Κεφάλαιο 3
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Άρθρο 9
Δικαίωμα ακρόασης
1. Οι χώρες μέλη εξασφαλίζουν ότι τα θύματα μπορούν να χαίρουν του δικαιώματος ακρόασης κατά τη διάρκεια ποινικής διαδικασίας και ότι μπορούν προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία. Κατά την ακρόαση παιδιού θύματος λαμβάνονται δεόντως υπόψη η ηλικία και η ωριμότητα του παιδιού.
2. Οι δικονομικοί κανόνες σχετικά με την ακρόαση των θυμάτων κατά τη διάρκεια ποινικής διαδικασίας και την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο.
Άρθρο 10
Δικαιώματα σε περίπτωση απόφασης μη άσκησης δίωξης
1. Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε τα θύματα, σύμφωνα με το ρόλο τις-τους στο οικείο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, να έχουν το δικαίωμα να ζητούν επανεξέταση της απόφασης να μην ασκηθεί δίωξη για το έγκλημα που διεπράχθη εις βάρος τους. Οι δικονομικοί κανόνες της επανεξέτασης αυτής καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο.
1α. Όταν, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, ο ρόλος του θύματος στο οικείο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης καθορίζεται μόνο αφού ληφθεί απόφαση για τη δίωξη της δράστριας-η, οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε τουλάχιστον τα θύματα σοβαρών εγκλημάτων να έχουν το δικαίωμα επανεξέτασης της απόφασης να μην ασκηθεί δίωξη για το έγκλημα το οποίο διεπράχθη εναντίον τις-τους. Οι δικονομικοί κανόνες της επανεξέτασης αυτής καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο.
2. Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε τα θύματα να ενημερώνονται χωρίς περιττή καθυστέρηση σχετικά με το δικαίωμά τις-τους να λαμβάνουν, και να λαμβάνουν, εφόσον το ζητήσουν, επαρκείς πληροφορίες προκειμένου να αποφασίσουν αν θα ζητήσουν να επανεξετασθεί η απόφαση μη άσκησης δίωξης.
2α. Όταν η αρχική απόφαση μη άσκησης δίωξης λαμβάνεται από την ανώτατη εισαγγελική αρχή, της οποίας η απόφαση δεν επιδέχεται επανεξέταση βάσει του εθνικού δικαίου, η επανεξέταση δύναται να διενεργηθεί από την ίδια αρχή.
2β. Οι παράγραφοι 1, 2 και 2α δεν εφαρμόζονται όταν η απόφαση της εισαγγελίας να μην ασκήσει ποινική δίωξη συνεπάγεται εξωδικαστικό διακανονισμό, εφόσον το εθνικό δίκαιο προβλέπει αυτή τη δυνατότητα.
Άρθρο 11
Δικαίωμα διασφαλίσεων στο πλαίσιο υπηρεσιών αποκατάστασης δικαιοσύνης
1. Οι χώρες μέλη λαμβάνουν μέτρα για την προφύλαξη του θύματος από εκφοβισμό ή περαιτέρω θυματοποίηση, τα οποία πρέπει να εφαρμόζονται κατά την παροχή ενδεχόμενων υπηρεσιών αποκατάστασης δικαιοσύνης. Με τα μέτρα αυτά διασφαλίζεται ότι το θύμα που επιλέγει να συμμετάσχει σε διαδικασία αποκαταστατικής δικαιοσύνης έχει πρόσβαση σε ασφαλείς και αρμόδιες υπηρεσίες αποκατάστασης δικαιοσύνης και εξασφαλίζεται τουλάχιστον ότι:
(α) οι υπηρεσίες αποκαταστατικής δικαιοσύνης χρησιμοποιούνται μόνο αν είναι προς το συμφέρον του θύματος, με την επιφύλαξη τυχόν ζητημάτων ασφαλείας, και βασίζονται στην ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση του θύματος· η συναίνεση αυτή μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή.
(β) το θύμα, πριν συμφωνήσει να συμμετάσχει στη διαδικασία αποκατάστασης, λαμβάνει πλήρεις και αμερόληπτες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία και τα δυνητικά αποτελέσματα, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες ελέγχου της εφαρμογής ενδεχόμενης συμφωνίας,
(γ) η δράστρια-ης πρέπει να έχει αναγνωρίσει τα βασικά περιστατικά μιας υπόθεσης,
(δ) κάθε συμφωνία πρέπει να συνάπτεται σε εθελοντική βάση και θα μπορούσε να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε μεταγενέστερη ποινική διαδικασία,
(ε) οι συνομιλίες στο στάδιο της αποκατάστασης δικαιοσύνης που δεν διεξάγονται δημοσίως είναι απόρρητες και, κατά συνέπεια, δεν δημοσιοποιούνται, εκτός και εάν υφίσταται σύμφωνη γνώμη των διαδίκων ή εάν απαιτείται από το εθνικό δίκαιο λόγω υπερισχύοντος δημοσίου συμφέροντος.
2. Οι χώρες μέλη διευκολύνουν την παραπομπή υποθέσεων, στις οποίες ενδείκνυται η λήψη τέτοιων μέτρων, σε υπηρεσίες αποκατάστασης δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων με τη θέσπιση διαδικασιών ή κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τους όρους παραπομπής.
Άρθρο 12
Δικαίωμα νομικής συνδρομής
Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε τα θύματα να έχουν πρόσβαση σε νομική συνδρομή όταν έχουν την ιδιότητα διαδίκου στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας. Οι όροι ή οι δικονομικοί κανόνες υπό τους οποίους τα θύματα δικαιούνται πρόσβαση σε νομική συνδρομή καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο.
Άρθρο 13
Δικαίωμα επιστροφής εξόδων
Οι χώρες μέλη παρέχουν στα θύματα που συμμετέχουν σε ποινική διαδικασία τη δυνατότητα επιστροφής των εξόδων τα οποία πραγματοποίησαν λόγω της ενεργού συμμετοχής τις-τους σε ποινική διαδικασία, σύμφωνα με το ρόλο τις-τους στο οικείο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης. Οι όροι ή οι δικονομικοί κανόνες υπό τους οποίους τα θύματα δικαιούνται επιστροφή των εξόδων τις-τους καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο.
Άρθρο 14
Δικαίωμα επιστροφής περιουσιακών στοιχείων
Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε, μετά από απόφαση αρμόδιας αρχής, τα αποδοτέα περιουσιακά στοιχεία τα οποία κατασχέθηκαν κατά την ποινική διαδικασία να επιστρέφονται αμελλητί στα θύματα, εκτός εάν αυτό αντιβαίνει στις επιταγές της ποινικής διαδικασίας. Οι όροι ή οι δικονομικοί κανόνες υπό τους οποίους επιστρέφονται τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο.
Άρθρο 15
Δικαίωμα απόφασης για τη χορήγηση αποζημίωσης από την δράστρια-η στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας
1. Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε τα θύματα να έχουν το δικαίωμα να ζητούν, στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας, την έκδοση απόφασης για την αποζημίωσή τις-τους από μέρους της δράστριας-η, εντός εύλογης προθεσμίας, εκτός εάν το εθνικό δίκαιο προβλέπει ότι η σχετική απόφαση λαμβάνεται σε άλλη νομική διαδικασία.
2. Οι χώρες μέλη προωθούν μέτρα ώστε να διευκολύνεται η παροχή επαρκούς αποζημίωσης στα θύματα εκ μέρους της δράστριας-η.
Άρθρο 16
Δικαιώματα θυμάτων που κατοικούν σε άλλη χώρα μέλος
1. Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε οι αρμόδιες αρχές τους να μπορούν να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να μειώσουν τις δυσκολίες που ανακύπτουν όταν το θύμα κατοικεί σε χώρα μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο διαπράττεται η εγκληματική πράξη, ιδίως όσον αφορά την οργάνωση της διαδικασίας. Για τον λόγο αυτόν, οι αρχές της χώρας μέλους στο οποίο διαπράχτηκε η εγκληματική πράξη είναι, ιδίως, σε θέση:
(α) να λάβουν κατάθεση του θύματος αμέσως μετά την καταγγελία της αξιόποινης πράξης στην αρμόδια αρχή,
(β) να χρησιμοποιούν όσο το δυνατό περισσότερο τις διατάξεις περί εικονοτηλεδιάσκεψης και τηλεφωνικής συνδιάλεξης που προβλέπονται στη σύμβαση για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων μεταξύ των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 29ης Μαΐου 2000(16), για την ακρόαση θυμάτων που κατοικούν στο εξωτερικό.
2. Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε τα θύματα εγκληματικών πράξεων που διαπράχθηκαν σε χώρα μέλος διαφορετική από εκείνη της κατοικίας τις-τους, να μπορούν να υποβάλουν καταγγελία στις αρμόδιες αρχές της χώρας κατοικίας τις-τους, όταν αδυνατούν να το πράξουν στη χώρα μέλος στο οποίο διαπράχθηκε το αδίκημα ή, σε περίπτωση σοβαρής εγκληματικής πράξης κατά την έννοια του εθνικού δικαίου εκείνης της χώρας, εάν δεν έχουν εκφράσει αυτή την επιθυμία.
3. Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε η αρμόδια αρχή στην οποία κατατέθηκε η καταγγελία να τη διαβιβάζει αμελλητί στην αρμόδια αρχή στην επικράτεια της οποίας τελέσθηκε το έγκλημα, εφόσον δεν έχει ασκηθεί η αρμοδιότητα.
Κεφάλαιο 4
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Άρθρο 17
Δικαίωμα προστασίας
Με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων της υπεράσπισης, οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε να προβλέπονται μέτρα για την προστασία των θυμάτων και των μελών της οικογένειάς τις-τους από καταστάσεις αντιποίνων, εκφοβισμού, επανειλημμένης ή επακόλουθης θυματοποίησης, καθώς και από τους κινδύνους ψυχολογικής ή συναισθηματικής βλάβης και για την προστασία της αξιοπρέπειας των θυμάτων κατά τη διάρκεια της εξέτασης ή της κατάθεσής τις-τους. Εφόσον απαιτείται, το δικαίωμα προστασίας περιλαμβάνει επίσης διαδικασίες καθιερωμένες από το εθνικό δίκαιο για τη σωματική προστασία των θυμάτων και των μελών της οικογένειάς τις-τους.
Άρθρο 17α
Δικαίωμα αποφυγής επαφής μεταξύ θύματος και δράστριας-η
1. Οι χώρες μέλη προβλέπουν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για να αποφεύγεται η επαφή μεταξύ των θυμάτων και των μελών της οικογένειάς τους, εφόσον απαιτείται, και των δραστριών-ών στους χώρους διεξαγωγής της ποινικής διαδικασίας, εκτός εάν η επαφή αυτή είναι αναγκαία λόγω της ποινικής διαδικασίας.
2. Οι χώρες μέλη διασφαλίζουν ότι στο σχεδιασμό νέων δικαστικών κτηρίων περιλαμβάνονται χωριστοί χώροι αναμονής για τα θύματα.
Άρθρο 17β
Δικαίωμα προστασίας των θυμάτων κατά την ποινική έρευνα
Με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων της υπεράσπισης και σύμφωνα με τους κανόνες της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου οι χώρες μέλη εξασφαλίζουν ότι κατά τη διάρκεια της ποινικής έρευνας:
(α) όταν τα θύματα πρόκειται να εξετασθούν, η εξέταση πραγματοποιείται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση μετά την καταγγελία του εγκλήματος στις αρμόδιες αρχές,
(β) ο αριθμός εξετάσεων των θυμάτων να περιορίζεται στο ελάχιστο και τα θύματα να εξετάζονται μόνο όταν είναι αυστηρά αναγκαίο για τον σκοπό της ποινικής διαδικασίας,
(γ) τα θύματα μπορούν να συνοδεύονται από την νόμιμη-ο εκπρόσωπό τις-τους ή, κατά περίπτωση, από πρόσωπο της επιλογής τις-τους, εκτός αν έχει ληφθεί αιτιολογημένη απόφαση για το αντίθετο σχετικά με το ή τα πρόσωπα αυτά.
(δ) οι ιατρικές εξετάσεις για τους σκοπούς ποινικής διαδικασίας περιορίζονται στο ελάχιστο και διενεργούνται μόνο όταν είναι αυστηρά αναγκαίο για τους σκοπούς αυτούς.
Άρθρο 17γ
Δικαίωμα προστασίας της ιδιωτικής ζωής
1. Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε οι αρμόδιες αρχές να μπορούν να εγκρίνουν, κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, κατάλληλα μέτρα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, συμπεριλαμβανομένων προσωπικών χαρακτηριστικών που λαμβάνονται υπόψη κατά την ατομική αξιολόγηση που προβλέπεται στο άρθρο 18, και της εικόνας του θύματος και των μελών της οικογένειάς της-του. Οι χώρες μέλη μεριμνούν επιπλέον ώστε οι αρμόδιες αρχές να λαμβάνουν κάθε νόμιμο μέτρο για την αποφυγή της διάδοσης οιασδήποτε πληροφορίας που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αναγνώριση του παιδιού θύματος.
2. Προκειμένου να προστατευθούν η ιδιωτική ζωή, η προσωπική ακεραιότητα και τα προσωπικά δεδομένα του θύματος, οι χώρες μέλη, στο πλαίσιο του σεβασμού της ελευθερίας του Τύπου και της ελευθερίας έκφρασης, ενθαρρύνουν τα μέσα ενημέρωσης να προβαίνουν σε μέτρα αυτορρύθμισης.
Άρθρο 18
Ατομική αξιολόγηση των θυμάτων για τον προσδιορισμό ιδιαίτερων αναγκών προστασίας
1. Οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε να διενεργείται εγκαίρως ατομική αξιολόγηση των θυμάτων, σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες, για τον προσδιορισμό ιδιαίτερων αναγκών προστασίας και για να αποφασίζεται αν και σε ποιο βαθμό τα θύματα θα μπορούσαν να επωφεληθούν από ειδικά μέτρα κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 21, λόγω ιδιαίτερου κινδύνου να υποστούν επακόλουθη και επαναλαμβανόμενη θυματοποίηση ή εκφοβισμό.
2. Στην αξιολόγηση αυτή λαμβάνονται κυρίως υπόψη:
(α) τα προσωπικά χαρακτηριστικά του θύματος,
(β) το είδος ή η φύση του εγκλήματος, και
(βα) οι περιστάσεις του εγκλήματος.
2α. Στο πλαίσιο της ατομικής αξιολόγησης δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στα θύματα που υπέστησαν σημαντική βλάβη λόγω της σοβαρότητας του εγκλήματος, στα θύματα εγκλήματος που οφείλεται σε προκαταλήψεις ή διακρίσεις, σε σχέση ιδίως με τα προσωπικά χαρακτηριστικά τους, και στα θύματα τα οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτα λόγω της σχέσης τους με τη δράστρια-η ή της εξάρτησής τις-τους από αυτήν-όν. Σε αυτή τη συνάρτηση, λαμβάνονται δεόντως υπόψη τα θύματα τρομοκρατίας, οργανωμένου εγκλήματος, εμπορίας ανθρώπων, βίας λόγω βιολογικού φύλου, βίας στο πλαίσιο στενών σχέσεων, σεξουαλικής βίας ή εκμετάλλευσης, εγκλήματος μίσους και τα θύματα με αναπηρίες.
3. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, τεκμαίρεται ότι τα παιδιά θύματα έχουν πάντα ιδιαίτερες ανάγκες προστασίας λόγω ιδιαίτερου κινδύνου να υποστούν επακόλουθη και επαναλαμβανόμενη θυματοποίηση ή εκφοβισμό. Για να καθορισθεί αν και σε ποιο βαθμό θα πρέπει να επωφεληθούν από τα ειδικά μέτρα των άρθρων 22 και 23 υποβάλλονται σε ατομική αξιολόγηση κατά την παράγραφο 1.
5. Η έκταση της αξιολόγησης μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τη σοβαρότητα του εγκλήματος και τον βαθμό της προφανούς βλάβης που υπέστη το θύμα.
5α. Η ατομική αξιολόγηση διενεργείται με τη στενή συμμετοχή των θυμάτων και λαμβάνει υπόψη τις επιθυμίες τις-τους, μεταξύ άλλων στην περίπτωση που δεν επιθυμούν τη λήψη ιδιαίτερων μέτρων.
5β. Αν τα στοιχεία για τη διενέργεια της ατομικής αξιολόγησης έχουν μεταβληθεί σημαντικά, οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε η κατά την παράγραφο 1 ατομική αξιολόγηση να ενημερώνεται καθ' όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας.
Άρθρο 21
Δικαίωμα προστασίας θυμάτων με ιδιαίτερες ανάγκες προστασίας κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας
1. Με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων της υπεράσπισης και σύμφωνα με τους κανόνες της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου, οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε τα θύματα που επωφελούνται ειδικών μέτρων τα οποία αποφασίζονται μετά από τη διενέργεια ατομικής αξιολόγησης να μπορούν να επωφελούνται από τα μέτρα των παραγράφων 2 και 3. Η εφαρμογή ειδικού μέτρου που αποφασίσθηκε μετά από την ατομική αξιολόγηση μπορεί να είναι αδύνατη λόγω επιχειρησιακών ή πρακτικών περιορισμών, ή όταν υπάρχει επείγουσα ανάγκη εξέτασης του θύματος και η παράλειψη εξέτασής της-του θα μπορούσε να βλάψει το θύμα, άλλο πρόσωπο ή τη διαδικασία.
2. Κατά τη διάρκεια της ποινικής έρευνας τα θύματα που αναγνωρίζονται σύμφωνα με το άρθρο 18 έχουν στη διάθεσή τις-τους τα ακόλουθα ειδικά μέτρα:
(α) το θύμα εξετάζεται σε χώρους που έχουν σχεδιαστεί ή προσαρμοστεί εδικά για τον σκοπό αυτό,
(β) η εξέταση του θύματος διεξάγεται από επαγγελματίες καταρτισμένες-ους για τον σκοπό αυτό ή με τη βοήθειά τις-τους,
(γ) κάθε εξέταση του θύματος διεξάγεται από τα ίδια πρόσωπα, εκτός αν αυτό αντίκειται στην ορθή απονομή δικαιοσύνης,
(δ) κάθε εξέταση θυμάτων σεξουαλικής βίας, βίας λόγω βιολογικού φύλου ή βίας στο πλαίσιο στενών σχέσεων, εφόσον δεν διεξάγεται από εισαγγελέα ή δικαστή, διεξάγεται από πρόσωπο του ιδίου φύλου, εφόσον το επιθυμεί το θύμα και εφόσον δεν θίγεται η πορεία της διαδικασίας.
3. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ενώπιον του δικαστηρίου τα θύματα που αναγνωρίζονται σύμφωνα με το άρθρο 18 έχουν στη διάθεσή τις-τους τα ακόλουθα μέτρα:
(α) μέτρα προκειμένου να αποφεύγεται κάθε οπτική επαφή μεταξύ θυμάτων και δραστριών-ών, συμπεριλαμβανομένης της κατάθεσης, με τη χρησιμοποίηση των κατάλληλων μέσων, μεταξύ των οποίων και η χρήση της κατάλληλης τεχνολογίας επικοινωνιών,
(β) μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι το θύμα μπορεί να συμμετέχει στην ακροαματική διαδικασία στην αίθουσα του δικαστηρίου χωρίς να είναι παρούσα-ων, κυρίως με τη χρήση της κατάλληλης τεχνολογίας επικοινωνιών,
(γ) μέτρα για να αποφεύγονται οι άσκοπες ερωτήσεις σχετικά με την ιδιωτική ζωή των θυμάτων που δεν έχουν σχέση με την αξιόποινη πράξη, και
(δ) μέτρα που καθιστούν δυνατή τη διεξαγωγή της ακροαματικής διαδικασίας κεκλεισμένων των θυρών.
Άρθρο 22
Δικαίωμα προστασίας θυμάτων παιδικής ηλικίας κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας
1. Εκτός από τα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 21, οι χώρες μέλη μεριμνούν ώστε, όταν το θύμα είναι παιδί:
(α) στο πλαίσιο της ποινικής έρευνας, κάθε εξέταση του παιδιού θύματος να μπορεί να καταγράφεται οπτικοακουστικά και οι μαγνητοσκοπημένες αυτές εξετάσεις να μπορούν να χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία κατά την ποινική διαδικασία. Οι δικονομικοί κανόνες για τις μαγνητοσκοπήσεις και τη χρήση τους καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο·
(β) στο πλαίσιο της ποινικής έρευνας και της ποινικής διαδικασίας, σύμφωνα με το ρόλο των θυμάτων στο οικείο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, οι αρμόδιες αρχές να διορίζουν ειδική-ό εκπρόσωπο των παιδιών θυμάτων όταν, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, οι δικαιούχοι της γονικής μέριμνας αποκλείονται από την εκπροσώπηση του παιδιού θύματος λόγω σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ αυτών και του παιδιού θύματος ή στην περίπτωση που το παιδί θύμα είναι ασυνόδευτο ή ζει χωριστά από την οικογένειά της-του.
(βα) όταν το παιδί θύμα δικαιούται συνήγορο, δικαιούται να έχει δική-ό της-του συνήγορο ή εκπρόσωπο, η οποία-ος ενεργεί εξ ονόματός της-του, σε διαδικασίες όπου υπάρχει ή θα μπορούσε να υπάρξει σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ του παιδιού και των γονέων ή άλλων διαδίκων.
1α. Όταν η ηλικία του θύματος είναι αβέβαιη, και υπάρχουν λόγοι να πιστεύεται ότι πρόκειται για παιδί, για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας τεκμαίρεται ότι το θύμα είναι παιδί.
Για να βρεθείτε στο δέκατο μέρος πατήστε εδώ
Την είδηση την βρήκαμε στις 14.9.12 από την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+REPORT+A7-2012-0244+0+DOC+XML+V0//EL
