους, τα καλά τους, τα κακά τους.. έτσι ένιωσα ένα µε το περιβάλλον.. ένιωσα τον εαυτό µου ότι είµαι κι εγώ µέσα σε µια οµάδα ατόµων της ευρύτερης κοινωνίας.[…] ίσως τελικά το πρόβληµα ήταν να αποδεχτώ αυτό που είµαι και όχι να κάνω την επέµβαση[…] δηλ. είναι πολύς κόσµος, πολλά άτοµα, πολλές γυναίκες που ξεκινάνε απ’ τη διαταραχή ταυτότητας φύλου και µετά αποδέχονται την οµοφυλοφιλία τους.. εγώ ανήκω σε ένα από αυτά τα άτοµα. Μη έχοντας άλλη επιλογή αναγκαστικά αποδεχόµαστε µια οµοφυλοφιλία
Το θέµα της αλλαγής φύλου είναι ένα σηµαντικό ζήτηµα που ίσως να το σκέφτονται αρκετές –όχι όµως η πλειοψηφία- λεσβίες για διάφορους λόγους πέρα από τη διαταραχή ταυτότητας φύλου. Καµία άλλη από τις συµµετέχουσες , εκτός της κυρίας Τ., δεν εξέφρασε την επιθυµία ή τη σκέψη για κάτι τέτοιο.
Κ.Δ. Α! Όχι, όχι, όχι.. Όχι, δε θα ήθελα να κάνω, δεν έχω πρόβληµα µε το σώµα µου. &ε θα ήθελα να έχω γεννηθεί αγόρι. Θα ήθελα να έχω τα δικαιώµατα που είχαν τ’ αγόρια όταν ήµουν παιδί. Κάποια στιγµή είχα πει στη µητέρα µου ότι θέλω να γίνω υδραυλικός, επειδή γενικά πιάνουν τα χέρια µου και µε τον πατέρα µου έχω πάρει κάποια στοιχεία απ’ τον πατέρα µου, τον βοηθούσα στη δουλειά, µου µάθαινε πράγµατα, και όταν άκουσε η µαµά µου τη λέξη υδραυλικός – Τι λες παιδί µου; Τι είναι αυτά;! Ήταν ένα καθαρά αντρικό επάγγελµα.. Ναι, µ’ αυτή την έννοια, άρα δε θα ήθελα να γεννηθώ άντρας. Θα ήθελα όµως να έχω τις ίδιες ευκαιρίες µε τους άντρες. Αλλαγή φύλου, όχι. Ούτε αλλαγή φύλου.
Κ.Ω. Όχι µε τίποτα. &ε µ’ ενδιαφέρει να το παίξω άντρας. δε µ’ ενδιαφέρει καθόλου αυτό.[…] Άµα ξαναγεννιόµουνα γυναίκα θα ‘θελα να ‘µουνα.. και θα ‘θελα πάλι ν’ αγαπάω γυναίκες.
Κ.Θ. Όχι, ποτέ. &εν υπάρχει κανένας λόγος να κάνω αλλαγή φύλου και κάποτε, κάποτε.. Αυτό που σου ανέφερα ήταν γιατί περισσότερο τα είχα
µπερδεµένα µέσα µου, παρά µε το τι συνέβαινε.. συνέτρεχε µάλλον σοβαρό.. σοβαρό θέµα για να προχωρήσω προς τα εκεί. Όχι, ούτε που
µ’ ενδιέφερε, ούτε µ’ ενδιέφερε.[…]
Κ.Π. Όχι, δε θα έκανα ποτέ. Είµαι µια χαρά, δε νιώθω την ανάγκη ότι πρέπειν’ αλλάξω το φύλο µου ούτε πιστεύω ότι θα µου πρόσθετε ή θα µου άλλαζε κάτι. […] δεν είναι ότι είµαι λεσβία γιατί θα ‘θελα να είµαι άντρας, αν εννοείς αυτό. […] Όχι εγώ δεν το σκέφτοµαι. Είναι µια αλήθεια ότι οι άντρες είναι σε µια πιο πλεονεκτική θέση. Αυτό το γεγονός δε µε κάνει εγώ να θέλω να γίνω άντρας..[…] Θεωρώ ότι είναι χρέος, αν µπορώ να θεωρώ εγώ τέτοια πράγµατα, ότι είναι χρέος όλων όσων καταπιέζονται να αλλάξουν την καταπίεση τους, όχι να πάρουν τη θέση του καταπιεστή. Δεν έχει νόηµα, δηλ. αυτή η λογική θα µπω στο σύστηµα και θα το πολεµήσω από µέσα, το σύστηµα σ’ έχει κάνει ….. µόλις µπεις µέσα.Κ.Φ. Δε θέλω ν’ αλλάξω αυτό που είµαι, αλλά αν µου δινόταν η ευκαιρία να διαλέξω πως θα γεννηθώ, θα προτιµούσα να γεννηθώ αγόρι.[…] Γιατί έχουν άλλα προνόµια τ’ αγόρια, ακόµα και.. τουλάχιστον έτσι όπως τα βίωσα εγώ, ίσως τώρα κάπως µειώνονται αλλά ακόµα υπάρχει µεγάλη καταπίεση στις γυναίκες. Είναι σα να σου λένε, αν θα προτιµούσες να γεννηθείς Αµερικάνος ή Αφγανός. Θα προτιµούσες να γεννηθείς Αµερικάνος ή το παιδί σου ξέρω ‘γω. Το παιδί µου θα προτιµούσα να είναι αγόρι γιατί θα προτιµούσα να φάει λιγότερη καταπίεση γι’ αυτό.
Η συνειδητοποίηση της έλξης για το ίδιο φύλο ανεξάρτητα µε την ηλικία που θα συµβεί συχνά δηµιουργεί ερωτήµατα και οι απαντήσεις έρχονται από την αναζήτηση πληροφοριών για τον προσδιορισµό αυτών των διαφορετικών συναισθηµάτων. Στην εποχή µας, η πρόσβαση σε πληροφοριακό υλικό είναι πιο εύκολη και το ίδιο το υλικό είναι σαφέστερα πιο πλούσιο και διεθνές, µε πιο αντιπροσωπευτικό το διαδίκτυο. Εντούτοις, πριν από τριάντα περίπου χρόνια η Ελλάδα είχε περιορισµένη διακίνηση πληροφοριών και γνώσεων τόσο σε επίπεδο µέσων µαζικής ενηµέρωσης όσο και στο επίπεδο των βιβλίων. Αξιοσηµείωτο είναι δε ότι η ελληνική πραγµατικότητα τότε δηµιουργούσε στις έφηβες ότι είναι οι µοναδικές που βιώνουν κάτι τέτοιο. (κυρίες Π.)
Κ.Θ. Από την άλλη, υπήρχε και µια ρηµάδα εγκυκλοπαίδεια µέσα στο σπίτι, όχι εγκυκλοπαίδεια γενική, υπήρχε µία εγκυκλοπαίδεια, µία ιατρική εγκυκλοπαίδεια.[…] Εκεί να δεις τι διάβασα! &ηλ. αντί να µε ανακουφίσει αυτό που διάβασα µ’ έκανε περισσότερο χάλια.[…] Ότι είναι ψυχικά.. ψυχική αρρώστια.[...] Έχεις όλο αυτόν τον προβληµατισµό και ψάχνεις πληροφορίες [..] εκεί που θα βρεις γύρω σου πριν αρχίσεις να ρωτάς και ν’ ακούς το µακρύ και το κοντό το οποίο θεωρούσα δεδοµένο ότι δε θα µου έλυνε.. τους προβληµατισµούς εκείνης της εποχής.[…] Περισσότερο προβληµατισµό, περισσότερη ενοχή, περισσότερη φοβία, περισσότερη ανασφάλεια, δηλ. δηµιουργεί µ’ ένα τελείως αρνητικό..[…] Αυτή η αναζήτηση κι ο προβληµατισµός λύθηκε αφότου έχω τελειώσει τη βασική εκπαίδευση εδώ και βρίσκοµαι σε µία ξένη χώρα όπου.. η ξένη χώρα ήτανε πιο προηγµένη, όχι ότι ήτανε καλύτερη η Γαλλία της δεκαετίας του ’80 δεν διαφέρει απ’ την Ελλάδα του 2007.[…] Καλά, κοίτα δε φανταζόµουνα ότι θα είµαι και η µοναδική πάνω στον πλανήτη, στην Ελλάδα. Ήξερα ότι θα υπήρχαν κι άλλες, απλά δεν ήξερα που να τις βρω. Ξαφνικά βρέθηκα σε µία Γαλλία, όπου το φοιτητικό.. µέσα από το φοιτητόκοσµο αρχίζω να ανακαλύπτω ότι υπάρχουν οργανώσεις, υπάρχουν γραµµές βοήθειας, υπάρχουν φυλλάδια, υπάρχουν εφηµερίδες, υπάρχει κόσµος. Το πράγµα κινείται. […] βέβαια ήταν το καινούριο για µένα, αυτό που δεν είχα γνωρίσει στην Ελλάδα που από την σιωπή ξαφνικά βρέθηκα σε µία βουή, η οποία βουή πραγµατικά εµένα µου άρεσε και άρχισα να οργανώνοµαι εκεί.[…] Το ότι υπήρχε τέτοιος κόσµος ο οποίος πραγµατικά σε βοηθούσε […]. Με βοήθησε σ’ εκείνη τη συγκεκριµένη φάση της ζωής µου που πραγµατικά ήρθε, ήρθε ακριβώς την κατάλληλη ώρα και στιγµή. Δεν ξέρω αν δεν είχα πάει στη Γαλλία τι θα ήτανε.
Κ.Δ. […] και µέχρι την ηλικία εκείνη που άκουσα για εκείνο το βιβλίο δεν ήξερα καν ότι υπάρχουν τα συγκεκριµένα.. αυτή η συγκεκριµένη επιλογή.[…] Ναι, από κει αρχίζω να υποψιάζοµαι.. να υποψιάζοµαι; Να ψάχνω πράγµατα, να ψάχνω.. να ψάχνω τι γίνεται. Υπάρχει κι αυτό. Μήπως µου ταιριάζει περισσότερο αυτό; Γιατί µέχρι εκείνη την ηλικία.. δεν µου προκαλούσε ερωτικό ενδιαφέρον ούτε το ένα ούτε το άλλο φύλο. Ήταν σα να είχε µπει.. η ερωτική ζωή.. σα να ήταν ένα άλλο κοµµάτι έξω από µένα. Σ’ αυτό συνέβαλλε πολύ και η κοινωνική κριτική, κουτσοµπολιό που υπάρχει στις κλειστές κοινωνίες.
Κ.Τ. Ναι, έχω αρκετά άρθρα στη συλλογή µου, αρκετές βιντεοκασέτες από εκποµπές του ΒΒC, από αµερικάνικα πανεπιστήµια, από έρευνες, από άρθρα, από ό,τι µπορείς να φανταστείς που υπέπιπτε στην αντίληψή µου.
Κ.Π. Αλλά ως λεσβία δεν είχα καµία όχι ενθάρρυνση ούτε καν πληροφορία, οπότε καταλαβαίνεις ότι ήτανε.. ένας λευκός πίνακας για µένα και έπρεπε να γεµίσει. […] Όχι, δεν είχα τον όρο και.. µετά, πολύ αργότερα όταν κάπως.. βρήκα µία ισορροπία µε τα οικονοµικά, µε τις σπουδές, µε, µε, µε. Άρχισα σιγά-σιγά να ψάχνω πως µπορεί να λέγεται αυτό που εγώ είµαι, γιατί στη συνέχεια νόµιζα ότι επίσης, αυτό που σου ‘λεγα, ο κοινωνικός περίγυρος µ’ έκανε να θεωρώ ότι εγώ, είµαι η µόνη, δεν υπάρχει άλλη.
Είναι φοβερό αυτό το πράγµα που αντιµετωπίζουν οι έφηβες λεσβίες, ότι είναι οι µόνες λεσβίες σ’ αυτόν τον κόσµο, δεν υπάρχουν άλλες. Κι αυτό βέβαια µ’ έκανε να νιώθω περίεργα για πρώτη φορά στη ζωή µου ότι.. τι; µόνη µου; µόνο εγώ καµία άλλη; τίποτα, είναι δυνατόν; Και µε µία έννοια ότι µήπως.. όντως αξίζει να το δω, µήπως κάτι δεν πάει καλά, αν είµαι η µόνη στον κόσµο. Βέβαια πρέπει να σου πω ότι από τα λεξικά µέχρι τα ιατρικά βιβλία που έτυχε να πέσουν στα χέρια µου σε βιβλιοθήκες ή από δω κι από κει, δε θέλω ούτε καν να σχολιάσω, τα θεωρώ.. άθλια, απαράδεκτα όταν λένε για ακολασίες µεταξύ γυναικών.. ή παθολογία ή αρρώστια […]
Βρίσκεστε στο Γ' μέρος για να βρεθείτε στο Δ' μέρος πατήστε εδώ
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα την Μαρία Ξανθάκη από το πανεπιστήμιο Κρήτης (Ρέθυμνο), της σχολής Κοινωνικών Σπουδών τμήμα Ψυχολογίας που επέτρεψε την δημοσίευση της διπλωματικής - έρευνάς της. Είναι η πρώτη έρευνα που έγινε στην Ελλάδα με θέμα την λεσβοφοβία των ίδιων των λεσβιών, επίσης ευχαριστούμε την επιβλέπουσα καθηγήτρια Σ. Τριβιλά που στήριξε αυτή την έρευνα το 2007. Για ανεξήγητους λόγους τμήματα της έρευνας δεν "ανέβηκαν" στο blogάκι. Προσπαθήσαμε να εγγράψουμε εκ νέου ότι δεν "ανέβαινε" καταφέραμε πολλά με το κείμενο, αντίθετα στάθηκε αδύνατο να "ανεβάσουμε" φωτογραφίες και στατιστικές απεικονήσεις. Ευαγγελία Βλάμη