Πολυμορφία στην ελληνική αστυνομία
μελέτη της νομοθεσίας προσλήψεων, προαγωγών
και εσωτερικής οργάνωσης της ελληνικής αστυνομίας.
Δάφνη Μαυρομμάτη, Αθανάσιος Θεοδωρίδης,
Η μελέτη λόγω του μεγέθους της χωρίστηκε σε 24 μέρη, βρίσκεστε στο 23 μέρος.
Παράρτηµα 5
Αλλοδαπός πληθυσµός που διαµένει στην Ελλάδα - Απογραφή 2001
Χώρα προέλευσης Αριθµός % επί του συνόλου των αλλοδαπών
Αλβανία 443,550 55.6
Βουλγαρία 37,230 4.7
Γεωργία 23,159 2.9
Ρουµανία 23,066 2.9
Η.Π.Α. 22,507 2.8
Κύπρος 19,084 2.4
Ρωσία 18,219 2.3
Ηνωµένο Βασίλειο 15,308 1.9
Γερµανία 15,303 1.9
Ουκρανία 14,149 1.8
Πολωνία 13,378 1.7
Πακιστάν 11,192 1.4
Αυστραλία 9,677 1.2
Τουρκία 8,297 1.0
Ιταλία 7,953 1.0
Αίγυπτος 7,846 1.0
Αρµενία 7,808 1.0
Ινδία 7,409 0.9
Ιράκ 7,188 0.9
Καναδάς 6,909 0.9
Φιλιππίνες 6,861 0.9
Γαλλία 6,513 0.8
Μολδαβία 5,898 0.7
Συρία 5,638 0.7
Μπαγκλαντές 4,927 0.6
Πρώην Γιουγκοσλαβία 4,051 0.5
Άλλες 43,971 5.5
Σύνολο αλλοδαπών 797,091 100
Σύνολο γενικού πληθυσµού 10,964,020. Μεταναστριών-ων επί τοις % του συνολικού πληθυσµού 7.3% Πηγή: M. Baldwin-Edwards *1
Πήγη: EUMC-RAXEN4 Employment Report
Παράρτηµα 6
Αλλοδαπές-οι και µειονότητες στην Ελλάδα: Ορισµοί
• Εγγεγραµµένες-οι και µη εγγεγραµµένες-οι υπήκοοι τρίτων χωρών
(αλλοδαπές-οι)
• Αιτούσες-ες άσυλο και πρόσφυγες (αλλοδαπές-οι)
• Υπήκοοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης (αλλοδαπές-οι)
• Ροµ (Ελληνίδες-ες πολίτισες-ες)
• «Παλιννοστούσες-ες» οµογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ και οµογενείς από την Αλβανία (οι περισσότερες-οι παλιννοστούσες-ες από την πρώην ΕΣΣΔ έχουν αποκτήσει ελληνική υπηκοότητα µέσω ειδικής ταχύρυθµης διαδικασίας και οι οµογενείς από την Αλβανία κατέχουν ειδική άδεια παραµονής) (103)
• Θρησκευτικές Μειονότητες (Ελληνίδες-ες πολίτισες-ες)
• Λεσβίες Γκέι (Ελληνίδες-ες πολίτισες-ες)
• Άτοµα µε Ειδικές Ανάγκες (Ελληνίδες-ες πολίτισες-ες)
Ένα κοινό χαρακτηριστικό των παραπάνω οµάδων (µε τη µερική εξαίρεση των υπηκόων της Ευρωπαϊκής Ένωσης) είναι ο σχετικός κοινωνικός αποκλεισµός τους από βασικές δηµόσιες κοινωνικές υπηρεσίες, όπως είναι η παιδεία, η επαγγελµατική εκπαίδευση, η κοινωνική πρόνοια, η υγεία, καθώς και από άλλες κοινωνικές δραστηριότητες, και η περιθωριακή θέση που κατέχουν στην αγορά εργασίας. Τα προβλήµατα που προκαλούνται από τον κοινωνικό τους αποκλεισµό έχουν εξαναγκάσει πολλές από αυτές τις οµάδες να αναπτύξουν και να βασιστούν σε βοήθεια από ανεπίσηµους φορείς και από δίκτυα αυτό-βοήθειας, γεγονός που τις-τους αποξενώνει ακόµα περισσότερο από το κυρίως µέρος της κοινωνίας.
I.Διαµένουσες-ες Αλλοδαπές-οι(εγγεγραµµένες-οι και µη εγγεγραµµένες-οι αλλοδαπές-οι, πρόσφυγες και αιτούσες-ες άσυλο)
Εγγεγραµµένες-οι αλλοδαπές-οι είναι οι ξένες-οι υπήκοοι οι οποίες-οι διαµένουν και εργάζονται στην Ελλάδα νόµιµα και κατέχουν άδεια παραµονής και εργασίας. (104)
Μη εγγεγραµµένες-οι αλλοδαπές-οι είναι οι ξένες-οι υπήκοοι οι οποίες-οι διαµένουν και εργάζονται στην Ελλάδα παράνοµα, είτε χωρίς άδεια παραµονής και εργασίας είτε µε άδειες οι οποίες έχουν λήξει. (105)
Αιτούσες-ες άσυλο είναι οι ξένες-οι υπήκοοι και οι άµεσες-οι συγγενείς τους (σύζυγος, ανήλικα παιδιά ή παιδιά µε ειδικές ανάγκες, γονείς), οι οποίες-οι έχουν κάνει προφορική ή γραπτή αίτηση για πολιτικό άσυλο σε κάποια δηµόσια αρχή σύµφωνα µε τη Σύµβαση της Γενεύης του 1951, όπως αυτή έχει τροποποιηθεί από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης του 1967, καθώς και όσες-οι έχουν εισέλθει στη χώρα µε σκοπό να κάνουν αίτηση ασύλου σύµφωνα µε τη Σύµβαση του Δουβλίνου του 1990 όπως αυτή έχει ενσωµατωθεί στην εθνική νοµοθεσία. (106)
Πρόσφυγες είναι οι ξένες-οι υπήκοοι οι οποίες-οι διαµένουν και εργάζονται στην Ελλάδα νόµιµα έχοντας αναγνωριστεί από τις αρµόδιες αρχές ως πολιτικές-οι πρόσφυγες µε τη διαδικασία που προβλέπεται από το διεθνές δίκαιο, όπως αυτό έχει ενσωµατωθεί στην εθνική νοµοθεσία. (107)
Υπήκοοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι οι πολίτισες-ες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι οικογένειές τους, οι οποίες-οι διαµένουν στην Ελλάδα σύµφωνα µε τους ισχύοντες κανονισµούς της Ε. Ε. όπως έχουν ενσωµατωθεί στην ελληνική νοµοθεσία (108). Σύµφωνα µε την Εθνική Απογραφή του 2001 οι αλλοδαπες-οι κάτοικοι στην Ελλάδα είναι 797.091, αντιπροσωπεύοντας το 8% περίπου του συνολικού πληθυσµού.
Από αυτές-ους, περισσότερες-οι από τους µισούς είναι Αλβανές-οι (55,6%), ακολουθούν οι Βουλγάρες-οι (4,7%), οι Γεωργιανές-οι (2,9%) και οι Ρουµάνες-οι (επίσης 2,9%) (109).
II. Ροµ
Ροµ λέγονται τα µέλη µιας κοινωνικής οµάδας η οποία µοιράζεται κάποια συγκεκριµένα κοινά εθνικά- γλωσσικά- πολιτισµικά χαρακτηριστικά τα οποία µπορεί να διαφέρουν ανάλογα µε τη φυλή-δεν υπάρχει επίσηµος ορισµός.
Είναι πρακτικά αδύνατο να αποκτήθούν αξιόπιστα δηµογραφικά στοιχεία όσον αφορά στον πληθυσµό των Ροµ, αφού δεν υπάρχει σχετική εθνική ή γλωσσική κατηγορία που να έχει καταγραφεί στην απογραφή πληθυσµού του 2001.
Η τελευταία ελληνική απογραφή που περιείχε γλωσσικά δεδοµένα το 1951 κατέγραψε 7.500 άτοµα που µιλούσαν ροµανί. Εντούτοις, πλήθος µελετών (110) δείχνουν πως ο αριθµός των Ροµ ήταν πάντα πολύ µεγαλύτερος.
Οι υπάρχουσες έρευνες σε επιλεγµένα δείγµατα συγκεκριµένων Δήµων καταδεικνύουν πως ο αριθµός τους ανέρχεται σε 150.000 (111) – 300,000 (112) άτοµα, τα οποία είναι οργανωµένα σε «φυλές» µε βάση ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία δεν είναι εύκολα διακριτά εκτός της οµάδας. Η δηµογραφική κατάσταση έχει γίνει ακόµα πιο περίπλοκη µετά την είσοδο στη χώρα Ροµ από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες µετά από τους πολέµους της Βοσνίας και του Κοσσόβου.
Μέχρι το 1955 οι Ροµ ήταν ανιθαγενείς. Από τότε, και σταδιακά µέχρι το 1978,
χορηγήθηκε σε όλες-ους η Ελληνική υπηκοότητα, ακόµα όµως πολλές-οι δεν έχουν καταγραφεί είτε από την αστυνοµία ώστε να µπορούν να βγάλουν ταυτότητα, είτε από τους κατά τόπους Δήµους ώστε να λάβουν κάποιες κοινωνικές παροχές.(113) Οι συνεχιζόµενες και αυξανόµενες στερήσεις έχουν οδηγήσει πολλές-ους στην καταγραφή, προκειµένου να διεκδικήσουν οικονοµικά και άλλα κοινωνικά οφέλη. Αυτό οδηγεί σε προστριβές και συγκρούσεις µε Δήµους που προσπαθούν να εµποδίσουν τις-τους Ροµ από το να καταγραφούν ως κάτοικοι. Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει καταγράψει αρκετές τέτοιες περιπτώσεις (114).
Το πρόβληµα της ακριβούς καταγραφής του πληθυσµού των Ροµ παρουσιάζει δυσκολίες, από τη µια πλευρά επειδή ένας σηµαντικός αριθµός παραµένει νοµαδικός και από την άλλη διότι πολλές-οι Ροµ οι οποίες-οι έχουν ανέλθει κοινωνικά αρνούνται να καταγραφούν ως Ροµ λόγω του κοινωνικού στίγµατος που αυτό προσδίδει.
III. «Παλιννοστούσες-ες» οµογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ και οµογενείς από
την Αλβανία («Βορειοηπειρώτισες-ες»)
«Παλιννοστούσες-ες» οµογενείς είναι οι ελληνικής καταγωγής κάτοικοι της πρώην ΕΣΣΔ οι οποίες-οι έχουν το δικαίωµα αίτησης κτήσης ελληνικής ιθαγένειας, εφόσον η εθνικότητά τους δεν µπορεί να αποδειχτεί µέσω των διαδικασιών που προβλέπουν οι συνθήκες της Άγκυρας και της Λοζάννης. Η υπηκοότητα παραχωρείται µε βάση τα πορίσµατα µιας ειδικής επιτροπής η οποία συστήνεται από κοινού από τις-τους Υπουργούς Εσωτερικών και Εξωτερικών, µε βάση την εξέταση όλων ή κάποιων από τα παρακάτω πρωτότυπα έγγραφα: διαβατήριο, πιστοποιητικό γέννησης, πιστοποιητικό γάµου, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, ταυτότητα ή διαβατήριο εσωτερικού και οποιοδήποτε άλλο έγγραφο θα µπορούσε να αποδείξει την ελληνική καταγωγή του ατόµου.
«Βορειοηπειρώτισες-ες» είναι ελληνικής καταγωγής Αλβανές-οι πολίτισες-ες. Δικαιούνται ειδική άδεια παραµονής και εργασίας διάρκειας τριών χρόνων η οποία εκδίδεται από το Τµήµα Αλλοδαπών της Ελληνικής Αστυνοµίας ύστερα από εξέταση όλων ή κάποιων από τα παρακάτω πρωτότυπα έγγραφα: διαβατήριο, πιστοποιητικό γέννησης, πιστοποιητικό γάµου, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, ταυτότητα ή διαβατήριο εσωτερικού και οποιοδήποτε άλλο έγγραφο θα µπορούσε να αποδείξει την Ελληνική καταγωγή του ατόµου. (115)
Δεν υπάρχουν αξιόπιστα στατιστικά δεδοµένα όσον αφορά τον αριθµό των
παλιννοστούντων οµογενών από την πρώην Σοβιετική Ένωση, καθώς και των
οµογενών από την Αλβανία (116) οι οποίες-οι διαµένουν στην Ελλάδα ως Αλβανές-οι πολίτισες-ες. Θα πρέπει να σηµειωθεί πως η δηµογραφική κατάσταση όσον αφορά και τις δύο οµάδες θεωρείται πολιτικά ένα πολύ ευαίσθητο ζήτηµα.
103 Επίσηµα δεδοµένα που να αφορούν τον αριθµό των ειδικών αδειών που έχουν εκδοθεί δεν έχουν διατεθεί.
104 Ν. 2910/2001 (ΦEK 91A/02-05-2001)
105 Ν. 2910/2001 (ΦEK 91A/02-05-2001)
106 Προεδρικό Διάταγµα 61/1999 (ΦEK 63/06-04-1999)
107 Προεδρικό Διάταγµα 61/1999 (ΦEK 63/06-04-1999)
108 Προεδρικό Διάταγµα 278/1992 (ΦEK34/01-04-1992)
109 Εθνική Στατιστική Υπηρεσία http :www.statistics.gr 30.6.2004
110 Βαξεβάνογλου, Α. (2001), Ελληνίδες-ες Τσιγγάνες-οι: περιθωριοποιηµένες-οι και οικογενειάρχισες-ες, Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σ. 17
111 Κόµης, Κ. (1998), Τσιγγάνες-οι: Ιστορία, Δηµογραφία, Πολιτισµός, Αθήνα: Εκδόσεις Ελληνικά Γράµµατα
112 ΕΕΤΑΑ (2001), Ολοκληρωµένο Σχέδιο Δράσης για τις Ελληνίδες-ες Τσιγγάνες-ους, Αθήνα: ΕΕΤΑΑ σελ. 45
113 Δίκτυο ΡΟΜ (2000), Πανελλήνια Απογραφική Μελέτη των κοινωνικών και οικιστικών συνθηκών και διερεύνηση των αναγκών των Ελληνίδων-ων Τσιγγάνων, ανέκδοτο
114 Συνήγορος του Πολίτη (2002), Ετήσια Έκθεση 2001, Αθήνα: Συνήγορος του Πολίτη.
115 Υπουργική Απόφαση 4.000/3/10-ε (ΦEK 395/29-04-1998)
116 Παραδείγµατος χάρη, η παρακάτω πηγή αναφέρει έναν πολύ µικρότερο αριθµό από αυτόν που αναφέρουν ελληνικές πηγές για τους
οµογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ: Ethnobarometer Programme Working Paper No. 2: “New Migration and Migration Politics in Post-Soviet Russia”, by Cristiano Codagnone, http://www.cemes.org/current/ethpub/ethnobar/wp2wp2.html
30.4.2004
*1 υπολογίζουμε πως το πληθυσμιακό 10% που αντιστοιχεί σε ΛεΠΑΤ είναι 10.796. Ευγγελία Βλάμη
