19 Απρ 2012
Η τυπολατρεία της υπόθεσης van der Heijden κατά Ολλανδίας Β'
Η τυπολατρεία της υπόθεσης van der Heijden κατά Ολλανδίας για να βρεθείτε στο πρώτο μέρος πατήστε εδώ.
Προφανώς, το Δικαστήριο θεωρεί ότι η προσφεύγουσα δεν επέλεξε να παίξει σύμφωνα με τους αποδεκτούς κανόνες του παιχνιδιού και πρέπει να επωμισθεί τις συνέπειες του ότι:
Η προσφεύγουσα έχει επιλέξει να μην κατοχυρώσει, επισήμως, την ένωση και δεν μπορεί να γίνει κριτική στην άποψη αυτή. Ωστόσο, όποια-ος έχει κάνει την επιλογή αυτή πρέπει να αποδεχθεί τις νομικές συνέπειες που απορρέουν από αυτή, δηλαδή ότι παραμένει εκτός του πεδίου εφαρμογής της "προστατευόμενης" οικογενειακής σχέσης στην οποία υπάρχει το "προνόμιο της μαρτυρίας". Ούτως εχόντων των πραγμάτων, το Δικαστήριο δεν θεωρεί ότι η φερόμενη προσβολή της οικογενειακής ζωής της ήταν τόσο επαχθής ή δυσανάλογη ώστε να θέσει αδικαιολόγητα σε κίνδυνο τα συμφέροντα της. (παρ. 76)
Έτσι, δεν υπάρχει παραβίαση του άρθρου 8. Και τέλος, σε μια (δυστυχώς) οικεία-γνωστή κίνηση, το Δικαστήριο αρνείται να αξιολογήσει κατά πόσον η διάκριση της Ολλανδίας μεταξύ επισημοποιημένων και μη επισημοποιημένων σχέσεων συνιστά δυσμενή διάκριση βάσει του άρθρου 14.
Υπάρχουν δύο απόψεις αντίθετες διεισδυτικές γνωμοδοτήσεις από τις δικαστίνες-ές Tulkens, Vajić, Spielmann, Zupančič και Laffranque, και οι δικαστίνες-ές Casadevall και Lopez Guerra, αντίστοιχα. Θα ήθελα να συστήσω την ανάγνωση τις, αλλά δυστυχώς δεν έχω χώρο για να τις συζητήσουμε εδώ.
Συζήτηση: μεταξύ πραγματικότητας και τυπολατρίας
Το Δικαστήριο έχει μια διακεκριμένη ιστορία ευελιξίας και πραγματικότητας στο καθορισμό του τι συνιστά οικογενειακή ζωή σύμφωνα με το άρθρο 8. Από την υπόθεση Marckx κατά Βελγίου (1979), σχετικά με τους δεσμούς μεταξύ της άγαμης μητέρας και της κόρης της, το κριτήριο ήταν αν η σχέση αποτελεί μια de facto οικογενειακή ζωή. Αυτή η προθυμία να κοιτάξει πέρα από τις καθιερωμένες νομικές κατηγορίες και την πραγματικότητα της οικογενειακής ζωής, που βιώνει η προσφεύγουσα όπως έχει δείξει το ίδιο στη συνέχεια σε πολλές υποθέσεις. Ορισμένες από τις υποθέσεις που αφορούν τα δικαιώματα των Lbtiq, μου έρχονται στο μυαλό, όπως η ΕΒ κατά Γαλλίας (βλ. επίσης το άρθρο σχετικά με την ετεροκανονικότητα του Paul Johnson) και η Schalk και Kopf κατά Αυστρίας (βλ. εδώ το blog), καθώς και η Şerife Yiğit κατά Τουρκίας (σχετικά με ένα γάμο που επισημοποιήθηκε σύμφωνα με τις ισλαμικές τελετές και όχι από την κρατική νομοθεσία, δείτε εδώ το blog).
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και υποθέσεις οικογενειακής ζωής κατά τις οποίες το Δικαστήριο επιμένει στη νομική τυπολατρεία. Εκτός από την παρούσα απόφαση, τα παραδείγματα περιλαμβάνουν την πρόσφατη υπόθεση της Gas και Dubois κατά Γαλλίας (σχετικά με την άρνηση του Δικαστηρίου να επιτρέψει σε μια λεσβία να παιδοθετήσει το παιδί της συντρόφισάς της), και της υπόθεσης Burden κατά Αγγλίας (σχετικά με το φόρο κληρονομιάς για δύο ανύπαντρες αδελφές που έζησαν όλη τις τη ζωή μαζί). Η έμφαση στις υπάρχουσες νομικές κατηγορίες εμποδίζει το Δικαστήριο να «δει» την άποψη των προσφευγουσών σε αυτού του είδους τις υποθέσεις, όπου οι προσφεύγουσες δεν ταιριάζουν με το παραδοσιακό μοντέλο ετερό- γάμου.
Ειλικρινά, θεωρώ ότι η περιοχή αυτή της νομολογίας προκαλεί σύγχυση. Πότε μια σχέση είναι άξια αναγνωρισμένης νομικής προστασίας; Ποιός είναι ο αποφασιστικός παράγοντας που καθορίζει αν το Δικαστήριο κείται στην πλευρά της νομικής τυπολατρίας-φορμαλισμού ή προσανατολίζεται στην πραγματικότητα της προσφεύγουσας; Είναι η ύπαρξη μιας ευρωπαϊκής συναίνεσης; Η πλειοψηφία υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει συναίνεση όσον αφορά το προνόμιο της μαρτυρίας στην Ευρώπη (παρ. 61). Σε μια διεξοδική συζήτηση για την απόφαση της υπόθεσης van der Heijden (στα γαλλικά), ο Nicolas Hervieu επισημαίνει την «ευπλαστότητα-ελατότητα της έννοιας της ευρωπαϊκής συναίνεσης». Ή, μια άλλη επιλογή, είναι εδώ το πραγματικό ζήτημα η αξιοποίηση του ετερό γάμου;
Συμπέρασμα
Τελικά, η ερώτηση είναι ποια είδη σχέσεων αξίζουν νομική αναγνώριση και προστασία. Αναζητώντας μια απάντηση, ένα δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πρέπει να νοιάζεται για τις ανθρώπους και όχι για τις νομικές κατηγορίες. Η ολομέλεια απέτυχε στην εκτίμηση της van der Heijden.
Την είδηση την βρήκαμε στις 11.4.12 και την μεταφράσαμε από την strasbourgobservers γραμμένη από την Alexandra Timmer στην http://strasbourgobservers.com/2012/04/11/testimonial-privilege-for-life-partners-the-formalism-of-van-der-heijden-v-netherlands/