(1) Η Ένωση θέτει ως στόχο τη διατήρηση και την ανάπτυξη ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, ακρογωνιαίος λίθος του οποίου είναι η αμοιβαία αναγνώριση των δικαστικών αποφάσεων σε αστικές και ποινικές υποθέσεις.
(2) Η Ένωση έχει αναλάβει δέσμευση όσον αφορά την προστασία των θυμάτων εγκληματικών πράξεων και τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων και έχει εγκρίνει την απόφαση-πλαίσιο 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 15 Μαρτίου 2001, σχετικά με το καθεστώς των θυμάτων στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας (6). Στο πλαίσιο του προγράμματος της Στοκχόλμης με τίτλο Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη που εξυπηρετεί και προστατεύει τις πολίτισες-ες (7),το οποίο εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατά τη σύνοδό του στις 10 και 11 Δεκεμβρίου 2009, η Επιτροπή και οι χώρες μέλη εκλήθησαν να εξετάσουν τρόπους βελτίωσης της νομοθεσίας και μέτρα πρακτικής υποστήριξης για την προστασία των θυμάτων, με προτεραιότητα στην παροχή προσοχής, υποστήριξης και αναγνώρισης σε όλα τα θύματα και ιδίως στα θύματα της τρομοκρατίας.
(2α) Στο άρθρο 82 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) προβλέπεται η θέσπιση ελάχιστων κανόνων εφαρμοστέων στις χώρες μέλη προκειμένου να διευκολυνθεί η αμοιβαία αναγνώριση δικαστικών αποφάσεων και διαταγών, καθώς και η αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις που έχουν διασυνοριακή διάσταση. Το άρθρο 82 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ αναφέρεται στα «δικαιώματα των θυμάτων εγκληματικών πράξεων» ως έναν από τους τομείς στους οποίους είναι δυνατόν να θεσπιστούν ελάχιστοι κανόνες.
(2β) Το Συμβούλιο, στο ψήφισμά του της 10ης Ιουνίου 2011 σχετικά με έναν χάρτη οδηγιών για την ενίσχυση των δικαιωμάτων και της προστασίας των θυμάτων, ιδίως σε ποινικές διαδικασίες (8), δήλωσε ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα σε επίπεδο Ένωσης προκειμένου να ενισχυθούν τα δικαιώματα, η στήριξη και η προστασία των θυμάτων εγκληματικών πράξεων. Για αυτόν τον σκοπό, και σύμφωνα με το εν λόγω ψήφισμα, η παρούσα οδηγία έχει ως στόχο την αναθεώρηση και συμπλήρωση των αρχών που ορίζονται στην απόφαση πλαίσιο 2001/220/ΔΕΥ καθώς και να λάβει περαιτέρω μέτρα όσον αφορά το επίπεδο προστασίας των θυμάτων στην επικράτεια της Ένωσης, ιδίως μέσα στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας.
(3) Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών κάλεσε τις χώρες μέλη να βελτιώσουν τις εθνικές νομοθεσίες και πολιτικές τους εναντίον κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών (9) και να αναλάβουν δράσεις για την αντιμετώπιση των αιτιών της βίας κατά των γυναικών, ιδίως με την εφαρμογή προληπτικών μέτρων, και επίσης κάλεσε την Ένωση να διασφαλίσει το δικαίωμα όλων των θυμάτων βίας στη συνδρομή και την υποστήριξη.
(3a) Στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Απριλίου 2011 σχετικά με τις προτεραιότητες και τα γενικά χαρακτηριστικά ενός νέου πλαισίου πολιτικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών (10) προτείνεται στρατηγική καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών, της ενδοοικογενειακής βίας και του ακρωτηριασμού των γυναικείων σεξουαλικών οργάνων, η οποία θα αποτελέσει τη βάση μελλοντικών νομοθετικών πράξεων ποινικού δικαίου κατά της βίας λόγω βιολογικού φύλου, περιλαμβανομένου του πλαισίου για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών (πολιτική, πρόληψη, προστασία, δίωξη, μέριμνα και συνεργασία) το οποίο θα ακολουθήσει σχέδιο δράσης της ΕΕ. Οι διεθνείς πράξεις που διέπουν τον παρόντα τομέα περιλαμβάνουν τη Σύμβαση του 1979 των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), τις συστάσεις και αποφάσεις της επιτροπής CEDAW, και τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία εκδόθηκε στις 7 Απριλίου 2011.
(3β) Η οδηγία 2011/99/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, περί της ευρωπαϊκής εντολής προστασίας (11) [και ο κανονισμός (EΕ) αριθ. …/2012 σχετικά με την αμοιβαία αναγνώριση μέτρων προστασίας σε αστικές υποθέσεις (12) ] θεσπίζουν μηχανισμούς για την αμοιβαία αναγνώριση των μέτρων προστασίας μεταξύ των χωρών μελών. Η οδηγία 2011/93/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας (13) και η οδηγία 2011/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2011, για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της (14) καλύπτουν τις ιδιαίτερες ανάγκες των συγκεκριμένων κατηγοριών θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και παιδικής πορνογραφίας και εμπορίας ανθρώπων.
(3γ) Η απόφαση πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, αναγνωρίζει ότι η τρομοκρατία συνιστά μια από τις πιο σοβαρές παραβιάσεις των αρχών στις οποίες είναι θεμελιωμένη η Ένωση, συμπεριλαμβανομένων των αρχών της δημοκρατίας και της ελεύθερης άσκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
(5) Οι εγκληματικές πράξεις συνιστούν προσβολή κατά του κοινωνικού ιστού, καθώς και παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων των θυμάτων. Επομένως, τα θύματα θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται με σεβασμό, ευαισθησία και επαγγελματισμό και χωρίς κανενός είδους διακρίσεις λόγω φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκευτικών πεποιθήσεων, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων ή φρονημάτων, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσιακής κατάστασης, καταβολών, αναπηρίας, ηλικίας, βιολογικού φύλου, έκφρασης ή ταυτότητας φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, καθεστώτος διαμονής και κατάστασης υγείας. Σε όλες τις επαφές με τις αρμόδιες αρχές που ενεργούν στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας, και τις υπηρεσίες που έρχονται σε επαφή με τα θύματα, όπως υπηρεσίες υποστήριξης θυμάτων ή υπηρεσίες αποκατάστασης δικαιοσύνης, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η προσωπική κατάσταση και οι άμεσες ανάγκες των θυμάτων, καθώς και η ηλικία, το βιολογικό φύλο, η ενδεχόμενη αναπηρία και ο βαθμός ωριμότητάς τους, με πλήρη σεβασμό της σωματικής, νοητικής και ηθικής τους ακεραιότητας. Τα θύματα πρέπει να προστατεύονται από επακόλουθη και επαναλαμβανόμενη θυματοποίηση και από εκφοβισμό, να δέχονται κατάλληλη υποστήριξη που να διευκολύνει την αποκατάστασή τους και να έχουν κατάλληλη πρόσβαση στις υπηρεσίες της δικαιοσύνης.
(5α) Η παρούσα οδηγία δεν ασχολείται με τους όρους διαμονής των θυμάτων εγκληματικών πράξεων στην επικράτεια των χωρών μελών. Οι χώρες μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίζουν ότι τα δικαιώματα που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία δεν εξαρτώνται από το νομικό καθεστώς διαμονής των θυμάτων στο έδαφός τους ή από την ιθαγένεια ή την εθνικότητα του θύματος. Η καταγγελία εγκλήματος και η συμμετοχή σε ποινική διαδικασία δεν δημιουργούν δικαιώματα όσον αφορά το καθεστώς διαμονής του θύματος.
(6) Η παρούσα οδηγία αποσκοπεί να τροποποιήσει και να επεκτείνει τις διατάξεις της απόφασης-πλαισίου 2001/220/ΔΕΥ. Δεδομένου ότι οι τροποποιήσεις που πρέπει να επέλθουν είναι ουσιαστικές ως προς τον αριθμό και τη φύση τους, η εν λόγω απόφαση-πλαίσιο θα πρέπει για λόγους σαφήνειας να αντικατασταθεί στο σύνολό της.
(7) Η παρούσα οδηγία σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από την Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, σκοπός της είναι να προάγει το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια, τη ζωή, τη σωματική και νοητική ακεραιότητα, την ελευθερία και την ασφάλεια, το δικαίωμα της μη διακριτικής μεταχείρισης, το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, την αρχή της ισότητας γυναικών και ανδρών, το δικαίωμα ιδιοκτησίας, τα δικαιώματα των παιδιών, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία και το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.
Για βρεθείτε στο τρίτο μέρος πατήστε εδώ
Την είδηση την βρήακμε στις 14.9.12 από την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+REPORT+A7-2012-0244+0+DOC+XML+V0//EL
