ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
ΑΠΟΦΑΣΗ
Αριθ.. 197/5.5.2009
Σήμερα ημέρα Τρίτη 5 Μαΐου 2009 και ώρα 11:00
το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης συνήλθε σε συνεδρίαση, στην οποία παρέστησαν ο Πρόεδρος του ΕΣΡ Ιωάννης Λασκαρίδης, ο Αντιπρόεδρος Νέστορας Κουράκης και τα μέλη Εύη Δεμίρη, Ίρις Αυδή-Καλκάνη, Γιάννης Παπακώστας, Κωνσταντίνος Τσουράκης, Κωνσταντίνος Αποστολάς.Α. Iστορικό-Νομική θεμελίωση
1. Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης ασχολήθηκε με την υπό εταιρείας ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ιδιοκτήτριας του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ (πρώην SEVEN) παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας.
2. Η συζήτηση της υποθέσεως πραγματοποιήθηκε την 28η Απριλίου 2009.
3. Το Συμβούλιο έλαβε υπόψη του τις ακόλουθες διατάξεις:
Ι. Το άρθρο 15, παρ. 2 του Συντάγματος, κατά το οποίον η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους, ο οποίος έχει σκοπό τη μετάδοση προϊόντων του λόγου και της τέχνης, την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλει η κοινωνική αποστολή της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητος ενώ εξάλλου κατά το άρθρο 9 παραγρ. 1 του Συντάγματος, η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη.
ΙΙ. Το άρθρο 2 παρ. 1 και 5 του Κανονισμού 2/1991 του ΕΣΡ, κατά το οποίο οι ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές πρέπει να εξασφαλίζουν την ποιοτική στάθμη που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοτηλεοράσεως και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, ενώ εξάλλου πρέπει να τηρούνται οι γενικά παραδεκτοί κανόνες της ευπρέπειας και καλαισθησίας στη γλώσσα και στη συμπεριφορά.
ΙΙΙ. Το άρθρο 4 παρ. 1 στοιχ. β και ε του Ν. 2863/2000, κατά το οποίον το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 παρ. 1 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις.
Β. Αιτιολογικό
Εκ των στοιχείων του φακέλου, των ισχυρισμών του εκπροσώπου της εταιρείας με την επωνυμία ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ιδιοκτήτριας του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ (πρώην SEVEN), του υποβληθέντος υπομνήματος και της παρακολουθήσεως από μαγνητοταινία των εκπομπών «Pornucopia» και «Sex and Shopping» που μεταδόθηκαν από τον τηλεοπτικό σταθμό κατά την 4.1.2009 και ώρα από 01:00 έως 02:00, προέκυψαν τα ακόλουθα:
Α. «Pornucopia»
Σήμανση: 5ης κατηγορίας, χρώμα πλαισίου: κόκκινο, Κατάλληλο μόνο για ενηλίκους
Διάρκεια επεξήγησης: 3΄ μετά την έναρξη και το πρώτο διαφημιστικό διάλλειμα.
Διάρκεια σήμανσης: Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπομπής
Πρόκειται για μια σειρά που ασχολείται με την παραγωγή διαφόρων ειδών ταινιών πορνό. Το συγκεκριμένο επεισόδιο φέρει τίτλο «Σεξ με το ίδιο φύλο» και πραγματεύεται το γύρισμα ταινιών με λεσβιακό σεξ στο πρώτο μέρος και με ομοφυλοφιλικό μεταξύ αντρών στο δεύτερο.
Κατά τη διάρκειά της γίνονται δηλώσεις από σκηνοθέτιδες-ες, παραγωγούς και πρωταγωνίστριες-ες ταινιών πορνό. Κατά περιόδους βλέπουμε στην οθόνη καρτέλες με διάφορα στοιχεία και πληροφορίες (στα ελληνικά) όπως: «Κάθε χρόνο κυκλοφορούν 11.000 ταινίες. Το 80% περιέχει τουλάχιστον μία σκηνή στην οποία οι γυναίκες κάνουν σεξ μεταξύ τους», «Το 99% των ταινιών κορίτσι-κορίτσι προορίζεται για άντρες», «Οι σκηνές κορίτσι-κορίτσι δεν πληρώνουν τόσο όσο οι σκηνές Αγόρι-Κορίτσι», «Το 95% των γυναικών στις ταινίες πορνό γυρίζουν σκηνές με γυναίκες ανεξάρτητα από το σεξουαλικό τους προσανατολισμό», «Το φιλικό προς τις γυναίκες πορνό είναι μια αναπτυσσόμενη αγορά. Οι γυναικείες ταινίες συγκαταλέγονται σε αυτή την κατηγορία», «Όλες αυτές οι γυναίκες σε αυτές τις ταινίες είναι λεσβίες ή αμφισεξουαλικές», «650 χιλιόμετρα βόρεια της κοιλάδας μια μικρή εταιρεία γυρίζει σκληρό πορνό για λεσβίες», «Η SIB video προβάλλει πραγματικές λεσβίες όχι ηθοποιούς», «Σήμερα η βιομηχανία του γκέι πορνό υπολογίζεται στο 1 δις το χρόνο. Στοχεύει σε μία ευρεία γκάμα γκέι προτιμήσεων», «Οι άντρες στα γκέι πορνό μπορούν να βγάλουν έως και 3.000 δολάρια για μία σκηνή σεξ», «Ο Τζεφ Στράικερ είναι ένα από τους πιο καλοπληρωμένους ηθοποιούς όλων των ταινιών πορνό. Ο Στράικερ πληρώθηκε 50.000 για μια γκέι ταινία πορνό», « Άνθρωποι της βιομηχανίας λένε ότι το 25-50% των ηθοποιών στις γκέι ταινίες πορνό είναι στρέιτ», «Οι σκηνές γκέι για τα χρήματα απαιτούν διπλάσιο χρόνο στα γυρίσματα από τις καθιερωμένες γκέι σκηνές. Το Βιάγκρα όμως επισπεύδει τη διαδικασία».
Παράλληλα βλέπουμε και σκηνές από γυρίσματα διαφόρων ταινιών τόσο μεταξύ γυναικών όσο και μεταξύ αντρών.
Όπως προκύπτει από την καταγραφή ο σταθμός πρόβαλλε επίσης επεισόδια αυτής της σειράς στις 11/1/200 με τίτλο «Η Υπόθεση του Κίνκυ» και αφορούσε την παραγωγή ταινιών φετίχ και διαστροφών καθώς και στις 18/1/2009 με τίτλο «Αγάπη και Σεξ. Αγάπη ή Σεξ» με θέμα τα ζευγάρια που δημιουργούνται μέσα από αυτές τις ταινίες, η κοινή τους ζωή καθώς και η αντοχή τους στο χρόνο. Και αυτά τα επεισόδια ακολουθούν τη μορφή του επεισοδίου που προβλήθηκε στις 4/1/2009 και περιέχουν συνεντεύξεις παραγόντων των ταινιών πορνό, καρτέλες με διάφορες πληροφορίες αλλά και τολμηρές σκηνές από γυρίσματα ταινιών πορνό.
Β. «Sex and Shopping»
Πρόκειται για μια σειρά που επίσης ασχολείται με την παραγωγή διαφόρων ειδών ταινιών πορνό. Το συγκεκριμένο επεισόδιο φέρει τίτλο «Μερικοί το προτιμούν πιο καυτό» και πραγματεύεται την παραγωγή γκέι ταινιών πορνό.
Εμφανίζονται παραγωγοί, σκηνοθέτες, ηθοποιοί αλλά και δημοσιογράφοι και συγγραφείς και καταθέτουν την άποψη τους για το φαινόμενο των γκέι προνοταινιών αλλά και για την ομοφυλοφιλία γενικά. Προβάλλονται σκηνές από γυρίσματα γκέι ταινιών ωστόσο οι περισσότερες (άλλα όχι όλες) περιορίζονται σε φιλιά και εναγκαλισμούς ενώ πάντα υπάρχει «μοζαίκ» στα γεννητικά όργανα. Οι απόψεις είναι λίγο σκληρές (η σειρά είναι υποτιτλισμένη) και ακούγονται φράσεις όπως: «Το αγαπημένο μου πράγμα; Το γαμήσι» , «Τον γάμησα εγώ κι ύστερα αυτός», «Δεν μου σηκώνεται επειδή δεν μου αρέσει αυτός» κλπ.
Όπως προκύπτει από την καταγραφή ο σταθμός πρόβαλλε επίσης επεισόδια αυτής της σειράς στις 11/1/200 με τίτλο «Θα μπορούσε να ήσουν εσύ» και αφορούσε την παραγωγή ερασιτεχνικών ταινιών πορνό καθώς και στις 18/1/2009 με τίτλο «Τα πράγματα που κάνουν κάποιες κοπέλες» με θέμα τις ταινίες με λεσβιακό σεξ. Και αυτές οι εκπομπές ακολουθούν τη μορφή του επεισοδίου που προβλήθηκε στις 4/1/2009.
Πρόκειται περί εκπομπής η οποία ασχολήθηκε με την παραγωγή ταινιών πορνικού περιεχομένου, καθώς και την αμοιβή των προσώπων που συμμετέχουν σε ομοφυλοφιλικό σεξ. ΄Όμως η εκπομπή δεν περιορίστηκε στις εν λόγω αναφορές, αλλά προέβαλε και σκηνές ομοφυλοφιλικού σεξ και μάλιστα με τις ιδιαίτερες εκφάνσεις της πεολειχίας και αιδοιολειξίας καθώς και απαράδεκτες φράσεις όπως: «Το αγαπημένο μου πράγμα; Το γαμήσι» , «Τον γάμησα εγώ κι ύστερα αυτός», «Δεν μου σηκώνεται επειδή δεν μου αρέσει αυτός» κ.α.
Είναι αληθές ότι η εν λόγω εκπομπή προβλήθηκε μετά το μεσονύκτιο. Από καμιά διάταξη νόμου δεν προκύπτει ότι οι εν λόγω εκπομπές, λόγω του χρόνου της προβολής των μπορούν να μην έχουν την από το άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγματος αξιουμένη ποιότητα και τον από την αυτή διάταξη του Συντάγματος αξιούμενο σεβασμό της αξίας του ανθρώπου.
Αναμφισβητήτως η υπό κρίσιν εκπομπή δεν έχει τη στάθμη που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της τηλεοράσεως, ούτε ενέχει τον απαιτούμενο σεβασμό στην αξία του ανθρώπου.
΄Αξιον παρατηρήσεως είναι ότι τμήματα αυτής της εκπομπής προβλήθηκαν κατά την 11.1.2009 και 18.1.2009 και μάλιστα με την προτροπή «Θα μπορούσε να ήσουν εσύ» και να κάνεις «Τα πράγματα που κάνουν κάποιες κοπέλες» εξωθώντας κατ΄ αυτό τον τρόπο τηλεθεατές όπως συμμετάσχουν στη παραγωγή ομοίων ταινιών.
Για την εν λόγω εκτροπή ενδείκνυται όπως επιβληθεί στον τηλεοπτικό σταθμό η διοικητική κύρωση του προστίμου.
Ενόψει των εκτεθέντων πραγματικών περιστατικών και λαμβανομένης υπόψη της βαρύτητος της παραβάσεως, του από 3,7 % μεριδίου τηλεθέασης που συγκέντρωσε το πρόγραμμα, κατά το διάστημα 2007 - 2008, του εξ 8.852.386,76 ευρώ ύψους της επένδυσης που έχει πραγματοποιηθεί από τον εν λόγω σταθμό, και του γεγονότος ότι έχουν επιβληθεί στον αυτό σταθμό με τις αποφάσεις 82/30.3.2004, 172/9.6.2004, 228/20.7.2004, 257/7.9.2004, 396/14.12.2004, 78/3.3.2005, 101/29.3.2005, 261/5.7.2005, 345/13.9.2005, 508/13.12.2005, 374/25.7.2006, 375/25.7.2006, 376/25.7.2006, 439/19.9.2006, 28/23.1.2007, 556/20.11.2007, 349/1.7.2008, 350/1.7.2008, 553/11.11.2008, 621/9.12.2008, 157/7.4.2009
διάφορες κυρώσεις, ενδείκνυται όπως το εν λόγω πρόστιμο καθορισθεί στο ποσό των 20.000 ευρώ.
Μειοψήφησαν ο Πρόεδρος Ιωάννης Λασκαρίδης και εκ των μελών η Εύη Δεμίρη και η ΄Ιρις Αυδή Καλκάνη κατά τους οποίους το πρόστιμο θα έπρεπε να είναι 50.000 ευρώ.
Για τους λόγους αυτούς
Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ (πρώην SEVEN, )την διοικητική κύρωση του προστίμου των 20.000 ευρώ.
Κατά το άρθρο 4 παράγραφος 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδαφ. β του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή της, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, που εδρεύει στο Φάληρο, στην οδό Εθνάρχου Μακαρίου και Φαληρέως 2, με ΑΦΜ 998921252, Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Πειραιά.
2. Του Ιωάννη Αλαφούζου του Αριστείδη, κατοίκου Φαλήρου, στην οδό Εθνάρχου Μακαρίου και Φαληρέως 2, με ΑΦΜ 022253837, Δ.Ο.Υ. Κηφισιάς, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύθηκε κατά την 5η Μαΐου 2009.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ
Η σεξουαλική προκατάληψη είναι κάτι παραπάνω από προφανής, για μια εκπομπή που παρουσιάστηκε στις 1μετά τα μεσάνυκτα, με ειδική σήμανση και συγκέντρωσε το 3.7% της τηλεθέασης επειδή παρουσίαζε λεσβιακό και γκέι σεξ, το οποίο μάλιστα ήταν ταινίες που απευθύνονταν τόσο σε λεσβίες και γκέι όσο και σε ετερό.
Φοβήθηκε το ΕΣΡ ότι οι τηλεθάτριες-ες θα παρακινούνταν να κάνουν πορνό ταινίες, ενώ όταν εκμπομπές ή/και άρθρα βρίζουν υποτιμούν και εκφέρουν λόγο μίσους για τις-τους ΛεΠΑΤ, τότε το ΕΣΡ νοιώθει ασφαλές και ήσυχο για τη τήρηση των νόμων που εδώ, σε αυτή την περίπτωση το ίδιο επικαλείται. Παύεται τότε κάθε ανησυχία για την μη τήρηση "της αξίας της-του ανθρώπου" και "της πολιτισμικής ανάπτυξης και της ποιότητας της εκπομπής".
Η υποκρισία περισσεύει, με το ΕΣΡ να επιδεικνύει "υπερβάλλοντα ζήλο" όποτε μια εκπομπή αφορά Λεσβίες, Αμφισεξουαλικές, Τρανς και πουστηδες, φτάνοντας με αυτό τον τρόπο να αγγίζει τα όρια της αυθαιρεσίας. Ευαγγελία Βλάμη
