24 Μαρ 2009

Απόφαση Ε.Ε υπόθεσης F-122/06 5

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (πρώτο τμήμα) της 27ης Νοεμβρίου 2007 Υπόθεση F-122/06

Η απόφαση λόγω του μεγέθους της χωρίστηκε σε 7 μέρη βρίσκεστε στο 6 μέρος

45 Εξάλλου, αν και η σύναψη σύμβασης συμβίωσης δεσμεύει καταρχήν τις-τους συντρόφους και μόνον (βλ. σκέψη 35 της παρούσας απόφασης), επισημαίνεται ότι στο προαναφερθέν φυλλάδιο, αφού αναφέρεται ότι τα ολλανδικά δικαστήρια αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τα ζεύγη που έχουν συνάψει σχέση συμβίωσης όπως τα ζεύγη που έχουν συνάψει καταχωρημένη σχέση συμβίωσης ή γάμο (courts are starting to put couples with a cohabitation agreement on the same footing as married and registered couples), γίνεται ρητά δεκτό ότι μπορούν να αναγνωριστούν υπέρ των ζευγαριών που έχουν συνάψει σύμβαση συμβίωσης συνέπειες έναντι τρίτων, όσον αφορά, ειδικότερα, τις συντάξεις· ακριβώς, όπως επισημάνθηκε στο τέλος της σκέψης 43 της παρούσας απόφασης, οι σύντροφοι, στην υπό κρίση διαφορά, ορίστηκαν αμοιβαίως δικαιούχοι της «σύνταξης του συντρόφου» σε περίπτωση που οι αντίστοιχοι κανονισμοί των συντάξεών τους αναγνωρίζουν μια τέτοια σύνταξη.

46 Τα ανωτέρω στοιχεία καθιστούν πρόδηλο ότι, ακόμη και αν οι συνέπειες της σύμβασης συμβίωσης που κατάρτισαν ο προσφεύγων και η σύντροφός του δεν είναι τόσο ευρείες όσο οι συνέπειες του γάμου ή του geregistreerd partnerschap, προσομοιάζουν εν πολλοίς αν, όπως στην προκειμένη περίπτωση, οι σύντροφοι τις ρυθμίζουν συμβατικώς.

47 Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων (σκέψεις 42 έως 46 της παρούσας απόφασης), διαπιστώνεται ότι η τρίτη επιμέρους προϋπόθεση του τρίτου σκέλους της επίμαχης προϋπόθεσης, ήτοι η προϋπόθεση σχετικά με την έννοια του όρου «σύντροφοι μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης», όπως καθορίζεται στη σκέψη 40 της παρούσας απόφασης, πληρούται και, ως εκ τούτου, πληρούται επίσης το τρίτο σκέλος της επίμαχης προϋπόθεσης.

48 Από το σύνολο των ανωτέρω σκέψεων προκύπτει ότι, στην υπό κρίση υπόθεση, πληρούνται οι τρεις πρώτες προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 1, παράγραφος 2, στοιχείο γ΄, του παραρτήματος VII του ΚΥΚ και περιλαμβάνονται στο άρθρο 72 του ΚΥΚ.

49 Η ερμηνεία αυτή είναι επιπλέον σύμφωνη με την εξέλιξη των ηθών στην κοινωνία, η σημασία των οποίων για την ερμηνεία του ΚΥΚ επισημάνθηκε με την προπαρατεθείσα απόφαση Reed, που επικαλείται ο προσφεύγων με τα υπομνήματά του. Συναφώς, επισημαίνεται ότι η επέκταση της δυνατότητας υπαγωγής στο ΣΥΑ στον σύντροφο του υπαλλήλου ισχύει επίσης για τον σύντροφο του ιδίου φύλου, αφού έχει γίνει δεκτό από τους συντάκτες του ΚΥΚ ότι μπορούν να αναγνωριστούν νέα δικαιώματα σε πρόσωπα που δεν έχουν συνάψει σύμβαση γάμου. Εξάλλου, και αντίθετα προς τους ισχυρισμούς της Επιτροπής, η ανωτέρω ερμηνεία που έγινε δεκτή από το Δικαστήριο δημόσιας διοίκησης –ερμηνεία που άλλωστε αφορά ειδικότερα τη φιλοσοφία της «σχέσης συμβίωσης»– δεν αντιβαίνει στη νομολογία κατά την οποία ο κοινοτικός δικαστής δεν μπορεί να ερμηνεύσει διασταλτικά την έννοια του «γάμου» (βλ. απόφαση D και Σουηδία, όπ.π., σκέψεις 37 έως 39). Στην υπό κρίση υπόθεση, επισημαίνεται, κατά τα λοιπά, ότι η επέκταση της δυνατότητας υπαγωγής στο ΣΥΑ στον μόνιμο σύντροφο του υπαλλήλου συμβάλλει στην επίτευξη στόχων αλληλεγγύης και κοινωνικής συνοχής που διαφέρουν από τους σκοπούς που επιδιώκουν οι διατάξεις που απονέμουν στους υπαλλήλους καθαρώς χρηματικά πλεονεκτήματα, εν είδει συμπληρώματος του μισθού, όπως, για παράδειγμα, το επίδομα στέγης του συντρόφου του υπαλλήλου που προβλέπει το άρθρο 1, παράγραφος 2, στοιχείο γ΄, του παραρτήματος VII του ΚΥΚ· δεν είναι επομένως παράλογο η χορήγηση των εν λόγω πλεονεκτημάτων να υπόκειται σε αυστηρότερες προϋποθέσεις, όσον αφορά τη σχέση μεταξύ του υπαλλήλου και του συντρόφου του μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης, συγκριτικά με το πλεονέκτημα της υπαγωγής του συντρόφου αυτού στο ΣΥΑ.

50 Συνεπώς, το Δικαστήριο ΔΔ κρίνει ότι η σύντροφος του προσφεύγοντος μπορεί, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 72 του ΚΥΚ και του άρθρου 12 της κοινής ρύθμισης, να υπαχθεί στο ΣΥΑ στο οποίο εμπίπτουν ο «σύντροφος μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης υπαλλήλου» και ο «αναγνωρισμένος σύντροφος σχέσης συμβίωσης του άμεσα ασφαλισμένου».

51 Τα αντίθετα επιχειρήματα που επικαλείται η Επιτροπή δεν μπορούν να καταρρίψουν την άποψη αυτή.

52 Τούτο ισχύει, μεταξύ άλλων, ως προς το επιχείρημα κατά το οποίο υπάγονται στο ΣΥΑ αποκλειστικώς οι σχέσεις συμβίωσης που «μπορούν να εξομοιωθούν» με τον γάμο, επιχείρημα που αντλεί η Επιτροπή από ερμηνεία των εφαρμοστέων κανόνων η οποία δεν λαμβάνει υπόψη της όχι μόνον το γράμμα των κανόνων αυτών, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται και τους σκοπούς που επιδιώκει η ρύθμιση στην οποία υπάγονται. Το Δικαστήριο ΔΔ, κρίνοντας ότι η ερμηνεία αυτή υπερισχύει έναντι της καθαρώς γραμματικής ερμηνείας, δεν αντιλαμβάνεται γιατί θα είχε ως αποτέλεσμα τη μη υπαγωγή του συντρόφου του προσφεύγοντος στο ΣΥΑ. Αντιθέτως, το Δικαστήριο ΔΔ, ακολουθώντας ακριβώς τη στηριζόμενη σε πάγια νομολογία (βλ. απόφαση του Δικαστηρίου της 17ης Νοεμβρίου 1983, 292/82, Συλλογή 1983, σ.3781, σκέψη 12, απόφαση του Δικαστηρίου Δημόσιας Διοίκησης της 14ης Δεκεμβρίου 2006, F-10/06, André κατά Επιτροπής, μη δημοσιευθείσα ακόμη στη Συλλογή, σκέψη 35) ερμηνευτική μέθοδο που προτείνει η Επιτροπή, χωρίς να αρκεστεί στο περιεχόμενο της βεβαίωσης της πρεσβείας των Κάτω Χωρών στο Λουξεμβούργο, επέλεξε να εξετάσει, με τις σκέψεις 42 έως 46 της παρούσας απόφασης, την ουσία της επίμαχης σχέσης συμβίωσης και αποφάνθηκε ότι παρουσιάζει ομοιότητες με τον γάμο, οι οποίες καθιστούν δυνατή την εφαρμογή του άρθρου 72 του ΚΥΚ υπέρ της συντρόφου του προσφεύγοντος, παρά το γεγονός ότι στην οικεία εθνική έννομη τάξη υπάρχει ένα άλλο είδος καταχωρημένης σχέσης συμβίωσης που προσομοιάζει ακόμη περισσότερο με τον γάμο και εμπίπτει ευθέως στο εν λόγω άρθρο. Αντιθέτως, στο μέτρο που το επιχείρημα της ομοιότητας μεταξύ σχέσης συμβίωσης και γάμου θα υπερέβαινε την απαίτηση των στοιχείων ομοιότητας που έγιναν δεκτά στην προκειμένη περίπτωση (βλ. σκέψη 36 και, για κάθε επιμέρους στοιχείο από αυτά, σκέψεις 38, 39 και 40 έως 47 της παρούσας απόφασης), η αποδοχή του επιχειρήματος αυτού θα σήμαινε την απαίτηση μιας επιπλέον προϋπόθεσης που δεν υπάρχει στο γράμμα του άρθρου 72 του ΚΥΚ.

53 Στο ίδιο πλαίσιο, πρέπει να απορριφθεί και το επιχείρημα της Επιτροπής που αντλείται από τη φράση του άρθρου 72 του ΚΥΚ «αντιμετωπίζεται ως σύζυγος», κατά το οποίο ο όρος «αντιμετωπίζεται» πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι καλύπτει τους συντρόφους σχέσης συμβίωσης που «μπορούν να εξομοιωθούν» στην ουσία με τους συζύγους και αποτελεί έτσι προϋπόθεση προκειμένου ο σύντροφος μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης υπαλλήλου να υπαχθεί στο ΣΥΑ. Η ερμηνεία αυτή δεν μπορεί να γίνει δεκτή. Πράγματι, και κατ’ αναλογία με αυτό που γίνεται δεκτό για την εφαρμογή άλλων διατάξεων του ΚΥΚ (όπως, για παράδειγμα, του άρθρου 2, παράγραφος 4, του παραρτήματος VII του ΚΥΚ, βάσει του οποίου δύναται να «εξομοιωθεί» προς συντηρούμενο τέκνο κάθε πρόσωπο, έναντι του οποίου ο υπάλληλος έχει νομίμους υποχρεώσεις διατροφής και του οποίου η συντήρηση συνεπάγεται για αυτόν σημαντική επιβάρυνση), η φράση «αντιμετωπίζεται ως σύζυγος» του άρθρου 72 του ΚΥΚ πρέπει απλώς να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι η-ο σύντροφος μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης και η-ο σύζυγος υπαλλήλου πρέπει να αντιμετωπίζονται κατά τον ίδιο τρόπο ως προς την υπαγωγή τους στο ΣΥΑ, αφ’ ης στιγμής πληρούνται οι τρεις προϋποθέσεις του άρθρου 1, παράγραφος 2, στοιχείο γ΄, του παραρτήματος VII του ΚΥΚ.