(πρώτο τμήμα)
της 27ης Νοεμβρίου 2007 (*)
Η απόφαση λόγω του μεγέθους της χωρίστηκε σε πέντε συνολικά αναρτήσεις, βρίσκεστε στο Α' μέρος.
«Δημόσια διοίκηση – Υπάλληλοι – Κοινωνική ασφάλιση – Σύστημα υγειονομικής ασφάλισης – Σχέση συμβίωσης – Άρθρο 72 του ΚΥΚ – Άρθρο 1 του παραρτήματος VII του ΚΥΚ – Άρθρο 12 της ρύθμισης σχετικά με την ασφάλιση κατά των κινδύνων ασθενείας»
Στην υπόθεση F 122/06, με αντικείμενο προσφυγή που ασκήθηκε δυνάμει των άρθρων 236 ΕΚ και 152 ΕΑ,
Anton Pieter Roodhuijzen, υπάλληλος της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, κάτοικος Λουξεμβούργου, εκπροσωπούμενος από τον É. Boigelot, avocat, προσφεύγων, κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενης από τους J. Currall και D. Martin, καθής,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (πρώτο τμήμα),συγκείμενο από τους H. Kreppel, πρόεδρο, Χ. Ταγαρά (εισηγητή) και S. Gervasoni, δικαστές,
γραμματέας: S. Boni, υπάλληλος διοικήσεως, έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 12ης Ιουνίου 2007, εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 Ο Α. P. Roodhuijzen, υπάλληλος της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, με δικόγραφο που κατέθεσε στη γραμματεία του Δικαστηρίου ΔΔ στις 23 Οκτωβρίου 2006, ζητεί από το Δικαστήριο ΔΔ να ακυρώσει, αφενός, την απόφαση της Επιτροπής της 28ης Φεβρουαρίου 2006 που επιβεβαιώθηκε στις 20 Μαρτίου 2006, με την οποία δεν αναγνωρίστηκε η σχέση συμβίωσής του με τη Maria Helena Astrid Hart και, ως εκ τούτου, αυτή δεν υπήχθη στο σύστημα υγειονομικής ασφάλισης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (στο εξής: ΣΥΑ) και, αφετέρου, την απόφαση με την οποία απορρίφθηκε η ένσταση από την αρμόδια για τους διορισμούς αρχή (στο εξής: ΑΔΑ) στις 12 Ιουλίου 2006.
Το νομικό πλαίσιο
2 Το άρθρο 72, παράγραφος 1, του Κανονισμού Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (στο εξής: ΚΥΚ) ορίζει τα εξής:
«Εντός του ορίου του 80 % των αναληφθέντων εξόδων και βάσει ρυθμίσεως θεσπιζόμενης με κοινή συμφωνία από τα όργανα των Κοινοτήτων κατόπιν γνώμης της επιτροπής κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης, η-ο υπάλληλος, η(ο) σύζυγός του, εφόσον η (ο) τελευταία-ος (α) δεν μπορεί να επωφεληθεί παροχών της αυτής φύσης και του αυτού επιπέδου, κατ’ εφαρμογή οιωνδήποτε άλλων νομοθετικών ή κανονιστικών διατάξεων, τα τέκνα της-του και τα λοιπά συντηρούμενα από αυτήν-όν πρόσωπα, σύμφωνα με το άρθρο 2 του παραρτήματος VII, καλύπτονται κατά των κινδύνων ασθενείας. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 85 % για τις ακόλουθες παροχές: επισκέψεις στο ιατρείο και στο σπίτι, χειρουργικές επεμβάσεις, νοσοκομειακή περίθαλψη, φαρμακευτικά προϊόντα, ακτινολογικές εξετάσεις και ακτινοβολίες, αναλύσεις, εργαστηριακές εξετάσεις και προθέσεις με ιατρική εντολή, εκτός από τις οδοντικές προθέσεις. Ανέρχεται σε 100 % σε περιπτώσεις φυματίωσης, πολυομελίτιδας, καρκίνου, διανοητικής ασθένειας και άλλων ασθενειών που αναγνωρίζονται ως εξίσου σοβαρές από την [ΑΔΑ], καθώς και για προληπτικές εξετάσεις για την έγκαιρη διάγνωση παθήσεων και σε περίπτωση τοκετού. Πάντως, οι κατά 100 % προβλεπόμενες επιστροφές δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση επαγγελματικής ασθένειας ή ατυχήματος που επέφεραν την εφαρμογή του άρθρου 73.
Η-ο σύντροφος μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης μίας-ενός υπαλλήλου αντιμετωπίζεται ως σύζυγος στο πλαίσιο του [συστήματος υγειονομικής ασφάλισης, όταν πληρούνται οι πρώτοι τρεις όροι του άρθρου 1, παράγραφος 2, [στοιχείο] γ΄, του παραρτήματος VII.
[…]»
3 Το άρθρο 1, παράγραφος 2, του παραρτήματος VII του ΚΥΚ ορίζει τα εξής:
«2. Δικαιούται επιδόματος στέγης:
α) η-ο έγγαμη-ος υπάλληλος
β) η-ο υπάλληλος η-ο οποία-ος διατελεί εν χηρεία, έχει λάβει διαζύγιο ή είναι χωρισμένη-ος ή άγαμη-ος και έχει ένα ή περισσότερα συντηρούμενα τέκνα κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 2 και 3
γ) η-ο υπάλληλος η-ο οποία-ος έχει καταχωρηθεί ως σύντροφος σταθερής μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης, υπό τον όρο ότι:
i) το ζεύγος προσκομίζει επίσημο έγγραφο, αναγνωριζόμενο ως τέτοιο από κράτος μέλος ή από οποιαδήποτε αρμόδια αρχή κράτους μέλους, που βεβαιώνει το καθεστώς τους ως συντρόφων μη έγγαμης σχέσης συμβίωσης,
ii) κανείς από τους συντρόφους της σχέσης συμβίωσης δεν διατελεί σε έγγαμη σχέση συμβίωσης ούτε σε άλλη μη έγγαμη σχέση συμβίωσης,
iii) οι σύντροφοι δεν έχουν μεταξύ τους κανένα από τους εξής δεσμούς: γονείς, τέκνα, πάπποι ή μάμμες, εγγονοί ή εγγονές, αδελφοί και αδελφές, θείοι, θείες, ανεψιοί, ανεψιές, γαμβροί και νύφες,
iv) το ζεύγος δεν δύναται νομίμως να τελέσει γάμο σε κράτος μέλος, ένα ζεύγος θεωρείται ότι δύναται νομίμως να τελέσει γάμο, για τους σκοπούς του παρόντος σημείου, αποκλειστικά στις περιπτώσεις που τα μέλη του ζεύγους πληρούν όλους τους όρους που τίθενται από τη νομοθεσία κράτους μέλους το οποίο επιτρέπει το γάμο ενός τέτοιου ζεύγους,
[…]»
4 Το άρθρο 12 της ρύθμισης σχετικά με την ασφάλιση των υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά των κινδύνων ασθενείας (στο εξής: κοινή ρύθμιση) ορίζει τα εξής:
«Είναι έμμεσα ασφαλισμένες-οι, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στα άρθρα 13 και 14:
α) η-ο σύζυγος της-του άμεσα ασφαλισμένης-ου, εφόσον δεν είναι η-ο ίδια-ος άμεσα ασφαλισμένη-ος στο παρόν [καθεστώς],
β) η-ο αναγνωρισμένη-ος σύντροφος της-του άμεσα ασφαλισμένης-ου, ακόμα και στην περίπτωση που δεν πληρούται ο όρος ο οποίος προβλέπεται στο άρθρο 1, παράγραφος 2, [στοιχείο] γ΄, τελευταίο εδάφιο του παραρτήματος VII του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης,
γ) η-ο σύζυγος ή η-ο αναγνωρισμένη-ος σύντροφος που βρίσκεται σε άδεια για προσωπικούς λόγους όπως προβλέπεται στον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης.»
5 Όπως προκύπτει από το φυλλάδιο που επισύναψε η Επιτροπή στο υπόμνημά της αντικρούσεως και το οποίο, κατά την Επιτροπή, προέρχεται από την ολλανδική διοίκηση, το ολλανδικό δίκαιο προβλέπει, εκτός από τον παραδοσιακό γάμο, δύο μορφές ένωσης, ήτοι την καταχωρημένη σχέση συμβίωσης (geregistreerd partnerschap) και τη σύμβαση συμβίωσης (samenlevingsovereenkomst). Μολονότι η πρώτη μορφή ένωσης συνεπάγεται έννομα αποτελέσματα, περιουσιακά και μη, παρόμοια, εν πολλοίς, με τα αποτελέσματα της σύμβασης γάμου, η δεύτερη μορφή ένωσης, αντιθέτως, εξαρτάται από την αυτονομία της βούλησης των μερών και επιφέρει, μεταξύ των ενδιαφερομένων, τα αποτελέσματα που απορρέουν από τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που τα μέρη περιέλαβαν στη σύμβαση.
Τα πραγματικά περιστατικά της διαφοράς
6 Ο προσφεύγων, ολλανδικής ιθαγένειας, είναι υπάλληλος της Eurostat από τις 15 Φεβρουαρίου 2006. Στις 20 Φεβρουαρίου 2006, ζήτησε από την Επιτροπή να αναγνωρίσει τη συμβίωσή του με τη Maria Helena Astrid Hart, η οποία ρυθμίζεται από σύμβαση συμβίωσης (samenlevingsovereenkomst) που καταρτίστηκε στις Κάτω Χώρες ενώπιον συμβολαιογράφου στις 29 Δεκεμβρίου 2005, προκειμένου η σύντροφός του να υπαχθεί στο ΣΥΑ.
