μελέτη της νομοθεσίας προσλήψεων, προαγωγών
και εσωτερικής οργάνωσης της ελληνικής αστυνομίας.
Δάφνη Μαυρομμάτη, Αθανάσιος Θεοδωρίδης,
Η μελέτη λόγω του μεγέθους της χωρίστηκε σε 24 μέρη, βρίσκεστε στο 12 μέρος.
Οι µεταθέσεις εντός της περιοχής που υπηρετεί μία-ένας υπάλληλος λαµβάνουν χώρα µόνο µία φορά το χρόνο. Οι αστυνοµικοί υπάλληλοι οι οποίες-οι δεν έχουν συµπληρώσει τουλάχιστο 3 συνεχόµενα έτη στον ίδιο βαθµό της αστυνοµικής ιεραρχίας, δεν µπορούν να µετατεθούν εκτός του τόπου υπηρεσίας τους, εκτός αν το απαιτούν ανάγκες µέσα στο σώµα. Εάν έχουν συµπληρώσει αυτά τα τρία χρόνια, έχουν το νόµιµο δικαίωµα να µετατεθούν εκτός του τόπου υπηρεσίας τους. Οι αστυνοµικοί υπάλληλοι οι οποίες-οι έχουν συµπληρώσει ένα χρόνο σε µια «υπηρεσία δυσµενούς διαβίωσης» έχουν το δικαίωµα να µετατεθούν σε διαθέσιµη θέση της επιλογής τους εκτός του τόπου στον οποίο υπηρετούν. Αστυνοµικοί που συµπληρώνουν δύο χρόνια στη Γενική Εποπτεία Αγορανοµίας ή σε αυτοτελείς Υπηρεσίες Αγορανοµίας ή σε Υπηρεσίες Ηθών και Παιγνίων, επιπέδου τουλάχιστον Τµήµατος, µετατίθενται υποχρεωτικά και δεν µπορούν να υπηρετήσουν εκ νέου σε αυτές πριν την παρέλευση τριετίας (άρθρο 12, παρ. 7).
Το Άρθρο 13 του Προεδρικού Διατάγµατος 69/1997 (59) περιγράφει τη λειτουργία των Συµβουλίων Μεταθέσεων. Το Κατώτερο Συµβούλιο Μεταθέσεων αποτελείται από:
α. Την Διευθύντρια-η του Αστυνοµικού Προσωπικού του Κλάδου Διοικητικής
Υποστήριξης του Υπουργείου Δηµόσιας Τάξης, και
β. Δύο υψηλόβαθµες-ους αξιωµατικούς που διορίζονται απευθείας από την-τον Αρχηγό της Αστυνοµίας.
Το Ανώτερο Συµβούλιο Μεταθέσεων αποτελείται από:
α. Την-τον Υπαρχηγό της Ελληνικής Αστυνοµίας
β. Δύο Αντιστράτηγους της Ελληνικής Αστυνοµίας. Σύµφωνα µε το Άρθρο 18 του Προεδρικού Διατάγµατος 69/1997 (60), η-ο αστυνοµικός υπάλληλος η οποία-ος έχει λάβει εντολή µετάθεσης έχει το δικαίωµα να υποβάλλει, µέσα σε διάστηµα πέντε ηµερών, αίτηση ακύρωση ή τροποποίησης ή δίµηνης αναστολής της εντολής µετάθεσης. Τη σχετική απόφαση λαµβάνει, εντός δέκα ηµερών από την κατάθεση της αίτησης, ο σώµα το οποίο ήταν υπεύθυνο για την αρχική εντολή.
Σχόλια
1. Οι συχνές µεταθέσεις αστυνοµικού προσωπικού δεν συµβαδίζουν µε τα νέα πρότυπα οργάνωσης της αστυνοµίας, σύµφωνα µε τα οποία όλες-οι οι αστυνοµικοί υπάλληλοι πρέπει να απολαµβάνουν ένα σταθερό εργασιακό περιβάλλον που θα τους επιτρέπει να αναπτύσσουν σχέσεις µε τις-τους κατοίκους της περιοχής, να κατανοούν τα προβλήµατα της τοπικής κοινότητας και να µπορούν να αντιληφθούν στην πράξη την πολυµορφία της κοινωνίας. Είναι φανερό ότι το νοµικό πλαίσιο των µεταθέσεων δεν λαµβάνει υπόψη αυτού του είδους τις ανάγκες διότι διέπεται ακριβώς από την αντίθετη λογική στοχεύοντας στην αποµόνωση της αστυνοµίας από τον τοπικό πληθυσµό µε εύλογο, αν και όχι ρητό, σκεπτικό την αποφυγή της δηµιουργίας σχέσεων εξάρτησης και συναλλαγής. Μόνη εξαίρεση στον κανόνα αποτελούν τα άτοµα µε κάποιου είδους αναπηρία, τα οποία, σύµφωνα µε την τρέχουσα νοµοθεσία, έχουν απόλυτη προτεραιότητα όσον αφορά σε διορισµό ή µετάθεση (άρθρο 3.4 του Νόµου 69/1997) (61).
2. Η πολυµορφία δεν αποτελεί κριτήριο όσον αφορά στις µεταθέσεις προσωπικού. Οι µόνοι παράγοντες που λαµβάνονται υπόψη στις αποφάσεις µετάθεσης αστυνοµικών υπαλλήλων είναι τα χρόνια υπηρεσίας τους, η οικογενειακή τους κατάσταση και η απόσταση από την κατοικία τους. Δεν υπάρχει ειδική διάταξη για τα µέλη µειονοτικών οµάδων: για παράδειγµα, θα µπορούσαν να απαιτούνται λιγότερα χρόνια προϋπηρεσίας για τη µετάθεση γυναίκας αστυνοµικού, δεδοµένου ότι στα πλαίσια της ελληνικής οικογένειας τα οικογενειακά βάρη µιας εργαζόµενης γυναίκας είναι περισσότερα από τα αντίστοιχα ενός εργαζόµενου άντρα.
3. Παρόλα αυτά, η θετική εξαίρεση των ατόµων που πάσχουν από κάποιου είδους αναπηρία συνδέεται µε το γεγονός ότι οι διακρίσεις µε βάση τις σωµατικές αναπηρίες φαίνεται να είναι οι µόνες οι οποίες καταδικάζονται όχι µόνο από την πλειονότητα των υπηρετούντων αστυνοµικών υπαλλήλων, αλλά και από µεγάλο µέρος της Ελληνικής κοινωνίας. Πιθανόν αυτό να οφείλεται στο γεγονός ότι αυτή η µορφή πολυµορφίας δεν απειλεί τα κυρίαρχα στερεότυπα του «έθνους», τα οποία αποκλείουν από την απόλαυση ορισµένων δικαιωµάτων τα άτοµα διαφορετικής εθνικής ή εθνοτικής προελεύσεως, ανεξαρτήτως υπηκοότητας. Επιπλέον, φράσεις όπως «η σπουδαιότητα µιας θρησκείας που ενώνει τις Ελληνίδες-ες», καθιστά κάποιες φορές τα άτοµα διαφορετικής θρησκείας από την επικρατούσα, πολίτισες-ες δεύτερης κατηγορίας. Αντίθετα µε τα παραπάνω στερεότυπα, µια «φιλάνθρωπη» νοοτροπία, η οποία δε µεταφράζεται απαραίτητα σε µια δέσµευση για την καταπολέµηση των διακρίσεων, δεν φαίνεται να έρχεται σε σύγκρουση µε τα στερεότυπα του κυρίαρχου τρόπου ζωής και εργασίας.
6.4.2.1. Η διαδικασία των τακτικών µεταθέσεων του προσωπικού της αστυνοµίας
α. Χαµηλόβαθµες-οι αστυνοµικοί υπάλληλοι
Οι µεταθέσεις όλων των αστυνοµικών υπαλλήλων οι οποίες-οι δεν είναι αξιωµατικοί λαµβάνουν χώρα το πρώτο δεκαπενθήµερο του Ιανουαρίου κάθε έτους σύµφωνα µε καταλόγους που συντάσσονται από το Κατώτερο Συµβούλιο
Μεταθέσεων, σύµφωνα µε τις οργανωτικές ανάγκες κάθε τµήµατος. Η τελική απόφαση λαµβάνεται την τρίτη και τέταρτη εβδοµάδα του Ιουλίου κάθε έτους, µεταξύ άλλων από:
1) την Αστυνοµικό Διευθύντρια-η κάθε περιοχής όσον αφορά στις θέσεις που βρίσκονται υπό την δική της-του δικαιοδοσία,
2) το Κατώτερο Συµβούλιο Μεταθέσεων όσον αφορά στις θέσεις που βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία άλλων αστυνοµικών περιοχών και τις θέσεις που βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία των κεντρικών υπηρεσιών της Κεντρικής Διεύθυνσης της Ελληνικής Αστυνοµίας.
Οι νέες διαθέσιµες θέσεις καλύπτονται σε ποσοστό 80% από παλαιότερες-ους χαµηλόβαθµες-ους υπαλλήλους, οι οποίες-οι δικαιούνται µετάθεση σε τέτοιες θέσεις, και σε ποσοστό 20% από νέες-ους χαµηλόβαθµες-ους αστυνοµικούς, οι οποίες-οι πρόσφατα αποφοίτησαν από την Αστυνοµική Ακαδηµία.
β. Κατώτερες-οι αξιωµατικοί της Αστυνοµίας
Οι µεταθέσεις Αστυνόµων Β και Υπαστυνόµων Α και Β αποφασίζονται από το Ανώτερο Συµβούλιο Μεταθέσεων, το οποίο πρέπει να λάβει υπόψη του όλες τις σχετικές οργανωτικές ανάγκες. Οι Αστυνοµικές Διευθύνσεις όλης της χώρας ειδοποιούνται κάθε χρόνο για τις διαθέσιµες θέσεις ανά βαθµό. Όλες-οι όσες-οι ενδιαφέρονται να µετατεθούν πρέπει να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους µέσα σε διάστηµα δέκα ηµερών από την ανακοίνωση. Η απόφαση µετάθεσης πρέπει να παραληφθεί από τις αιτούσες-ντες µέχρι τη 10η Ιουνίου κάθε έτους.
γ. Ανώτερες-οι και ανώτατες-οι αξιωµατικοί της Αστυνοµίας
Οι µεταθέσεις υψηλόβαθµων αξιωµατικών είναι πιο περιορισµένες και λαµβάνουν χώρα (κατά τη διάρκεια του µήνα Ιανουαρίου) µόνο στις παρακάτω περιπτώσεις:
1) για την κάλυψη µιας διαθέσιµης θέσης,
2) εάν υπάρχει αµοιβαία αίτηση µετάθεσης µεταξύ δύο υψηλόβαθµων αξιωµατικών,
3) για σοβαρούς λόγους υγείας,
4) λόγω ανεπαρκούς εκπλήρωσης καθηκόντων, κατόπιν επαρκούς γραπτής αιτιολόγησης από τις ιεραρχικά ανώτερες-ους,
γ) σε περίπτωση που η-ο σύζυγος εργάζεται στο δηµόσιο τοµέα σε άλλη περιοχή.
Η τελική απόφαση σχετικά µε τη µετάθεση υψηλόβαθµων αξιωµατικών της αστυνοµίας λαµβάνεται από την-τον Αρχηγό της Ελληνικής Αστυνοµίας.
6.4.2.2. Η διαδικασία των εκτάκτων µεταθέσεων αστυνοµικών υπαλλήλων
Οι έκτακτες µεταθέσεις µπορούν να λάβουν χώρα οποιαδήποτε χρονική στιγµή, ανεξαρτήτως του αριθµού µορίων ή της διάρκειας παραµονής στην ίδια περιοχή και µόνο στις παρακάτω περιπτώσεις:
α) Κατόπιν τελέσεως κάποιου ποινικού ή σοβαρού πειθαρχικού αδικήµατος, το οποίο µπορεί να δηµιουργήσει ένα γενικευµένο πρόβληµα πειθαρχίας ή ηθικής τάξης σε µια συγκεκριµένη υπηρεσία, µετά από σύσταση του αρµόδιου πειθαρχικού συµβουλίου το οποίο πρέπει να αποφασίσει σχετικά µε την αναγκαιότητα ή όχι της µετάθεσης.
β) Σε περίπτωση που µια υπηρεσία καταργείται ή δηµιουργείται µια νέα.
γ) Λόγω ενός σοβαρού γεγονότος που έχει σχέση είτε µε την ίδια-ο την-τον αστυνοµικό υπάλληλο, είτε µε κάποιο µέλος της οικογενείας της-του και ειδικότερα σε περίπτωση σοβαρής απειλής κατά της ζωής της-του, ή σε περίπτωση συµµετοχής της-του σε κάποιο ατύχηµα το οποίο έχει προκαλέσει θάνατο ή σοβαρή βλάβη σε τρίτο άτοµο και ως εκ τούτου δηµιουργεί πρόβληµα στην συγκεκριµένη-ο υπάλληλο ή στην-στον σύζυγό της-του στην περιοχή που εργάζεται. Στην περίπτωση αυτή η αίτηση υποβάλλεται από το ίδιο το εµπλεκόµενο άτοµο.
δ) Εάν η-ο σύζυγος πεθάνει ή εάν η-ο ίδια-ος η-ο αστυνοµικός υπάλληλος ή ένα µέλος της οικογενείας της-του υποφέρει από σοβαρή ασθένεια, όπως aids hiv, νόσο του GROHN, ή σκλήρυνση κατά πλάκας, ή νεφρική ανεπάρκεια ή ασθένειες του αίµατος, ιδιαίτερα δε όταν απαιτούνται µεταγγίσεις αίµατος.
ε) Εάν μία-ένας αστυνοµικός υπάλληλος προαχθεί σε υψηλότερο βαθµό για τον οποίο δεν υπάρχει διαθέσιµη θέση στην υπηρεσία που υπηρετεί.
στ) Εάν μία ένας αστυνοµικός υπάλληλος αποφασίσει να εγγραφεί στην Αστυνοµική Ακαδηµία µε σκοπό να γίνει στο µέλλον αξιωµατικός.
στ) Εάν μία-ένας υπάλληλος έχει καταδικαστεί από ποινικό δικαστήριο για διάπραξη συγκεκριµένων αδικηµάτων, όπως αυτά περιγράφονται στο Νόµο 2713/1999 (62).
ζ) Εάν μία-ένας υπάλληλος έχει κριθεί δυσµενώς και η κρίση βασίζεται σε αναφορά αξιολόγησης που έχει υπογραφεί από την προϊστάµενη-ο της υπηρεσίας της-του, τότε µπορεί εθελοντικά να κάνει αίτηση µεταθέσεως.
η) Κατόπιν αµοιβαίας αίτησης µεταθέσεως, εάν και τα δύο ενδιαφερόµενα πρόσωπα υπηρετούν σε θέσεις µέσα στην ίδια περιφέρεια, ή αν οι νέες τους θέσεις ανήκουν στον «τόπο συµφερόντων» τους και οι ίδιες-οι δεν έχουν συµπληρώσει είκοσι χρόνια υπηρεσίας, ή εάν οι νέες θέσεις σε άλλη περιοχή παρέµειναν κενές στην τελευταία προκήρυξη προσλήψεων.
θ) Όταν μία-ένας υπάλληλος της αστυνοµίας έχει αποσπαστεί µε σκοπό να υπηρετήσει σε ελληνική υπηρεσία τους εξωτερικού ή σε διεθνή οργανισµό.
ι) Για λόγους οικογενειακής επανένωσης µε την-τον σύζυγο που υπηρετεί οπουδήποτε αλλού ως δικαστής, ως αστυνοµικός υπάλληλος ή ως υπάλληλος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
ια) Εάν υπάρχει επείγουσα ανάγκη αναζήτησης στέγης κατόπιν σεισµού ή άλλης καταστροφής.
Τέλος, θεσµοθετούνται «προσωρινές εσωτερικές µεταθέσεις», οι οποίες λαµβάνουν χώρα «για την αντιµετώπιση έκτακτων, επειγουσών και σοβαρών υπηρεσιακών αναγκών» (άρθρο 20 του Προεδρικού Διατάγµατος 69/1997) (63), κατόπιν εντολής είτε της-του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνοµίας είτε των Γενικών Αστυνοµικών, και η διάρκειά τους δεν µπορεί να υπερβεί τη χρονική περίοδο η οποία απαιτείται από το εν λόγω έκτακτο περιστατικό. Σε κάθε περίπτωση, ισχύουν µόνο για ένα µήνα. Τα ονόµατα των µελών της οικογένειας της συγκεκριµένης-ου αστυνοµικού υπαλλήλου συµπεριλαµβάνονται στην εντολή «προσωρινής εσωτερικής µετάθεσης» και το αστυνοµικό σώµα επιβαρύνεται το οικονοµικό κόστος της µεταθέσεως και των γενικών εξόδων τους.
Σχόλιο
Το σύστηµα των εκτάκτων µεταθέσεων είναι θεωρητικά πιο ευέλικτο από αυτό των τακτικών, πράγµα που σηµαίνει ότι, στα πλαίσια ενός σύγχρονου µοντέλου αστυνοµικής οργάνωσης, θα µπορούσαν να ενσωµατωθούν διατάξεις που προωθούν την πολυµορφία. Επί του παρόντος, το υπάρχον νοµικό πλαίσιο αγνοεί για άλλη µια φορά τις ιδιαίτερες ανάγκες µειονοτικών οµάδων.
59 ΦEK 62A/ 23-04-1997
60 ΦEK 62A/ 23-04-1997
61 ΦEK 62A/ 23-04-1997
62 ΦEK 89A/ 30-04-1999
