10 Οκτ 2011

Ι. Β. κατά Ελλάδας, αριθμός υποθέσεως 552/10 Δ'

Ι. Β. κατά Ελλάδας, αριθμός υποθέσεως 552/10 μέρος Δ'

Με την απόφαση αριθ. 676/2009 της 17ης Μαρτίου 2009 (που καθαρογράφηκε στις 4 Ιουνίου 2009), ο Άρειος Πάγος ανέτρεψε την απόφαση του Εφετείου, ιδίως επειδή είχε εσφαλμένα ερμηνεύσει και εφαρμόσει το άρθρο 281 του αστικού Κώδικα για τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης. Ο Άρειος Πάγος έκρινε ως εξής:

"Δεδομένου πως έκρινε ότι η απόλυση (...) δεν ήταν εξ' αιτίας κακοβουλίας, ενός πνεύματος εκδίκησης ή μιας απροσδιόριστης επιθετικότητας εκ μέρους της [της εργοδοσίας] και προς τον [ υπάλληλο] η απόλυση ήταν απόλυτα δικαιολογημένη προς το συμφέρον της εργοδοσίας, με την καλή έννοια του όρου, επειδή αποφάσισε να αποκαστήσει ηρεμία και την εύρυθμη λειτουργία της εταιρείας.

Πράγματι, το προσωπικό ταράχτηκε σοβαρά από την ασθένεια που είναι εξαιρετικά σοβαρή και μεταδοτική από τον [προσφεύγοντα] ο οποίος προκάλεσε στο προσωπικό συναισθήματά ανασφάλειας και φόβου σχετικά με την υγεία του προσωπικού , οι οποίοι [φόβοι] ενθάρρυναν το προσωπικό να ζητήσει συλλογικά την απόλυσή του, υπογραμίζοντας ότι, σε αντίθετη περίπτωση, θα ετίθετο σημαντικό πρόβλημα στην εύρυθμη λειτουργεία της εταιρείας (...). "

Β. Σχετικά με το εθνικό δίκαιο
Οι σχετικές πρόνοιες του Αστικού Κώδικα ορίζουν τα εξής:

Το άρθρο 57 (ατομικά δικαιώματα)

"Όποια-ος, σε παράνομο τρόπο, δέχτηκε πλήγμα στην προσωπικότητά της-του, έχει το δικαίωμα να απαιτήσει την άρση της παράβασης, αλλά και την αποχή από οποιαδήποτε απειλή για το μέλλον. (...)
Επιπλέον, η αξίωση για αποζημίωση, σύμφωνα με τις διατάξεις αδικοπραξιών, δεν αποκλείεται".

Το άρθρο 281 (κατάχρηση δικαιωμάτων)

"Η άσκηση ενός δικαιώματος σαφώς απαγορεύεται αν υπερβαίνει τα όρια που επιβάλλονται από την καλή πίστη ή τις κοινωνικές πρακτικές-συνήθειες ή το κοινωνικό ή τον οικονομικό σκοπό του νόμου αυτού".

Γ. Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα της-του Ανθρώπου

Στις 27 Γενάρη 2011, η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα της του Ανθρώπου εκπόνησε έκθεση με τίτλο «θέματα προστασίας των δικαιωμάτων των ανθρώπων που ζουν με τον ιό HIV." Στην εισαγωγή της, η έκθεση αναφέρει:

"Η αιτία για την οποία η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα της-του Ανθρώπου αντιμετωπίζει τα θέματα της προστασίας των δικαιωμάτων των προσώπων που ζουν με τον ιό HIV βρίσκεται στο έλλειμμα της απόλαυσης των θεμελιωδών δικαιωμάτων τις-τους, το οποίο επιδεινώνεται από το στίγμα, το ρατσισμό, τη παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και άλλων κοινωνικών διακρίσεων σε βάρος τις-τους.

Το κίνητρο δόθηκε με την απόφαση 676/2009 του Αρείου Πάγου, στην οποία το Ανώτατο Δικαστήριο πράγματι ενέκρινε τη νομιμότητα και τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα η απόλυση ενός υπαλλήλου που φέρει τον ιό.

Δεδομένης της σημασίας αυτής της απόφασης - η οποία είναι η πρώτη προηγούμενη στα δικαστικά χρονικά της χώρας - και επειδή υπογράμμισε μία ενιαία, αλλά σημαντική πτυχή των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι φορείς του ιού, η Επιτροπή πραγματοποίησε με πολλές τράπεζες και μια διαβούλευση προκειμένου να προστατευτούν τα δικαιώματα αυτών των προσώπων.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης αρκετά θέματα συζητήθηκαν, αλλά αυτά που θεωρούνται ως τα πλέον σημαντικά είναι:
α) το στίγμα που προκαλείται από τον ιό HIV- AIDS,
β) η θεραπεία των προσώπων που ζουν με τον ιό HIV που περιλαμβάνει τις διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων και αυτών στην εργασία,
γ) η πρόσβαση αυτών των προσώπων στις υπηρεσίες υγείας και
δ) η προστασία της ιδιωτικής ζωής των προσώπων αυτών".

Δ. Σχετικά διεθνή κείμενα

1. Η οδηγία 2000/78/ΕΚ της 27ης Νοεμβρίου 2000 για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου της ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση και στην εργασία

Τα σχετικά τμήματα της παρούσας οδηγίας είναι τα εξής:

Άρθρο πρώτο

αντικείμενο

"Η παρούσα οδηγία αποσκοπεί στην καθιέρωση ενός γενικού πλαισίου για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, σε σχέση με την απασχόληση και την εργασία, για την εφαρμογή, στις χώρες μέλη, της αρχής της ίσης μεταχείρισης".

Άρθρο 2
Η έννοια των διακρίσεων

"1. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ο όρος "αρχή της ίσης μεταχείρισης", η απουσία οποιασδήποτε άμεσης ή έμμεσης διάκρισης για οιοδήποτε λόγο που αναφέρεται στο άρθρο 1.


Την είδηση την βρήκαμε στις 10.10.11 και την μεταφράσαμε από την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?action=html&documentId=892900&portal=hbkm&source=externalbydocnumber&table=F69A27FD8FB86142BF01C1166DEA398649