Πολιτικός γάμος λεσβιακών γκέι ζευγαριών και όλων των συνδυασμών που μπορεί να προκύψουν- Συμβιβασμός ή δικαίωμα;Στην Ελλάδα τα δικαιώματα έρχονται με δύο τρόπους, είτε από την Ευρώπη με την μορφή οδηγιών όπου εδώ κατακρεουργούνται είτε από την δράση ακτιβιστριών-ων, οργανώσεων με την μορφή συμβολικών αιτημάτων. Ήταν λοιπόν κατανοητή η αναγκαιότητα να τεθεί το αίτημα του πολιτικού γάμου ως ένα μέσο πίεσης για την απόκτηση δικαιωμάτων.
Το 2005 η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου γνωμοδότησε, συμφωνώντας για την κατάργηση του 347, την διεύρυνση του 927-αντιρατσιστικού νόμου, τις διακρίσεις που δέχονται οι λεσβίες, γκέι, αμφισεξουαλικές-οι, γυναίκες και άνδρες τρανς και τέλος τον πολιτικό γάμο ζευγαριών του ίδιου φύλου. Η απόφαση δράσης για τον πολιτικό γάμο στηρίχτηκε στην Αρχή της Ίσης Μεταχείρισης και ως ένα βήμα που θα συμβάλει στην ισότητα. Όλες και όλοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε ίδια δικαιώματα. Ο πολιτικός γάμος θα αναγκάσει την πολιτεία να αναγνωρίσει την ύπαρξή μας, τις σχέσεις μας, τον τρόπο ζωής μας και τα δικαιώματα που απορρέουν και μέσα από την σχέση μας με το κράτος. Ο πολιτικός γάμος είναι μια έννομη σύμβαση συμβίωσης μεταξύ συναινουσών ή συναινούντων ενηλίκων και η ομοιότητα ή η ετερότητα του φύλου δεν ανήκει στα στοιχεία του γάμου και στη σύμβαση αυτή δηλώνουμε δημόσια ποια-ος θέλουμε να είναι συγγενής μας. Επιλέγουμε με ποιά-ον θέλουμε να είμαστε συγγενείς.
Το δικαίωμα κάθε ατόμου στην οικογένεια αναγνωρίζεται από την Χάρτα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ από το 1948. Οι οδηγίες της ευρωπαϊκής ένωσης σχετικά με την διακριτική μεταχείριση σε μια σειρά από τομείς της κοινωνικής δράσης καθιστούν επιτακτική την ανάγκη να νομιμοποιηθεί ο πολιτικός γάμος στα λεσβιακά γκέι ζευγάρια.
Έτσι από το 1994 η Ευρωπαϊκή Ένωση προτρέπει όλα τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση για την θεσμοθέτηση νομοθετικής αναγνώρισης της σχέσης των λεσβιακών γκέι ζευγαριών με την μορφή του πολιτικού γάμου ή του συμφώνου συμβίωσης.
Το σύμφωνο συμβίωσης ως προς τα δικαιώματα μοιάζει με βεντάλια που σε κάποιες χώρες εξασφαλίζει τα ελάχιστα δικαιώματα και σε άλλες χώρες φτάνει να προσφέρει σχεδόν όσα και ο πολιτικός γάμος π.χ Η Γερμανία παρέχει λιγότερα από ότι η Γαλλία. Στην Ευρώπη ας σημειωθεί πως απαιτείται και αναγνωρίζεται πρώτα ο πολιτικός και μετά ο θρησκευτικός γάμος.
Ο πολιτικός γάμος ζευγαριών του ίδιου φύλου είναι στοιχειώδες ανθρώπινο δικαίωμα και ως τέτοιο το διεκδικούμε, όπου σύμφωνα με την άποψη του καθηγητή νομικής κ. Αλιβιζάτου, είναι συνταγματικό μας δικαίωμα. Δεν έχει καμιά σημασία αν θα το κάνουμε πράξη ή όχι, απαιτούμε όμως να το έχουμε. Μας ξενίζει ίσως σήμερα αλλά πριν κάποια χρόνια το ίδιο συνέβαινε με την έκτρωση. Επιπλέον έχουμε το δικαίωμα της ψήφου, ανεξάρτητα αν θα το ασκήσουμε ή όχι.
Νόμος
Το 1983 ο αστικός κώδικας απάλειψε από τις διατυπώσεις του τους όρους γυναίκα, άνδρας, μητέρα και πατέρας. Οι όροι που έκτοτε χρησιμοποιούνται είναι σύζυγοι και γονείς. Η νομοθεσία εναρμονίστηκε με το Σύνταγμα για την προστασία δύο θεμελιωδών δικαιωμάτων α)ότι πρέπει να απολαμβάνουν όλες και όλοι ίσα δικαιώματα β) την προσαρμογή κοινού δικαίου και γ) δεν μπορεί να απολαμβάνει περισσότερα ή λιγότερα δικαιώματα μια κοινωνική ομάδα από μια άλλη. Η πολιτεία είναι εκείνη που οφείλει να δημιουργεί τις συνθήκες εκείνες που όλες και όλοι θα απολαμβάνουμε ισότητα στα δικαιώματα και την μεταχείριση.
Η άλλη άποψη λέει πως ο νόμος μιλά για πρόσωπα, γονείς ή μελλονύμφους επειδή αυτονόητα στις σχέσεις υπάρχουν μόνο γυναίκα και άνδρας. Πέρα από τον ετεροσεξισμό με την defacto αναγνώριση πως μόνο ετεροφυλόφιλες σχέσεις υπάρχουν, ξέρουμε ότι στο δίκαιο αποφεύγονται κάθε είδους προσλήψεις ως αυτονόητες. Τίποτε δεν είναι αυτονόητο όταν πολλά στοιχεία συγκλίνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Σε μια τέτοια περίπτωση τεχνική γονιμοποίηση θα ήταν απαγορευμένη ή ο πολιτικός γάμος θα ίσχυε μόνο για άνδρες μιας και μιλά για μελλονύμφους, διατηρώντας διακριτική μεταχείριση στις μελλόνυμφες. Η νομοθεσία λοιπόν εξελίσσεται.
Δημαρχίνες-οι
Η απροθυμία δημάρχων να τελέσουν πολιτικό γάμο με δικαιολογίες ότι θα χάσουν την θέση τους, την σύνταξή τους αν τεθούν σε διαθεσιμότητα, ή ότι χρειάζεται νόμος, καταδεικνύει τον φόβο που έχουν απέναντί μας. Όπως ο δήμαρχος κ. Τζόκας του ΣΥΡΙΖΑ στην Καισαριανή, που πήρε πίσω την πρώτη του δήλωση, ότι θα τελέσει τον πολιτικό γάμο λεσβιακών γκέι ζευγαριών και βιάστηκε να δηλώσει την επομένη ότι ο ίδιος είναι 100% ετεροφυλόφιλος. Δεν υπάρχει καμία κύρωση για τις-τους δημάρχους. Το μόνο που μπορεί να τις-τους συμβεί είναι προσφυγή των προϊσταμένων τους σε διοικητικά δικαστήρια, στα οποία θα δικαιωθούν έστω κι αν φτάσουν στο ευρωπαϊκό δικαστήριο. Σε καμιά περίπτωση η-ο δήμαρχος δεν κάνει υπέρβαση καθήκοντος, όντας η-ο μόνη-ος καθ’ ύλην αρμόδια-ος να τελεί πολιτικό γάμο. Οι δηλώσεις του πολιτικού κόσμου για την ισότητα και την ελευθερία μένουν κενό γράμμα όσο ο πολιτικός γάμος δεν πραγματώνεται και για μας. Πολίτισες και πολίτες δεύτερης κατηγορίας δεν χωρούν στη Δημοκρατία. Η δειλία του ΣΥΡΙΖΑ με την αναδίπλωση του είναι χαρακτηριστικό δείγμα της αδιαφορίας των πολιτικών δυνάμεων για τις-τους LGBT.
Η ευρωπαϊκή εμπειρία μας λέει πως όποιες δημαρχίνες, δήμαρχοι έκαναν πράγματα για την κοινότητά μας δεν έχασαν αλλά αντιθέτως κέρδισαν. Ο Δήμαρχος του Βερολίνου Φορβεράτιτερ δήλωσε γκέι στην πρώτη του εκλογή και στήριξε την «Μέρα Υπερηφάνειας», δημιούργησε κέντρα για LGBT, διέθεσε κονδύλια από το ταμείο της αυτοδιοίκησης. Βγήκε για δεύτερη φορά δήμαρχος και πρόσφατα συμμετείχε στην πανγερμανική λεσβιακή και γκέι οργάνωση LSVD υπερασπιζόμενος το δικαίωμα των LGBT στην οικογένεια, θέτοντας ως κυρίαρχο το συμφέρον του παιδιού μέσα από σταθερότητα, νομιμότητα, σωστά πρότυπα, αγάπη και την καλή σχέση με τις ή τους γονείς.
Ο Γάλλος Δήμαρχος Νοέλ Μαμέρ στην πόλη Μπέγλ. Το 2004 πραγματοποίησε πολιτικό γάμο σε γκέι ζευγάρι. Πρόσφατα επανεκλέχθηκε δήμαρχος από τον πρώτο γύρω με ποσοστό 53%.
Τέλος ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Θαπατέρο στην πρώτη του θητεία έκανε νόμο τον πολιτικό γάμο λεσβιακών γκέι ζευγαριών, αντιπαλεύοντας την εξαιρετικά ισχυρή εκκλησία και κέρδισε για δεύτερη φορά την πρωθυπουργία. Ας σημειωθεί πως πήρε τον ελληνικό νόμο για τον πολιτικό γάμο και τον εφάρμοσε διαβάζοντας στην Ισπανική Βουλή την ημέρα της ψηφοφορίας στοίχους της Σαπφούς και του Καβάφη.
Επιστημόνισες-ες
Στην Ουάσινγκτον τον Φεβρουάριο του 2008 Ο Seth Kilbourn της εθνικής «Εκστρατείας για τα ανθρώπινα δικαιώματα», αντιπρόεδρος του σχεδίου για τον πολιτικό γάμο, έκανε την ακόλουθη δήλωση επαινώντας την εθνική συνέλευση του αμερικανικού ψυχιατρικού συλλόγου για την δική τους ενθουσιώδη ψήφο υπέρ της υποστηρικτικής απόφασης για τον γάμο λεσβιακών γκέι ζευγαριών:
«Οι κορυφαίες-οι ειδικές-οι του έθνους για θέματα υγείας συμφωνούν ότι το δικαίωμα στο πολιτικό γάμο είναι καλό για όλες τις οικογένειες. Η απόφαση του αμερικανικού ψυχιατρικού συλλόγου αντανακλά την αυξανόμενη συμφωνία ανάμεσα στις-στους ειδικές-ους για την ψυχική υγεία. Οικογένειες λεσβιακών γκέι ζευγαριών υπάρχουν σχεδόν σε κάθε αμερικάνικη κομητεία».
Τον Φεβρουάριο του 2002, η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία δήλωσε ότι: «τα παιδιά δικαιούνται να γνωρίζουν ότι οι σχέσεις τους και με τις- τους γονείς τους είναι σταθερές και νομικά αναγνωρισμένες. Αυτό ισχύει για όλα τα παιδιά είτε οι γονείς τους είναι του ίδιου είτε του αντίθετου φύλου».
Τον Ιούνιο του 2004 ο Αμερικανικός Ιατρικός Σύλλογος δήλωσε ότι:
«Έχοντας δυο πλήρως επικυρωμένες-ους και νομικά αναγνωρισμένες-ους γονείς προωθείται ένα ασφαλές και γόνιμο περιβάλλον ανατροφής για τα παιδιά, συμπεριλαμβανομένης και ψυχολογικής και νομικής ασφάλειας».
Έρευνες στην επιθεώρηση Child Development λένε πως τα ευρήματα: «δεν δικαιολογούν περιορισμούς στην κηδεμονία των παιδιών ή στις επισκέψεις από λεσβίες μητέρες» και «δεν παρέχουν στήριξη στην ιδέα ότι οι λεσβίες ενήλικες είναι λιγότερο πιθανό να προσφέρουν καλή τεκνοθεσία ή ανατροφή». Μελέτη του 1992 σε παιδιά που μεγάλωσαν με λεσβίες γονείς έδειξε ότι δεν υπάρχει διαφοροποίηση στο σεξουαλικό προσανατολισμό σε σύγκριση με παιδιά ετεροσεξουαλικών γονέων.
Εγώ να προσθέσω, ότι η γέννηση λεσβιών, γκέι, αμφισεξουαλικών και τρανς δεν μπορεί να είναι αποκλειστικό προνόμιο των ετεροσεξουαλικών γονέων. Ο φόβος κάποιων ότι θα γεννήσουμε ή θα μεταστρέψουμε τα παιδιά μας σε LGBT καταδεικνύει την LGBTφοβία και την ετεροκανονιστική άποψη πως οι ετεροφυλόφιλες-οι γεννούν ή δημιουργούν ετεροσεξουαλικά παιδιά. Καταρρίπτεται αυτόματα αυτή η άποψη, γιατί πολύ απλά εγώ και πολλές άλλες-οι δεν θα είχαν γεννηθεί αλλά παραμένει η φοβία απέναντί μας. Όμως οι δύο έρευνες δείχνουν ότι ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης για την ευημερία των παιδιών είναι η σχέση τους με τις-τους γονείς τους.
Παραδείγματα ζευγαριών που συμβιώνουν χωρίς να μπορούν να ορίζονται συγγενείς σε στιγμές ανάγκης ( νοσοκομεία ή σε περίπτωση θανάτου μιας ή ενός συντρόφου) ή να έχουν την κηδεμονία των παιδιών από προηγούμενο γάμο θίγουν πέρα από την ισονομία κυρίως την αξιοπρέπεια των κοινωνιών μας. Η κοινωνική πραγματικότητα προηγείται της νομικής, που καλείται αργά ή γρήγορα να εναρμονιστεί με τις εξελίξεις.
Η πραγματικότητα
Τέλος μια άποψη που ακούγεται είναι ότι ο πολιτικός γάμος είναι ξεπερασμένος, αστικό κατάλοιπο και πως το επαναστατικό είναι να καταργηθεί. Στο βαθμό που γάμοι πραγματοποιούνται συχνά, φαίνεται ότι δεν έχει ξεπεραστεί ως αναχρονιστικό σύμπτωμα αλλά τα διαζύγια είναι εκείνα που διασαφηνίζουν πως οι όροι μέσα στη σχέση του γάμου οφείλουν να εκσυγχρονιστούν. Ας καταργηθεί ο γάμος αλλά όχι στην πλάτη μας και ως ότου καταργηθεί εμείς να έχουμε ως δικαίωμα τον πολιτικό γάμο. Όλες και όλοι έχουμε την οικογένεια που δημιουργούμε με την εράστρια-μένη ή τον εραστή-μενο μας, μια φίλη ένα φίλο. Την «επιλεγμένη οικογένεια» όπως την ονομάζει η επιστήμη της κοινωνιολογίας και της ανθρωπολογίας. Μέσα σε μια σχέση ζούμε έναν γάμο αλλά δεν το συνειδητοποιούμε ή δεν το παραδεχόμαστε. Μέσα ή έξω από ένα γάμο μπορούμε να δημιουργήσουμε μορφές οικογένειας όπως εμείς θέλουμε κι αυτό είναι κάτι που θα γίνει με τον καιρό. Μπορούμε να διαλέξουμε μια φίλη, ένα φίλο, μια ερωτική ή ένα ερωτικό σύντροφο, ή μια γυναίκα που για κάποιο λόγο θέλουμε να αλληλο-προστατευτούμε, γιατί π.χ μαζί αποκτήσαμε κοινή περιουσία. Ως τώρα βιώνουμε το γάμο με πολλές και διαφορετικές μορφές μέσα στη σχέση, με την νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου όμως θα αποκτήσουμε νομική υπόσταση και κατ’ επέκταση κοινωνική αξιοπρέπεια και δικαιώματα.
Αξίζει να τον διεκδικήσουμε.
Το κείμενο γράφτηκε και διαβάστηκε από την Ευαγγελία Βλάμη σε συζήτηση που οργάνωσε στο «Nosotros» η επιτροπή Υπερηφάνειας 2008 στις 16.4.08.
