18 Αυγ 2010

Προσπάθειες για να ζήσουν και να πηγαίνουν σχολείο οι Αφγανές

Πως να διαπραγματευτείτε με τους Ταλιμπάν που θέτουν τη ζωή των γυναικών σε κίνδυνο.

"Αν έπρεπε να επιλέξετε μεταξύ του να σώσετε τη ζωή μιας κοπέλας ή να της επιτρέψετε να πάει στο σχολείο, ποιό θα κάνατε πρώτα"; Αυτή ήταν η απάντηση του Αφγανού Πρόεδρου Hamid Karzai, όταν τον ρώτησα τον περασμένο μήνα, αν τα δικαιώματα των γυναικών στο Αφγανιστάν θα μπορούσαν να θυσιαστούν για την ειρήνευση με τους Ταλιμπάν.

Ενώ οι πραγματικά ειρηνευτικές συνομιλίες ίσως δεν αρχίσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ήταν σαφές σε μένα σε ένα σχετικά πρόσφατο ταξίδι στην Καμπούλ για τη πολιτική και τη πνευματική βασική εργασία που γίνεται για "συμφιλίωση" με τους στασιαστές. Ο Karzai φαίνεται κουρασμένος από μακελειό του πολέμου και την αβεβαιότητα της διεθνούς κοινότητας να παραμείνει δυνατή. Πολλές από τις ξένες χώρες συμμάχους του, εν τω μεταξύ, έχουν γίνει τόσο κυνικές για τη σημερινή κατάσταση στο Αφγανιστάν που δεν μπορώ να φανταστώ πώς μια συμφωνία με τους Ταλιμπάν θα μπορούσε να είναι χειρότερη. Ωστόσο, η προοπτική είναι πολύ εξασθενισμένη στην κοινωνία του Αφγανιστάν, η οποία υπέφερε περισσότερο υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν - οι γυναίκες και τις εθνοτικές μειονότητες, κυρίως.

Οι γυναίκες του Αφγανιστάν πολέμησαν με κάποια επιτυχία - και με την ισχυρή υποστήριξη από την Γραμματέα Χίλαρι Κλίντον - πως πρέπει να συμπεριληφθούν στις συζητήσεις για τη συμφιλίωση με τους Ταλιμπάν. Αλλά η κυβέρνηση Obama δεν έχει αποκλείσει τη στήριξη μιας διαδικασίας κατά την οποία οι Ταλιμπάν διοικητές που έχουν ένα ιστορικό των φρικαλεοτήτων κατά των Αφγανών, κυρίως έναντι γυναικών, να τους προσφερθούν κυβερνητικές θέσεις ή ακόμα και de facto έλεγχος ορισμένων περιοχών, εφόσον δεν έχουν δεσμούς με την Αλ- Κάιντα και υποσχεθούν να σεβαστούν το Σύνταγμα του Αφγανιστάν. Μία από δυτικές διπλωμάτισσες είπε πρόσφατα το περιοδικό Time: "Θα πρέπει να είμαστε ρεαλίστριες. Εμείς δεν πρόκειται να στείλουμε στρατεύματα και να δαπανούμε χρήματα για πάντα. Θα πρέπει να είναι μια συμβιβαστική λύση και θα πρέπει να γίνουν θυσίες.

Αν πρόκειται να είμαστε ρεαλίστριες, ας αντιμετωπίσουμε
τουλάχιστον πως οι θυσίες θα γίνουν. Οι Ταλιμπάν δεν είναι απλώς άλλη μια πολέμαρχη πολιτοφυλακή που αγωνίζεται για ένα κομμάτι της δράσης, είναι ένα ιδεολογικό κίνημα του οποίου οι ηγέτες πιστεύουν πως έχουν το δικαίωμα να βυθίσουν το Αφγανιστάν στο σκοτάδι, όταν το αποφάσισαν τη δεκαετία του 1990. Σε πολλά μέρη της χώρας όπου κυριαρχούν, συνεχίζουν να σκοτώνουν τις γυναίκες που πηγαίνουν στο σχολείο, στην εργασία ή συμμετέχουν στην πολιτική διαδικασία, καθώς και τους άνδρες που τις υποστηρίζουν. Εάν ένας Ταλιμπάν Έπαρχος της σκιώδους κυβέρνησης με τέτοια ιστορία γινόταν πραγματικός κυβερνήτης μιας επαρχίας, "τα γράμματα της νύχτας” που οι Ταλιμπάν παραδίδουν τώρα απειλώντας τις γυναίκες θα γίνουν διατάγματα κατά τη διάρκεια της μέρας.

Ίσως αυτό να μην είναι αρκετό για να καθορίσουν τη στρατηγική τις οι ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου. Αλλά πριν με την παραίτησή μας θέσουμε σε κίνδυνο τις αρχές μας για την ειρήνη, πρέπει να αναρωτηθούμε: Θα μπορούσε μια τέτοια ανταλλαγή να εξασφαλίσει την ασφάλεια που υπόσχεται; Εδώ είναι που το ρεαλιστικό επιχείρημα καταρρέει.

Το ίδιο επιχείρημα, τελικά, έγινε στο Πακιστάν κατά τη διαπραγμάτευση διακανονισμού το 2008 με τους Ταλιμπάν, δίνοντάς τους τον έλεγχο της κοιλάδας Swat με αντάλλαγμα τις υποσχέσεις να αναγνωρίσουν το δικόγραφο της κεντρικής κυβέρνησης και αφήσουν τις γυναίκες εργάζονται χωρίς φόβο. Οι Ταλιμπάν έσπασαν αυτές τις υποσχέσεις, η Πακιστανική κοινωνία σοκαρίστηκε από τις εικόνες των γυναικών που μαστιγώνονταν και την πυρπόληση των σχολείων. Μέσα σε λίγους μήνες, ο πακιστανικός στρατός ξεκίνησε μια μαζική στρατιωτική επιχείρηση για να ανακαταλάβει ότι είχε δώσει στους Ταλιμπάν.

Περίπου το ίδιο συνέβη όταν η Κολομβία παραχώρησε έδαφος στην επαναστατική ομάδα FARC το 1999 (η FARC συνέχισε τις απαγωγές, τις δολοφονίες και ο πόλεμος συνεχίστηκε ), όταν η Αγκόλα έφερε το κόμμα UNITA του βάναυσου πολέμαρχου, Jonas Savimbi, στην κυβέρνηση το 1994 (η συμφωνία κατέρρευσε, και η UNITA συνέχισε τον πόλεμο), όταν η διεθνής κοινότητα βοήθησε στη διαμεσολάβηση για την επίτευξη ειρήνης στη Sierra Leone το 1999, που έδωσε σε μια φαύλη ομάδα ανταρτών του Foday Sankoh μερίδιο της εξουσίας (οι δυνάμεις του Sankoh συνέχισαν να διεξάγουν επιθέσεις μέχρι που η Αγγλική επέμβαση αποκατέστησε την τάξη). Κάθε φορά συγκλονιζόμαστε-σοκαριζόμαστε να μαθαίνουμε πως τα καταχρηστικά-κακοποιητικά, επιθετικά κινήματα, όταν αναλαμβάνουν την εξουσία, συνεχίζουν να συμπεριφέρονται καταχρηστικά-κακοποιητικά και με επιθετικούς τρόπους.

Το ίδιο είναι πιθανό να συμβεί στο Αφγανιστάν, όταν στους ηγέτες Ταλιμπάν που έχουν διαπράξει τις χειρότερες ωμότητες, δοθεί ο έλεγχος των κοινοτήτων που τρομοκρατούσαν. Εικόνες κατάχρησης-κακοποίησης γυναικών είναι πιθανό να αρχίσουν να μεταδίδονται σε όλο τον κόσμο, εγείροντας την επώδυνη ερώτηση αν είναι αυτό για το οποίο οι ξένες και οι αφγανικές δυνάμεις θυσιάστηκαν. Θα μπορούσαν να υπάρξουν αντίποινα κατά των παρατηρητριών των ΗΠΑ και των συνεργάτιδων της κυβέρνησης, και οι άνθρωποι να εγκαταλείπουν περιοχές όπου οι αντάρτες έχουν αναλάβει την εξουσία, οι εθνοτικές μειονότητες του Αφγανιστάν (που αποτελούν συνολικά την πλειοψηφία) είναι ιδιαίτερα φοβισμένες για μια συμφωνία η οποία θα αυξάνει την επιρροή των Ταλιμπάν, πολλές Αφγανές πιστεύουν ότι μια εσπευσμένη διαδικασία σαν αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα ευρύτερο εμφύλιο πόλεμο.

Καμία από αυτές τις φρικτές συνέπειες δεν θα επιταχύνει την απόσυρση των ΗΠΑ. Ακριβώς το αντίθετο. Και δεν είναι ρεαλισμός, αλλά ένα άλμα πίστης που γεννήθηκε από απελπισία, το να σκεφτούμε ότι θα μπορούσαν να αποφευχθούν μόνο με την απαίτηση από το «συνδυασμό» των δυνάμεων των Ταλιμπάν να αποκηρύξουν τη βία και να υποστηρίξουν το Σύνταγμα του Αφγανιστάν.

Ορισμένες υποψιάζονται πως το μιλάμε για τα δικαιώματα των γυναικών είναι ένα πρόσχημα για τη διατήρηση των Ηνωμένων Πολιτειών στο Αφγανιστάν για πάντα (ειρωνικά, το τμήμα της εκλογικής περιφέρειας του Προέδρου Obama που θα έπρεπε κανονικά να ανησυχεί περισσότερο για την υπεράσπιση των γυναικών στο Αφγανιστάν, είναι επίσης το πιο επιφυλακτικό τμήμα όσον αφορά τη δέσμευση των ΗΠΑ εκεί). Αλλά εάν κάποια πιστεύει ότι το πλαίσιο της στρατηγικής του Στρατηγού David Petraeus είναι οι εξεγέρσεις για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί, ή μια πιο περιορισμένη αποστολή για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας με λιγότερα στρατεύματα και πως δεν υπάρχει ανάγκη για βιαστικές προσφορές που να δίνουν στους Ταλιμπάν μερίδιο της εξουσίας.

Όποιo και αν είναι το όραμα κάποιας για την πορεία στο Αφγανιστάν, η απάντηση στην εγκάρδια ερώτηση του Karzai πρέπει να είναι: Θα πρέπει να βοηθήσουμε ώστε να παραμείνουν οι κοπέλες ζωντανές και να πηγαίνουν στο σχολείο ταυτοχρόνως. Αν προσπαθήσετε να διευθετήσετε τη σύγκρουση με έναν τρόπο που θυσιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα στο όνομα της ειρήνης, δεν θα πετύχετε ούτε αυτή (την ειρήνη).


Την είδηση την βρήκαμε στις 15.8.10 και την μεταφράσαμε από την http://www.hrw.org/en/news/2010/08/15/how-settling-taliban-puts-women-risk

O Tom Malinowski, που έγραψε το άρθρο είναι διευθυντής στην Ουάσιγκτον για το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Μπορείτε να διαβάσετε στην αγγλική την εξήντα πέντε σελίδων έκθεση που πραγματεύεται τις προκλήσεις για τα δικαιώματα των γυναικών που τίθενται από τις μελλοντικές συμφωνίες της κυβέρνησης με την εξέγερση των Ταλιμπάν. Η έκθεση περιγράφει τον τρόπο στις περιοχές υπό τον έλεγχο της Ταλιμπάν, που οι γυναίκες συχνά υφίστανται απειλές, εκφοβισμό και βία, όπου στόχοι τους είναι οι σπουδάστριες, φοιτήτριες, οι ηγέτιδες πολιτικίνες και οι ακτιβίστριες, στις οποίες επιτέθηκαν και σκότωσαν χωρίς να τιμωρηθούν.