3 Ψηφίσματα από το Ευρωκοινοβούλιο
Το Ευρωκοινοβούλιο απαίτησε μια Οδηγία για την κατάργηση της διάκρισης στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού σε τομείς εκτός του χώρου εργασίας:
- Ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου της 26ης Απριλίου 2007 για την ομοερωτοφοβία στην Ευρώπη [P6_TA-PROV(2007)0167].
Επαναλαμβάνει το αίτημά του στην Ευρ. Επιτροπή για να διασφαλίσει ότι η διάκριση στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού σε όλους τους τομείς απαγορεύεται με την ολοκλήρωση του πακέτου κατά της διάκρισης που βασίζεται στο Αρ.13 της Συνθήκης της EC, χωρίς το οποίο οι λεσβίες, γκέι, αμφισεξουαλικές-οι, τραντζέντερ και άλλα πρόσωπα που αντιμετωπίζουν πολλαπλές διακρίσεις συνεχίζουν να κινδυνεύουν να τύχουν διάκρισης. Αιτήματα για μια «παγκόσμια απο-εγκληματικοποίηση του ομοερωτισμού» (παρ 3)
Ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου κατά της ομοερωτοφοβίας στην Ευρώπη [P6_TA(2006)0018 – 18 January 2006]
«Αιτήματα στην Ευρ. Επιτροπή για να διασφαλίσει ότι απαγορεύεται η διάκριση στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού σε όλους τους τομείς με την εισαγωγή του πακέτου κατά της διάκρισης που βασίστηκε στο Αρ.13 της Συνθήκης είτε με την πρόταση νέων οδηγιών είτε προτείνοντας ένα γενικό πλαίσιο που θα καλύπτει όλα τα πεδία της διάκρισης» (παρ 4 )
«Παρακινεί την Ευρ. Επιτροπή να βρει μια πρόταση για μια Οδηγία για την προστασία κατά της διάκρισης στη βάση όλων των τομέων που αναφέρονται στο Αρ. 13 της Συνθήκης, έχοντας την ίδια πρόθεση με την Οδηγία 2000/43/EC» (παρ 8 )
«Παρακινεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν νομοθεσία που θα θέσει τέλος στη διάκριση που δέχονται τα ζευγάρια του ίδιου φύλου στους τομείς της κληρονομιάς, των περιουσιακών διευθετήσεων, των ενοικιάσεων, των συντάξεων, των φόρων, της κοινωνικής ασφάλισης κλπ» (παρ 1 )
- Στο ψήφισμά του για την Οδηγία πλαίσιο (5 Οκτωβρίου 2000) το Κοινοβούλιο πρότεινε την ακόλουθη τροποποίηση(τροποποίηση 35):
«Εντός τριών ετών της αποδοχής αυτής της Οδηγίας, το Συμβούλιο, σε μια πρόταση από την Ευρ. Επιτροπή και αφού συμβουλευτεί το Ευρωκοινοβούλιο, θα αποφασίσει, για όλα τα πεδία της διάκρισης που αναφέρονται στο Αρ 13 της Ευρ. Συνθήκη, για μια διεύρυνση του περιθωρίου τουλάχιστον σε αυτά τα πεδία που ορίζονται στην Οδηγία 2000/43/ΕC εισάγοντας-ξεκινώντας την αρχή της ίσης μεταχείρισης ανάμεσα στα άτομα ασχέτως φυλετικής ή εθνικής καταγωγής»
(http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P5-TA-2000-0438+0+DOC+XML+V0//EN&language=EN#BKMD-7
ΜΕP’s/Πρωτοβουλίες Πολιτικών Ομάδων
- Λίγα χρόνια πριν η Kathalijne Buitenweg από το κόμμα των Πρασίνων MEP κυκλοφόρησε μια αναθεωρημένη έκδοση της Οδηγίας 43/2000/EC της 29ης Ιουνίου 2000 για την ίση μεταχείριση ανάμεσα σε άτομα ασχέτως της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής στα οποία συμπεριέλαβε τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, την αναπηρία, ή την ηλικία.
- Στις 5 Ιουλίου 2007 το Σοσιαλιστικό κόμμα αποδέχθηκαν ένα σχέδιο δράσης 12 σημείων που καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει θετική δράση για να διασφαλίσει ότι «η εισαγωγή νέας οριζόντιας νομοθεσίας που βασίζεται στο Αρ 13 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα φέρει πραγματική ισότητα σε όλους τους τομείς της ζωής συμπεριλαμβανομένης της προστασίας κατά της διασταυρούμενης διάκρισης».
(http://www.socialistgroup.org/gpes/media/documents/45146_45146_conference_egality_chance_plan_action_fr_070705.pdf)
4 Δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να αναλάβει δράση για την καταπολέμηση της διάκρισης εκτός του εργασιακού χώρου με βάση το φύλο, τη θρησκεία, τις πεποιθήσεις, την αναπηρία, την ηλικία και τον σεξουαλικό προσανατολισμό:
- Ο Πρόεδρος Barroso στο ξεκίνημα της εντολής του Ευρωκοινοβουλίου δεσμεύεται να : «ξεκινάω την δράση μέσα από μια οδηγία πλαίσιο στη βάση του άρθρου 13 της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα αντικαταστήσει τις Οδηγίες που έγιναν αποδεκτές το 2000 και θα τις μεγιστοποιήσει σε όλες τις μορφές διάκρισης. […] Με μια οδηγία -πλαίσιο η δράση της κοινότητας θα καλύψει όλα τα πεδία της διάκρισης και επίσης τη διάκριση που συμβαίνει inter alia στο φύλο και τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες και άλλες για να ληφθούν υπ’ όψιν της Ομάδας των συνέδρων θα ετοιμαστούν υπό την εξουσία μου και είμαι προετοιμασμένος να σας τις παρουσιάσω ο ίδιος, όταν έρθει η ώρα.
Θα είμαι πολύ σαφής: θα διασφαλίσω προσωπικά πλήρη έλεγχο των πράξεών μας στον αγώνα κατά των διακρίσεων και στην προαγωγή των βασικών δικαιωμάτων».
Πρόγραμμα εργασίας της Ευρ. Επιτροπής-Κομισιόν για το 2008
Η Ευρ. Επιτροπή ανήγγειλε ότι θα προωθήσει νέες πρωτοβουλίες το 2008 για να εμποδίσει και να αντιπαλέψει την διάκριση έξω από την αγορά εργασίας με βάση το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό τη θρησκεία, τις πεποιθήσεις, την αναπηρία, ή την ηλικία. Οι πρωτοβουλίες της Ευρ. Επιτροπής πρέπει να συνοδεύονται από μια αποτελεσματική εκτίμηση που αναλύει τα υπέρ και τα κατά των πολλών διαθέσιμων επιλογών. Τα αποτελέσματα των συμβουλών από τον κόσμο θα τροφοδοτούν την διαδικασία. http://ec.europa.eu/atwork/synthesis/doc/aps_2008_en.pdf)
Η Ευρ. Επιτροπή είναι προσεκτική στο να δεσμευτεί, να προτείνει μια νέα οδηγία. Προς το παρόν η Ευρ. Επιτροπή λέει ότι διερευνά διαφορετικές επιλογές στη μάχη κατά της διάκρισης εκτός από τον χώρο της εργασίας.
Για παράδειγμα, στις 18 Απριλίου 2007 το μέλος της Επιτροπής Spidla είπε στο Ευρωκοινοβούλιο ότι η Ευρ. Επιτροπή ξεκίνησε μια αποτελεσματική εκτίμηση που θα καθορίσει προσεκτικά εάν η συμπληρωματική δράση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτός του εργασιακού χώρου ήταν δικαιολογημένη. Προσέθεσε ότι η Ευρ. Επιτροπή γνωρίζει ότι νομοθετική δράση θα έπρεπε να συνοδεύεται από άλλες πρωτοβουλίες που θα στοχεύουν στην καταπολέμηση της διάκρισης σε πρακτικές εφαρμογές (Σημείωση 3 ).
Αλλά τα μέλη Spidla και Frattini μίλησαν για μια καινούρια Οδηγία κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους σε διάφορες περιστάσεις:
Ομιλία του μέλους Spidla, Διεθνής Διάσκεψη για τα LGBT δικαιώματα (Montreal, Ιούλιος 2006)
«Αυτό που απομένει να γίνει –όπως είπα στην αρχή της ομιλίας μου, τα τρέχοντα νόμιμα προληπτικά μέτρα που υπάρχουν στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της διάκρισης καλύπτουν την εργασία μόνο με την ευρεία έννοια, εκτός από την διάκριση που βασίζεται στην φυλετική ή εθνική καταγωγή. Με στόχο να ικανοποιήσουμε τις προσδοκίες κάποιων μελών του Ευρωκοινοβουλίου και κάποιων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων ΜΚΟ, η Ευρ. Επιτροπή εξετάζει το πόσο εφικτή είναι μια νέα πρόταση για μια Οδηγία που θα διευρύνει το περιθώριο της προστασίας κατά της διάκρισης που θα καλύπτει περισσότερα από απλώς την εργασία»
«Στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα, ισότητα σημαίνει όχι διάκριση στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού […] πιστεύω ότι σήμερα μόνο η πλήρης ισότητα και αξιοπρέπεια μπορούν να θεωρηθούν αποδεκτά. Είμαι στην ευχάριστη θέση να δηλώσω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συμβάλλει στην πλήρη ισότητα για όλα τα πρόσωπα, ασχέτως του σεξουαλικού προσανατολισμού τους, αλλά είμαι περισσότερο πεπεισμένος από ποτέ ότι υπάρχει ακόμα δουλειά να γίνει και μπορεί να επιτευχθεί περισσότερη πρόοδος .
Δέσμευση του Frattini στο LGBT intergroup του Κοινοβουλίου (Μάρτιος 2006)
Οι αξιωματούχοι του EP Intergroup για τα δικαιώματα των λεσβιών και των γκέι συνάντησαν το μέλος της Ευρ. Επιτροπής Frattini στις 8 Μαρτίου 2006 για να συζητήσουν στρατηγικές για την καταπολέμηση της ομοερωτοφοβίας και της διάκρισης για τα ΛεΠΑΤ πρόσωπα (σημείωση 4), μια συνέχεια στην ολομελή συζήτηση στις 16 Ιανουαρίου. Σε αυτή την συνάντηση, το μέλος της Ευρ. Επιτροπής Frattini υποσχέθηκε ότι τελικά θα παρουσιάσουν μια οριζόντια Οδηγία για την καταπολέμηση όλων των ειδών της διάκρισης, και ένα πράσινο έγγραφο για «τις διαθήκες και την κληρονομιά».
Μετά από αυτή την συνάντηση ο Raül Romeva i Rueda (Greens/EFA) αντιπρόεδρος του intergroup δήλωσε: «καλωσορίζουμε την πρόταση για μια οριζόντια οδηγία πάνω στη διάκριση. Παρακολουθούμε την υπόσχεση του Προέδρου Barroso για μια τέτοια οδηγία, πληροφορηθήκαμε ότι δεν υπάρχει ομοφωνία στο συμβούλιο, αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να καθυστερήσει η οδηγία».
(Σημείωση 3)« En février 2007, la Commission a lancé une analyse d'impact qui déterminera avec soin si une intervention complémentaire de l'UE en dehors des domaines de l'emploi et du travail se justifie. L'analyse d'impact couvrira toutes les options politiques et législatives. […] La Commission européenne est consciente que l’action législative doit être accompagnée d’autres initiatives visant à combattre les discriminations de fait, les pratiques humiliantes, les préjugés et les stéréotypes. » Discours devant le Parlement européen sur le Projet de déclaration de la Commission sur l' LGBTphobie en Europe et plus particulièrement en Pologne (EMPL/G/4/GB, 18/04/07) 2nd February 2006
Μελετώντας τις επιλογές για ανύψωση του επιπέδου προστασίας κατά της διάκρισης η Ευρ. Επιτροπής-Κομισιόν ενημερώνεται από την μελέτη των εθνικών νομοθεσιών κατά των διακρίσεων που διεξήχθη για την Κομισιόν το 2006.
Συμπεράσματα της Χαρτογραφημένης Μελέτης 2006 της Ευρ. Επιτροπής-Κομισιόν
Η χαρτογραφική μελέτη κατέληξε στο ότι όλα τα κράτη μέλη έχουν νόμιμες αρχές –νόμους που πηγαίνουν πέρα από αυτό που ήδη απαιτείται από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία-την Οδηγία για την φυλετική ισότητα και την Οδηγία για την ισότητα στην Εργασία. Όμως η μελέτη καταλήγει ότι υπάρχει μια σημαντική ποικιλία στον τύπο των ισχυόντων αρχών και στο περιθώριό τους.
Υπάρχει η τάση να δίνεται μεγαλύτερη προστασία κατά της διάκρισης στη βάση της θρησκείας και του φύλου, ενώ η διάκριση στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού, της αναπηρίας και της ηλικίας καλύπτεται λιγότερο έξω από το πεδίο της εργασίας.Διαθέσιμα στα: http://ec.europa.eu/employment_social/fundamental_rights/pdf/pubst/stud/mapstrand1_en.pdf and http://ec.europa.eu/employment_social/fundamental_rights/pdf/pubst/stud/mapstrand2_en.pdf
Aκόμη, λάβετε υπ’ όψιν ότι:
-Αποτελεσματική ρύθμιση για τα βασικά δικαιώματα: Η Ευρ. Επιτροπή-Κομισιόν εξετάζει την αποτελεσματικότητα της όλης νομοθεσίας ή της έλλειψης νομοθεσίας στα βασικά δικαιώματα (σημείωση 5). Η απουσία της ανύψωσης της διάθεσης (disposition) θα έχει σίγουρα ένα αντίθετο αποτέλεσμα στα δικαιώματα των ομάδων που δεν προστατεύονται από την νομοθεσία όπως αναπτύσσονται στους eth τομείς σε νόμιμη βάση.
-Πολλαπλή Διάκριση: Οι δημόσιες αρχές και οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ενήμερες για το φαινόμενο της πολλαπλής διάκρισης που υποδηλώνει ότι ένα πρόσωπο μπορεί να δεχθεί διάκριση σε διαφόρους τομείς είτε διαδοχικά είτε ταυτόχρονα. Η Ευρ. Επιτροπή-Κομισιόν έχει δώσει εντολή για μια αναφορά που θα παρουσιάζει μια συνολική εικόνα του φαινομένου. Από την νομική του πλευρά φαίνεται αδύνατο να αντιμετωπιστεί η πολλαπλή διάκριση χωρίς να ανεβάσει το επίπεδο της προστασίας κατά της διάκρισης σε όλα τα επίπεδα και να περιλάβει μια διάταξη-ρύθμιση σε όλη τη νέα νομοθεσία αναφέροντας συγκεκριμένα την πιθανότητα για τα θύματα να επικαλούνται ταυτόχρονα αρκετούς τομείς .
Άλλα επιχειρήματα για να ληφθούν υπ’όψιν
Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή-Κομισιόν έχει δώσει αυξανόμενη προσοχή στην ατζέντα των «καλύτερων ρυθμίσεων». Π.χ. μια προσέγγιση που στοχεύει στην εκτίμηση του ρόλου της κυβερνητικής νομοθεσίας.
Σύμφωνα με τη σκέψη για «καλύτερες ρυθμίσεις», η νομοθεσία και οι ρυθμίσεις θα έπρεπε να γίνονται αποδεκτές μόνο όταν είναι απαραίτητο και γίνεται με έναν τρόπο που είναι ανάλογος της διακινδύνευσης-ρίσκου. Σε αυτό το πλαίσιο, η προτείνουσα νομοθεσία εκτιμάται στη βάση των ακόλουθων 5 κριτηρίων (σημείωση 6 ):
-Αναλογικότητα: οι ρυθμίστριες-ές θα έπρεπε να εμπλέκονται μόνο όταν είναι απαραίτητο. Τα θεραπευτικά μέσα θα πρέπει να είναι ανάλογα του τιθέμενου κίνδυνου και τα κόστη αναγνωρίσιμα και ελλαττώσιμα.
-Υπευθυνότητα: οι ρυθμίστριες-ές θα έπρεπε να είναι ικανές-οί να δικαιολογούν τις αποφάσεις και να είναι υποκείμενες-οι στον δημόσιο έλεγχο.
-Συνοχή : οι κυβερνητικές ρυθμίσεις και τα επίπεδα-κριτήρια-πρότυπα-standarts πρέπει να είναι ενωμένα και να εφαρμόζονται δίκαια .
-Διαφάνεια: οι ρυθμίσεις θα έπρεπε να εστιάζουν στο πρόβλημα και να ελαχιστοποιούν τα παράπλευρα αποτελέσματα (βρετανική κυβέρνηση)
Στα συναφή της αυξανόμενης προσοχής για καλύτερες ρυθμίσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει γίνει μια διαρκής απομάκρυνση από νόμιμα δεσμευτικά όργανα (π.χ. οδηγία) προς εναλλακτικές ρυθμιστικές μεθόδους, όπως η συν-ρύθμιση και αυτό-ρύθμιση από κοινωνικούς και οικονομικούς εκτελεστές.
Με αυτό ως δεδομένο, μια ενδο–θεσμική συμφωνία για καλύτερη νομοθετική δημιουργία (σημείωση 7) κατέληξε το 2003 να ορίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί και δεν μπορεί να εφαρμόζει εναλλακτικές ρυθμιστικές μεθόδους .
Μεταξύ άλλων η συμφωνία αυτή δηλώνει ότι μηχανισμοί συν-ρύθμισης και αυτό-ρύθμισης «δεν θα είναι εφαρμόσιμοι όπου τα βασικά δικαιώματα ή σημαντικές πολιτικές επιλογές θα διακυβεύονται ή σε περιπτώσεις όπου οι οι νόμοι-αρχές πρέπει να εφαρμοστούν με κοινό τρόπο για όλα τα κράτη μέλη» (παρ.17)
5Communication from the Commission Compliance with the Charter of Fundamental Rights in Commission legislative proposals Mεθοδολογία για συστηματική και αυστηρή παρακολούθηση Brussels, 27.4.2005 COM(2005) 172 final
6From EPHA workshop on better regulation (http://www.epha.org/a/2474)
7ttp://eurlex.europa.eu/LexUriServ/site/en/oj/2003/c_321/c_32120031231en00010005.pdf
Το μεταφρασμένο κείμενο είναι ενημέρωση της ILGA για την συζήτηση-πρόταση που έγινε στις 3.3.2008 και κατέληξε αργότερα στην ψήφιση μίας οδηγίας κατά των διακρίσεων της Ευρ. Ένωσης που αφορά όλους τους τομείς εκτός από αυτόν της εργασίας. Η μη διάκριση στο χώρο εργασίας έχει καλυφθεί από τις οδηγίες 43 και 47/2000, μην κοιτάτε που στην Ελλάδα κατακουτσουρεύτηκε και πήρε τον αριθμό 3304/2005 . Ευαγγελία Βλάμη
