Ο κύβος ερρίφθη. H πρόταση νόμου για τη ρύθμιση σχέσεων Πολιτείας και Εκκλησίας κατατέθηκε στη Βουλή και μέχρι την άνοιξη προβλέπεται να συζητηθεί. H πρωτοβουλία της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη τάραξε τα νερά, έμπρακτο παράδειγμα ουσιαστικής παρέμβασης της κοινωνίας των πολιτών. Όχι με τον παραδοσιακό καταγγελτικό και συχνά μεμψίμοιρο λόγο των αυτοαποκλειόμενων μειοψηφιών, αλλά με μια σοβαρή πρόταση, έτοιμη για συζήτηση. Τραβάει έτσι η Ένωση το χαλί κάτω από τα πόδια όλων όσοι οχυρώνονται πίσω από ρόλους και διαδικασίες εμποδίζοντας την επίλυση χρόνιων θεσμικών εκκρεμοτήτων στη χώρα μας.
Πρώτο θύμα της πρότασης, η διγλωσσία βουλευτών των κομμάτων (λαμπρή ιδέα για επίδοξους τηλεδικαστές και τηλεδήμιους: μια κρυφή κάμερα που αποκαλύπτει τον αριβισμό, την ευθυνοφοβία και την εκ του πονηρού επίκληση της συγκυρίας). Δεν πάει άλλο με την Εκκλησία, εξομολογούνται στους διαδρόμους. Δεν είναι ώρα για τέτοια, ο λαός έχει άλλα προβλήματα, δηλώνουν μετά στα κανάλια, ωσάν να περιμένουν την επίλυση οικονομικού και Ασφαλιστικού, ώστε απερίσπαστοι μετά να επιδοθούν στον θεσμικό εκσυγχρονισμό και την προστασία των δικαιωμάτων μας. H εικόνα συμπληρώνεται με τη διγλωσσία παραγόντων της Εκκλησίας: αναγνωρίζουν πως πρέπει να ξεκαθαρίσουν οι σχέσεις με το κράτος, διαφωνούν με τις μισαλλόδοξες κορόνες Αρχιεπισκόπου κατά γραικύλων, αλλά τελικά τον ακολουθούν.
Ο A. Καλοκαιρινός στο εξαιρετικό άρθρο του («TA NEA», 9/12/2005) γράφει: «Το ζήτημα αναπόφευκτα φέρνει στην επιφάνεια τη διάκριση ανάμεσα σε προοδευτικούς και συντηρητικούς πολίτες και πολιτικούς». Σωστή η παρατήρηση. Το θέμα όμως είναι τους επόμενους μήνες να πάμε πέρα από αυτό. H λογική επιβάλλει να μη συρθούμε στη διχαστική στοίχιση την οποία και πάλι θα επιδιώξει η ηγεσία της ιεραρχίας. Να μην υποκύψουμε στην τηλεοπτική εμπορευματοποίηση του θέματος που θα γεννήσει ντέρμπι μεταξύ έξαλλων ιερωμένων και εξίσου έξαλλων εκσυγχρονιστών. Στόχος είναι η νίκη του αυτονόητου, γιατί σε θέματα θεμελιωδών δικαιωμάτων προοδευτικό για εμάς είναι το αυτονόητο. H υποστήριξή του πρέπει να διαπεράσει οριζόντια όλους τους πολιτικούς χώρους. Μέχρι στιγμής αυτό μοιάζει εφικτό. H αδυναμία των κομμάτων να αρθούν πάνω από τη συγκυρία και να υιοθετήσουν πλήρως την πρόταση αφήνει το περιθώριο. Ο πυρήνας του νομοσχεδίου, τα δικαιώματα πέραν κάθε διαπραγμάτευσης, προσφέρει το πεδίο για μια τέτοια συσπείρωση. Ενδεικτικό παράδειγμα η καύση των νεκρών. Σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο, θα πρέπει να αποφανθούμε με δημοψήφισμα για το εάν ένας συμπολίτης μας έχει το δικαίωμα να αποτεφρωθεί στον τόπο του ή θα πρέπει να ταξιδεύει μετά θάνατον στη Βουλγαρία! Απέναντι σε μια τέτοια προκλητική απόπειρα επιβολής της πλειοψηφίας επί της μειοψηφίας απαιτείται καθαρή τοποθέτηση από όλους. H επίκληση του πολιτικού κόστους και οι υπεκφυγές περιττεύουν.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημαρίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 12 Δεκεμβρίου 2005 και γράφτηκε από τον Κωστή Παπαϊωάννου που είναι τέως πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας και νυν πρόεδρος της ΕΕΔΑ Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
