Όλα τα επιδόματα γάμου, στέγης, συντάξεις χηρείας και χωρίς «σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης».
Με μια πρωτοποριακή απόφαση το Πρωτοδικείο Δημόσιας Διοίκησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξομοιώνει ένα ζευγάρι που διαθέτει σταθερή, σοβαρή και μακροχρόνια σχέση και συμβιώνει με εκείνο που έχει ενωθεί με τα… δεσμά του γάμου. Κρίνει μάλιστα ότι οι δύο σύντροφοι έχουν τα ίδια δικαιώματα με όσες-ους επιλέγουν να υπογράψουν το πολυσυζητημένο πλέον «σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης». Το Δικαστήριο του Λουξεμβούργου δέχεται ότι μπορούν να λαμβάνουν όλα τα επιδόματα γάμου, στέγης, συντάξεις χηρείας, αλλά και να υπάγεται η μία-ο ένας εκ των δύο στο σύστημα υγειονομικής ασφάλισης της-του συντρόφου του.
Δεν αρκείται όμως μόνο σ’ αυτό. Όπως εξηγεί στον ΕΤ ο δικηγόρος, ειδικός σε θέματα Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, Βασίλης Χειρδάρης, «δέχεται την καθημερινότητα του ζευγαριού, το status της σοβαρότητας και σταθερότητας της σχέσης και τις αμοιβαίες δεσμεύσεις του ως δομικά στοιχεία για την εξομοίωσή της με τις παραδοσιακές, αναγνωρισμένες νομικά σχέσεις».
Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης της Ε.Ε. προβαίνει σε δύο σπουδαίες επισημάνσεις που αλλάζουν την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής νομολογίας:
Πρώτον, καταγράφει ρητά στο σκεπτικό του ότι η ερμηνεία πρέπει να είναι σύμφωνη με την εξέλιξη των ηθών στην κοινωνία και δεύτερον, επεκτείνεται στην εξομοίωση των σχέσεων και στα ζευγάρια ιδίου φύλου που η σχέση τους έχει τα παραπάνω χαρακτηριστικά.
Τι πρέπει να ξέρετε
- Η-ο σύντροφος μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης αντιμετωπίζεται ως σύζυγος
- οι σύντροφοι σχέσης συμβίωσης πρέπει να αποτελούν «ζεύγος», δηλαδή ένωση δύο προσώπων
- η έννοια του όρου «σύντροφοι μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης» πρέπει να νοηθεί ως περιλαμβάνουσα μια κατάσταση στην οποία οι σύντροφοι συμβιώνουν κατά τρόπο σταθερό και δεσμεύονται, στο πλαίσιο της συμβίωσης αυτής, από αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις σχετικά με τον κοινό τους βίο
- οι σύντροφοι έχουν αμοιβαία υποχρέωση να συνεισφέρουν μηνιαίως και κατ’ αναλογία των καθαρών εισοδημάτων της εργασίας τους σε κοινό ταμείο, ώστε να αντιμετωπίζονται τα έξοδα του καθημερινού νοικοκυριού
- κάθε σύντροφος ορίζει την-τον έτερη-ο ως δικαιούχο της «σύνταξης της-του συντρόφου» σε περίπτωση που οι αντίστοιχοι κανονισμοί αναγνωρίζουν μια τέτοια σύνταξη
- στο Σύστημα Υγειονομικής Ασφάλισης υπάγονται αποκλειστικώς οι σχέσεις συμβίωσης που μπορούν να εξομοιωθούν με το γάμο.
Προϋποθέσεις
- το ζεύγος προσκομίζει επίσημο έγγραφο (π.χ. από συμβολαιογράφο) στις αρχές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αναγνωριζόμενο ως τέτοιο από κράτος-μέλος ή από οποιαδήποτε αρμόδια αρχή κράτους-μέλους, που βεβαιώνει το καθεστώς του ως δυο συντρόφων μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης
- καμιά-κανείς από τις-τους συντρόφους δεν διατελεί σε έγγαμη σχέση ούτε σε άλλη μη έγγαμη σχέση συμβίωσης
-οι σύντροφοι δεν έχουν μεταξύ τους κανέναν από τους εξής δεσμούς: γονείς, τέκνα, γιαγιάδες, παππούδες, εγγόνια, αδέλφια, θείες, θείους, ανίψια, νύφες και γαμπρούς.
Οφέλη
- η-ο σύντροφος τής άμεσα ασφαλισμένης-ου –εφόσον δεν έχει δικό της-του ταμείο– μπορεί να υπαχθεί ως έμμεσο μέλος
- έχουν τη δυνατότητα να συντάσσουν αμοιβαίες διαθήκες, αλλά και να συνάπτουν ασφάλιση ζωής υπέρ του ή της συντρόφου
- στην περίπτωση που έχουν παιδιά επιτρέπεται στον πατέρα, μέσω της αναγνώρισης, να αποκτήσει τα ίδια δικαιώματα έναντι των παιδιών σαν να είχε συνάψει γάμο με τη μητέρα τους. Μεταξύ άλλων ασκεί τη γονική μέριμνα από κοινού με τη μητέρα. Επιπλέον τα παιδιά αποκτούν ενδεχομένως το επώνυμο του πατέρα.
Επί του θέματος
«Φωτογραφίζει» την πραγματικότητα μιας ερωτικής σχέσης
Η απόφαση αυτή είναι σημαντικότατη. Το Πρωτοδικείο Δημόσιας Διοίκησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτυπώνει την κοινωνική πραγματικότητα, δεν στρουθοκαμηλίζει και προβαίνει σε αποτύπωση των ανθρώπινων σχέσεων στηριζόμενο όχι στον τύπο αλλά στη σύγχρονη ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Το Δικαστήριο του Λουξεμβούργου απομακρύνεται από τις συντηρητικές δομές, κοιτά το ευρωπαϊκό μέλλον των ανθρώπινων σχέσεων και «φωτογραφίζει» την ουσία της πραγματικότητας μιας ερωτικής σχέσης μεταξύ γυναίκας και άνδρα προσδίδοντάς της νομικό χαρακτηρισμό, που προσιδιάζει στην πραγματικότητα της σχέσης και όχι στον τύπο.
Για την απόφαση του Πρωτοδικείου Δημόσιας Διοίκησης της Ευρωπαικής Ένωσης μάς ενημέρωσε ο κ. Βασίλης Χειρδάρης, Δικηγόρος, ειδικός σε θέματα Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στις 05.03.09. Ευαγγελία Βλάμη
