O 19χρονος της ιστορίας μας έχει αποφοιτήσει από ελληνικό λύκειο. Ο αδελφός του σπουδάζει Βιολογία στο ελληνικό πανεπιστήμιο και η αδελφή του φοιτά στο γυμνάσιο. Συλλαμβάνεται «χωρίς χαρτιά» και αποφασίζεται η απέλασή του. Απέλαση από πού και προς πού; Από την πατρίδα του την Ελλάδα, θα έλεγε κάποιος, αφού εδώ γεννήθηκε και έζησε. Προς την πατρίδα του το Σουδάν, θα έλεγε κάποιος άλλος, αφού αυτή είναι η χώρα προέλευσης των γονιών του. Ο ίδιος ποια θεωρεί πατρίδα του; Αν συμφωνείτε ότι είναι μάλλον απίθανο να αισθάνεται πατρίδα του έναν τόπο που δεν είδε ποτέ, περνάτε στο δεύτερο στάδιο του αινίγματος. Τώρα καλείστε να βρεθείτε στη θέση του νέου. Απελαύνεστε λοιπόν στο Σουδάν χωρίς να έχετε ζήσει ποτέ εκεί, χωρίς να γνωρίζετε άλλη γλώσσα από την ελληνική, αφού γεννηθήκατε, μεγαλώσατε, πήγατε σχολείο στην Ελλάδα και ζείτε εδώ με την οικογένειά σας. Η ιστορία συμπυκνώνει τα αδιέξοδα της μεταναστευτικής μας πολιτικής και του δικαίου της ιθαγένειας. Κενά της νομοθεσίας και πρακτικές της διοίκησης σπέρνουν μικρές ανθρώπινες τραγωδίες.
Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου αποφάσισε να συνδράμει τον 19χρονο σε κάθε αναγκαίο ένδικο βοήθημα επειδή η περίπτωσή του συνοψίζει, με τρόπο συμβολικό, τις δραματικές ελλείψεις του κράτους δικαίου. Στη θέση του μπορεί να βρεθεί οποιοδήποτε από τα 250 χιλιάδες παιδιά μεταναστών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα. Η υποστήριξή του αποτελεί και μια έμπρακτη απάντηση της κοινωνίας των πολιτών στην ανέξοδη αντιμεταναστευτική ρητορεία που εκστομίζεται στο όνομα της ασφάλειας. Χρειάζεται να γίνει κατανοητό ότι η κοινωνική ασφάλεια υπονομεύεται ευθέως από την γκρίζα ζώνη των δικαιωμάτων την οποία επιφυλάσσουμε για τη δεύτερη μεταναστευτική γενιά στη χώρα μας. Η κοινωνική ασφάλεια τέμνεται με τη νομιμοποίηση και με τη δυνατότητα κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας.
Ο νεαρός ανέκτησε προς το παρόν την ελευθερία του με μια θαρραλέα δικαστική απόφαση που στηρίχθηκε στους βιοτικούς δεσμούς του με την Ελλάδα. Εκκρεμεί όμως το αίτημά του να ακυρωθεί η απέλαση. Ζητά δηλαδή να συνεχίσει να ζει στη μόνη πατρίδα που γνώρισε. Το αίτημά του ισοδυναμεί και με ένα ερώτημα προς όλους εμάς: Τι είναι η πατρίδα μας;
Όταν γράφτηκε το ομώνυμο ποίημα του Πολέμη, η Ελλάδα εμπνεόταν από τη Μεγάλη Ιδέα. Η συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας περνούσε αναγκαστικά μέσα από το ηρωικό και πένθιμο, το αιματηρό παιχνίδι των συνόρων. Περίπου 100 χρόνια μετά, ένας 19χρονος από το Σουδάν που γεννήθηκε και ζει στην Ελλάδα απαντά στο ερώτημα του ποιητή με τα ίδια ακριβώς λόγια. Και όμως, με μια αδιόρατη, υπερβατική σχεδόν, ποιητική ειρωνεία, οι στίχοι παίρνουν άλλη διάσταση στα χείλη του νεαρού: Όλα πατρίδα μας! Κι αυτά κι εκείνα...
Το άρθρο το βρήκαμε στις 5.10.09 στην εφημερίδα τα Νέα γραμμένο από τον Κωστή Παπαϊωάννου, πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα της-του Ανθρώπου, στην http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=4539587
Η φωτογραφία είναι δορυφορική τραβήχτηκε το 2007 και το νέφη που βλέπεται είναι η καπνοί από την φωτιά της Πελοπονήσου και της Εύβοιας. Ευαγγελία Βλάμη
