Ήδη στα τέλη του 19ου αιώνα ο Γάλλος φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Εμίλ Ντιρκάιμ περιέγραψε την ανομία (anomie) ως μία κατάσταση στην οποία εκλείπουν ή αποδυναμώνονται οι σαφείς ρυθμίσεις και οι κανόνες που καθορίζουν τον τρόπο λειτουργίας της κοινωνίας. Στην κατάσταση της ανομίας η ίδια η πολιτική εξουσία υποσκάπτει την τήρηση των όποιων κανόνων θέτει, με αποτέλεσμα οι πολίτισες να κρίνουν ως ανίσχυρους τους κανόνες αυτούς και να αρνούνται την τήρησή τους.
Φαινόμενα ανομίας παρουσιάζονται και σε εποχές ευημερίας, όταν μια κακώς εννοούμενη επαναστατικότητα ενδύεται τον μανδύα της ανομίας, εντείνονται, ωστόσο, σε περιόδους οικονομικής κρίσης, στις οποίες επικρατεί η ιδεολογία της ατομικής επιβίωσης σε βάρος του συλλογικού καλού. Τα παραπάνω θεωρητικά μας είναι δυστυχώς γνωστά στην ελληνική κοινωνία. Χρόνια τώρα επικρατεί η ανομία των πολιτικά, συντεχνιακά και οικονομικά ισχυρών. Στις καλές εποχές, σε συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης, βιώναμε την κατάσταση αυτή και επιδεικνύαμε -πολιτεία και πολίτισες- τουλάχιστον ανοχή απέναντί της. Ωστόσο, τα πράγματα γίνονται πλέον επικίνδυνα. Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε φαινόμενα όπως τη «συμπαθή» ανομία των «επαναστατημένων» φοιτητριών και πρυτάνεων που δεν επέτρεψαν ετσιθελικά την εφαρμογή ενός ψηφισμένου από τη συντριπτική πλειοψηφία της Βουλής νόμου για τα Πανεπιστήμια. Ο «αγώνας» τους μάλιστα «δικαιώθηκε» από την «εθνική αντιπροσωπεία», με την πρόσφατη τροποποίηση του νόμου.
Πλέον, σε συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης της ελληνικής κοινωνίας, η ανομία όχι μόνο γιγαντώνεται, όχι μόνο επικροτείται και δικαιώνεται, αλλά και μεταμορφώνεται σε παρανομία, σε εγκληματικότητα, σε τέρας αδηφάγο. Από την «ελαφριά» παρανομία των καταλήψεων δρόμων και πανεπιστημίων περνάμε στην απάνθρωπη εγκληματικότητα των μισαλλόδοξων ρατσιστών που τρομοκρατούν και δολοφονούν. Σήμερα τις μετανάστριες, αύριο ποιον; Και αν οι υπέρμαχοι του νόμου για τα Πανεπιστήμια δεν ζώστηκαν και αυτές, όπως οι αντίπαλές του, σημαίες με κοντάρια για να διεκδικήσουν «αγωνιστικά» την εκλογή συμβουλίων διοίκησης των ΑΕΙ, τίποτε δεν θα εμποδίσει ομάδες μεταναστριών να ζωστούν μαχαίρια και όπλα, για οδομαχίες με τους «Ελληνες εθνικιστές» μέχρι τελικής εξόντωσης. Ισως τότε το καταλάβουμε: παρότι φαίνεται ελκυστικό και ίσως επαναστατικό η καθεμιά μας να μην τηρεί τον δημοκρατικά ψηφισμένο νόμο στον μικρόκοσμό του, η κατάσταση της ανομίας επιφέρει τη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής και επιτείνει το άγχος και τον φόβο.
Το φαινόμενο της ανομίας επιφέρει τον κοινωνικό κατακερματισμό και τον πόλεμο όλων εναντίον όλων. Όταν το κάθε υποκείμενο, ατομικό ή συλλογικό, ξέρει ότι μπορεί να πάρει τον νόμο στα χέρια του και να τον διαχειριστεί κατά βούληση, είναι προφανές ότι εν τέλει επικρατεί ο νόμος του ισχυρότερου ή του πιο αδίστακτου. Εμείς λοιπόν που δεν είμαστε ούτε οι πιο ισχυρές ούτε οι πιο αδίστακτες-οι, ίσως τότε το συνειδητοποιήσουμε: ο δημοκρατικά ψηφισμένος νόμος, και η εφαρμογή του, είναι εν τέλει αυτός που υπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις αδύναμες. Ας ελπίσουμε ότι όταν το συνειδητοποιήσουμε δεν θα είναι ήδη πολύ αργά...
Την είδηση την βρήκαμε στις 30.8.12 από το ethnos.gr γραμμένη από τη Λίνα Παπαδοπούλου Επίκουρη Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής του ΑΠΘ στην http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22788&subid=2&pubid=63699808
