16 Σεπ 2016

Λεσβιακή συμπεριφορά σε βουνίσιες γοριλίνες 1


Λεσβιακή συμπεριφορά σε βουνίσιες γοριλίνες: Αντανάκλαση της Κυριαρχίας, Συνεργασίας, Συμφιλίωσης ή διέγερσης; 

Περίληψη 
Οι άνθρωποι είναι μοναδικές-οι μεταξύ των πρωτευόντων που όχι μόνο συμμετέχουν σε λεσβιακές σεξουαλικές πράξεις, αλλά σχηματίζουν επίσης λεσβιακά δεσμευτικά-ζευγάρια. Για να πέσει φως σχετικά με την εξελικτική προέλευση της λεσβιοσύνης, τα δεδομένα σχετικά με την εμφάνιση και τα πλαίσια της λεσβιακής συμπεριφοράς από μη ανθρώπινα πρωτεύοντα θηλαστικά μπορεί να έχουν ιδιαίτερη σημασία. Η λεσβιακή συμπεριφορά που αφορά τα θηλυκά έχει ελάχιστα ερευνηθεί στις περισσότερες ανθρωποειδής πιθηκίνες taxa, εξαίρεση είναι οι ιαπωνικές μακάκους, οι ρέζους μακάκους, οι langurs Hanuman και οι μπονόμπο. Σας παρουσιάζουμε τα δεδομένα λεσβιακής συμπεριφοράς σε γοριλίνες του βουνού στα ηφαίστια Virunga (Ρουάντα) και ελέγχουμε τέσσερις λειτουργικές υποθέσεις, δηλαδή τη συμφιλίωση, την υπαγωγή, την έκφραση κυριαρχίας και τη σεξουαλική διέγερση. Οι λεσβιακές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των γοριλίνων που συμμετέχουν και τόσο ζευγάρωμα όπου η μία μίσο-ξαπλωμένη και η άλλη καθιστή πάνω στην μισο-ξαπλωμένη όσο και ζευγάρωμα όπου η μία είναι ξαπλωμένη ανλασκελα και η άλλη “ξαπλωμένη” πάνω της και ακουμπιούνται κοιλιά με κοιλιά όπου συνοδεύονται από κραυγές και ερωτοτροπούν. Η μόνη υπόθεση περιστασιακού σεξ που έλαβε μερική εμπειρική υποστήριξη είναι η υπόθεση του κοινωνικού καθεστώτος-status, δηλαδή, ότι η συμπεριφορά επιβεβαιώνει την ιεραρχία της κυριαρχίας. Υπάρχουν, επίσης, κάποιες περιορισμένες ενδείξεις ότι η λεσβιακή συμπεριφορά αντανακλά μια γενική κατάσταση της διέγερσης ή ενεργοποιείται μέσω «πορνογραφικού» αποτελέσματος. Μια προσαρμοστική λειτουργία της λεσβιακής συμπεριφοράς δεν είναι άμεσα εμφανής, και διστακτικά συμπεράνει (μέχρι να γίνει διαθέσιμος ένας πιο αυστηρός έλεγχος) ότι μπορεί απλά να σχετίζεται με τη σεξουαλική ικανοποίηση ή ότι είναι ένα εξελικτικό παραπροϊόν της προσαρμογής.

Στοιχεία Παράθεση: Grueter CC, Stoinski TS (2016) λεσβιακή συμπεριφορά σε γοριλίνες του Βουνού: Αντανάκλαση της Κυριαρχίας, Συνεργασίας, Συμφιλίωσης ή διέγερσης, PLoS ONE 11 (5): e0154185. doi: 10.1371 / journal.pone.0154185 Επιμέλεια: Elisabetta PALAGI, Πανεπιστήμιο της Πίζας, Ιταλία Ελήφθη: 7 Ιανουαρίου 2016, Αποδεκτές: 11 Απρ 2016, Δημοσιεύθηκε: 11 Μαΐου 2016 Copyright: © 2016 Grueter, Stoinski. Αυτό είναι ένα ανοικτό άρθρο πρόσβασης διανέμεται υπό τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Attribution, το οποίο επιτρέπει απεριόριστη χρήση, τη διανομή και την αναπαραγωγή σε οποιοδήποτε μέσο, με την προϋπόθεση να αναφέρεται η αρχική συγγράφισα-έας και η πηγή.
Διαθέσιμα Δεδομένα: Όλα τα σχετικά δεδομένα είναι εντός των Υποστηριζομένων Αρχείων Πληροφοριών Εγγράφων και
Χρηματοδότηση: Η χρηματοδότηση για τη μελέτη αυτή δόθηκε από την Max Planck Society, το Ταμείο Dian Fossey Διεθνές Gorilla, και το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών της Ελβετίας (PBZHP3-128152).
Ανταγωνιστικά συμφέροντα: Οι συγγράφισες-είς δηλώνουν ότι δεν υπάρχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα.


Εισαγωγή 
Η λεσβιακή συμπεριφορά, τόσο μεταξύ γυναικών όσο και ματαξύ ανδρών, έχει παρατηρηθεί σε πολλά είδη θηλαστικών [1, 2]. Δεδομένου ότι δεν παράγει κανένα αναπαραγωγικό όφελος για τις επιστημόνισες-ες, φαίνεται να είναι σε αντίθεση με την εξελικτική θεωρία και έχει προβληματίσει τις εξελικτικές βιολόγους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Διάφορες λειτουργικές εξηγήσεις έχουν προσφερθεί (για μια επισκόπηση δείτε [3]), μεταξύ των κοινωνικο-σεξουαλικών λειτουργιών είναι έκφραση κυριαρχίας, ρύθμιση κοινωνικής έντασης, συμφιλίωσης, κοινωνικοί δεσμοί, σχηματισμός συμμαχίας, απόκτηση πλήρους βοηθητικής φροντίδας, *1 συντροφική έλξη, αναστολή της αναπαραγωγής της ανταγωνίστριας, πρακτική για τις ετεροσεξουαλικές δραστηριότητες, και επιλογή συγγενισών-ών. Άλλες έχουν επίσης τονίσει τη μη λειτουργία αυτής της συμπεριφοράς, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να είναι ένα μη λειτουργικό υποπροϊόν της εξέλιξης ή της παθολογίας (αναθεώρηση [3], δείτε επίσης [4]).

Από φυλογενετική άποψη, ιχνηλατόντας την εξελικτική εμφάνιση της λεσβιακής συμπεριφοράς θα μπορούσε να συμβάλει στην κατανόηση της συμπεριφοράς αυτής σε ανθρώπους, που είναι μοναδική μεταξύ των πρωτευόντων όχι μόνο για συμμετοχή σε λεσβιακές πράξεις, αλλά και σχηματίζοντας λεσβιακά δεσμευτικά ζευγάρια [5]. Η λεσβιακή σεξουαλική συμπεριφορά υπάρχει σε όλες τις μεγάλες-ους πιθήκους: είναι κοινή και ποικίλη μεταξύ των μπονόμπο [6, 7], αλλά σπάνια ή απούσα μεταξύ των χιμπατζήδων [8, 9], και των ουραγκοτάγκων [10, 11]. Όσο για τους γορίλες, οι μόνες λεπτομερείς αναφορές που έχουμε είναι σε αλληλεπιδράσεις μεταξύ γοριλών του βουνού, ως επί το πλείστον σε ομάδες εργένηδων [12-14]. Υπήρξαν επίσης αναφορές λεσβιακών-γκέι σεξουαλικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ των ανώριμων ατόμων, μεταξύ ενηλίκων και ανώριμων [2, 13, 15]. Μόνο βιαστικές αποδείξεις που αφορούν επαφή σεξουαλικών οργάνων γοριλίνων έχουν παρουσιαστεί, ως επί το πλείστον από αιχμαλωσία [16, 17]. Οι Fischer και Nadler [16] περιγράφουν σπάνια σεξουαλικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ γοριλίνων της δύσης που εμπλέκονταν σε παρατεταμένη ώθηση, τυπικά σε μία στάση μισοξαπλωμένη η μία και η άλλη καθισμένη πάνω στο σεξουαλικό όργανο της μισο-ξαπλωμένης. Όλα αυτά είναι γνωστά για τη λεσβιοσύνη άγριων (βουνίσιων) γοριλίνων *2  συνοψίζονται σε μία παράγραφο από την-τον Harcourt et al. [18] και σε μερικές ανέκδοτες φράσεις από την Fossey [19] (σελ. 191-192). Η Fossey [19] σημείωσε ότι λεσβιακές επαφές των σεξουαλικών οργάνων σημειώθηκαν κατά τα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης πριν από την γέννση και που περιελάμβαναν φωνές συνουσίας ή πυελικές ωθήσεις και ότι η συμπεριφορά αυτή ενισχύει τους κοινωνικούς δεσμούς των εγκύων γοριλίνων» στο πλαίσιο της ομάδας πριν από τον τοκετό. 

Η-ο Harcourt et al. [18] αναφέρουν δέκα περιπτώσεις λεσβιακών συμπεριφορών μεταξύ γοριλίνων, και στις δύο στάσεις η μία μισο-ξαπλωμένη και άλλη καθισμένη πάνω στο σεξουαλικό όργανο της μισο-ξαπλωμένης είτε κοιλιά-με κοιλιά, συμπεριλαμβανομένων των ωθήσεων και συνήθως με τη συνοδεία των ήχων συνουσίας από τουλάχιστον μία από τις δύο συντρόφισες. Ερμήνευσαν τη συμπεριφορά αυτή ως καθαρά σεξουαλική, επειδή συμπεριφορές συνέβησαν συχνά σε περιόδους επαυξημένης σεξουαλικής δραστηριότητας των γοριλίνων με τους γορίλες *3. Εδώ σας παρέχουμε την πρώτη επίσημη έκθεση της λεσβιακής συμπεριφοράς σε γοριλίνες του βουνού. Μπορούμε επίσης να επιχειρήσουμε να δοκιμάσουμε τρείς από τις συχνότερες επικλησεις-προκλητικές υποθέσεις σχετικά με τη λειτουργική σημασία αυτού του προτύπου και μια πρόσθετη υπόθεση. Δεδομένου του κάπως περιορισμένου αριθμού παρατηρήσεων και μερικής έλλειψης των κρίσιμων πληροφοριών για την αξιολόγηση ανταγωνιστικών υποθέσεων, αυτό θεωρείται ένα πιλοτικό εγχείρημα. 1) Η υπόθεση της συμφιλίωσης προτείνει ότι οι σεξουαλίκες επαφές που προορίζονται για την επίλυση των συγκρούσεων [7, 20].

Αυτή η υπόθεση έχει εξεταστεί στις μπονόμπο και στις langurs Hanuman, με ανάμεικτα αποτελέσματα. Οι Hohmann και Fruth [21] διαπίστωσαν ότι οι σεξουαλικές επαφές μεταξύ των γοριλίνων μπονόμπο δεν συμβαίνουν σε συνδυασμό περιστατικών επιθετικής ή αμυντικής κοινωνικής συμπεριφοράς, αλλά τα ποσοστά αυξήθηκαν κατά τη φάση μετά την επίθεση. Το έργο των Sommer et al. [22] δεν συγκεντρώνει τις διαπιστώσεις για την υποστήριξη αυτής της θεωρίας. Για την παρούσα μελέτη, αποδεικτικά στοιχεία υπέρ της υπόθεσης της συμφιλίωσης θα δείξουν αν η λεσβιακή συμπεριφορά έχει προηγηθεί εκ του σύνεγγυς από τις επιθετικές ή αμυντικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. 2) Σύμφωνα με την υπόθεση του κοινωνικού δεσμού, η λεσβιακή συμπεριφορά λειτουργεί ως μέσο έκφρασης ή ενίσχυσης υποδεέστερων δεσμών [23].

Προηγούμενα δεδομένα δεν ήταν ή ήταν μόνο εν μέρει σε συμφωνία με αυτήν την υπόθεση ([6, 21, 22], αλλά δείτε [24]). Προβλέπουμε μια υψηλότερη συχνότητα των λεσβιακών σεξουαλικών επαφών μεταξύ των γοριλίνων με στενούς δεσμούς, καθώς μετράει η περιποίηση, ή και μεταξύ συγγενισών. 3) Η υπόθεση του κοινωνικού καθεστώτος-status υποθέτει ότι οι λεσβιακές αλληλεπιδράσεις αντιπροσωπεύουν την εμφάνιση τελετουργικής κυριαρχίας που βοηθούν στην επιβεβαίωση της ιεραρχίας, με τη κυρίαρχη να πιστεύει ότι κυριαρχεί στην κυριαρχούμμενη [25-28]. Ορισμένες μελέτες πρωτευόντων έχουν δημιουργήσει εμπειρική υποστήριξη για αυτήν την υπόθεση [6, 21, 29], ενώ άλλες δεν έχουν [30, 31]. Εάν οι λεσβιακές σεξουαλικές επαφές σχετίζονται με την κυριαρχία, προφητεύουμε πως υψηλής τάξης άτομα να είναι «στη κορυφή» πιο συχνά από τα χαμηλής τάξης. 4) Η υποθεση της σεξουαλικής διέγερσης προϋποθέτει ότι η λεσβιακή συμπεριφορά παρουσιάζεται πιο συχνά σε περιόδους που οι ετεροσεξουαλικές δραστηριότητες είναι πιο συχνές. *3



Μέθοδοι 
Η έρευνα διεξήχθη σε συνηθισμένο πληθυσμό γοριλίνων του βουνού που παρακολουθούνται από το Ερευνητικό Κέντρο Karisoke (KRC) της Dian Fossey Διεθνές Ταμείου Gorilla (DFGFI) στο Εθνικό Πάρκο Ηφαιστείων, της Ρουάντα. Η περιοχή αποτελείται από πολλές φυσιογνωμιστικές και διακριτές ταξινομίσεις συναθροίσεις βλάστησης, στις δασικές εκτάσεις Hagenia που διανθίζονται με ποώδη ανοιχτά τεμάχια γης είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενες από οικότυπες γοριλίνες-ες [32]. Στην περιοχή μελέτης Karisoke, οι γοριλίνες-ες του βουνού σχηματίζουν συνεκτικές ομάδες είτε με έναν γορίλα είτε με πολλαπλούς γορίλες [33, 34], με ομάδες που κυμαίνονται σε μέγεθος από 5 έως 46 (τα δεδομένα KRC του Δεκεμβρίου 2010). Οι γοριλίνες-λες τρέφονται κυρίως με ποώδη φυτά [35, 36]. Το ζευγάρωμα συμβαίνει κυρίως κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας [37]. Και οι γοριλίνες και οι γορίλες μεταναστεύουν [38]. Σε γενικές γραμμές, οι γοριλίνες έλκονται πρωτίστως από προστατευτικούς γορίλες και αναπτύσουν ασθενέστερες σχέσεις με άλλες γοριλίνες [39-41]. Η κυριαρχικές σχέσεις μεταξύ των γοριλίνων του βουνού είναι συχνά δυσδιάκριτες η αλλά λεπτομερής εξέταση των αλληλεπιδράσεων προσέγγισης δείχνουν ότι μια ιεραρχική τάξη είναι διαδεδομένη και μακροπρόθεσμα σταθερή [42, 43]. Η περιποίηση μεταξύ των γοριλίνων είναι ασυνήθιστη, αλλά είναι πιο συχνή μεταξύ των συγγενισών [44]. Η συμφιλίωση μετά από συγκρούσεις είναι σπάνια μεταξύ των γοριλίνων [45].

Δεδομένα σχετικά με λεσβιακή σεξουαλική συμπεριφορά ελήφθησαν από δύο ερευνητικές ομάδες (Pablo, Bwenge). Όλα τα άτομα στις ομάδες μελέτης θα μπορούσαν να αναγνωριστούν ξεχωριστά. Ομάδα Pablo είχε 46 και η ομάδα Bwenge 10 άτομα (στοιχεία Δεκεμβρίου 2010). Αυτές οι δύο ομάδες παρατηρήθηκαν σε σχεδόν καθημερινή βάση από τον Ιανουάριο 2008 – έως το Δεκέμβριο 2010 λιγότερο από τέσσερις ώρες την ημέρα. Όλες οι παρατηρήσεις έγιναν σε συμμόρφωση με τους κανονισμούς της Διοίκησης Ανάπτυξης και Διατήρησης του Τουρισμού της Ρουάντα υπαγορεύουν ότι ανά πάσα στιγμή θα πρέπει να διατηρείται μεταξύ των γοριλίνων-ων και των ανθρώπων παρατηρητριών ελάχιστη απόσταση των 7 μέτρων. Η συλλογή δεδομένων που εμπλέκονται σε εστιασμένες συνεδρίες διάρκειας 50 λεπτών, κατά τις οποίες όλες οι εμφανίσεις των κοινωνικών (π.χ. κοινωνική περιποίηση μεταξύ μελών του ίδιου είδους) και σεξουαλικών συμπεριφορών (συμπεριλαμβανομένης της σαγήνης), κυριαρχία-σχετίζεται με (μετατοπίσεις) και καταγράφηκε επιθετική συμπεριφορά (τόσο οι ελαφρές απειλές όσο και η έντονη επιθετικότητα, όπως η επιθετικότητα επαφής) που αφορούν τα ζώα στα οποία επικεντρωθήκαμε. Λεσβιακή συμπεριφορά, μετατοπίσεις και έντονη επιθετικότητα καταγράφηκε επίσης εκτός των συνεδριών επικέντρωσης. Οι ανήλικες γοριλίνες, άτεκνες ενήλικες γοριλίνες και ενήλικες γοριλίνες συμπεριλήφθηκαν όλες στη μελέτη. Πρόσθετες παρατηρήσεις σχετικά με την λεσβιοσύνη έγιναν χρησιμοποιώντας όλα τα περιστατικά δειγματοληψίας ως μέρος μιας μελέτης σχετικά με την οικολογική διατροφή η οποία περιελάμβανε 30λεπτες εστιασμένες συνεδρίες στις γοριλίνες. Σε μια προσπάθεια να συγκεντρωθούν επιπλέον περιγραφικά στοιχεία για τη λεσβιακή συμπεριφορά στις γοριλίνες, τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν σε όλες τις τεχνικούς δεδομένων που εργάζονται στη KRC.


Ως λεσβιακή συμπεριφορά ορίστηκε ως ένα άτομο ανεβαίνει πάνω στο άλλο άτομο, μισο-ξαπλωμένη η μια και η άλλη καθισμένη πάνω στο σεξουαλικό όργανο της μισο-ξαπλωμένης ή η μία πάνω στην άλλη και ακουμπά η κοιλιά της μιας με την κοιλιά της άλλης, με ή χωρίς πυελικό σπρώξιμο, δεν περιλαμβάνει κυριαρχία κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού (διακρίνονται από το παιχνιδιάρικο πρόσωπό, και τα γρυλίσματα) και επίσης δεν περιλαμβάνει σύντομες αγκαλιές. Συμπεριφορές που αφορούσαν την ίδια δυάδα έπρεπε να διαχωρίζονται για τουλάχιστον 15 λεπτά για να μετρήσουν ως ξεχωριστά γεγονότα. Συμπεριφορές δεν παρατηρήθηκαν μόνο μεταξύ γοριλίνων, αλλά και μεταξύ των άλλων κατηγοριών ηλικίας (έφηβες γοριλίνες και βρέφη, ανήλικες γοριλίνες και βρέφη, έφηβες γοριλίνες και ανήλικες γοριλίνες), αλλά αυτά δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα ανάλυση.

Σχέσεις κυριαρχίας αξιολογήθηκαν μέσω εκδηλώσεων μετατόπισης που είχαν τεθεί σε ένα καλούπι και αναλύθηκαν με τη χρήση της μεθόδου Ι και SI στην MATMAN (Noldus Information Technology) το οποίο κατατάσσει τα άτομα σε μια γραμμική ιεραρχία. Τακτικές τάξεις στη συνέχεια τυποποιούνται παρακάτω [42], έτσι ώστε η χαμηλότερη τάξη των γοριλίνων είχε ένα τυποποιημένο βαθμό του 0 και η υψηλότερη τάξη ένα τυποποιημένο βαθμό του 1 (S1 πίνακας). Αλλαγές στην τάξη ήταν ελάχιστες σε όλα τα χρόνια.

Η δύναμη των κοινωνικών δεσμών αξιολογήθηκε μέσω περιόδων περιποίησης που περιλαμβάνουν συγκεκριμένες δυάδες: για τους σκοπούς της παρούσας ανάλυσης, λάβαμε υπ' όψιν όλες τις γυναίκα με γυναίκα δυάδες που είχαν περιόδους περιποίησης, κατά τη διάρκεια της περιόδου παρατήρησης λάβαμε υπ' όψιν τις «δεμένες», ενώ οι δυάδες με μη καταγεγραμένη συμπεριφορά περιποίησης θεωρήθηκαν "μη-δεμένες" (S2 πίνακας).*4

Η πιθανή συμφιλιωτική λειτουργία της λεσβιακής συμπεριφοράς αξιολογήθηκε από την εξαγωγή δεδομένων για τις επιθετικές αλληλεπιδράσεις που αφορούν μια δεδομένη δυάδα που συνέβη κατά τη διάρκεια ενός χρονικού παραθύρου 10 λεπτών που προηγήθηκε της λεσβιακής εκδήλωσης. Τα 10 λεπτά επιλέχθηκαν από την έρευνα σε πολλά πρωτεύοντα θηλαστικά έδειξε ότι οι περισσότερες συγκρούσεις συνήθως επιλύονται μέσα στο πρώτο λεπτό της περιόδου μετά τη σύγκρουση [46]. Η υπόθεση σεξουαλικής διέγερσης διερευνήθηκε από την καταγραφή αν μια γοριλίνα που ασκεί μια λεσβιακή πράξη εμπλέκεται επίσης σε μια ετερό συνουσία την προηγούμενη, την ίδια ή την επόμενη ημέρα.

Μερικές από τις περιστάσεις υπό τις-περικυκλωμένες από λεσβιακές πράξεις δεν καταγράφονται συστηματικά (όπως είναι η ανταπόκριση της ηλικιωμένης, η εκδήλωση προηγούμενης λεσβιακής συμπεριφοράς κ.λπ.), αλλά ανακατασκευάστηκαν βασιζόμενες σε συνεντεύξεις με τις τεχνικούς των δεδομένων και σε ορισμένες περιπτώσεις λεπτομερείς παρατηρήσεις από την κύρια συγγράφισα-έα. Τα ποιοτικά στοιχεία παρουσιάζονται παράλληλα με τη συστηματική συλλογή δεδομένων, όπου διατίθενται.

Η εμφάνιση της εποχικής συσσώρευσης των συμπεριφορών αναλύθηκε χρησιμοποιώντας το τεστ Kolmogorov-Smirnov. Η συσχέτιση μεταξύ των γεγονότων συνουσίας και εκδηλώσεων περιποίησης αναλύθηκε χρησιμοποιώντας μια Spearman *5 κατάταξη συσχέτισης. Ένα chi square test χρησιμοποιήθηκε για να συγκρίνει τη συχνότητα με την οποία οι κυρίαρχες εναντιώνονται στις μη κυρίαρχες κατέλαβε την πρώτη θέση κατά τη διάρκεια της σεξ. συμπεριφοράς. Όλες οι p-τιμές που αναφέρονται είναι δύο-ουρές.

Αυτή η έρευνα συμμορφώνεται με τους νόμους της χώρας όπου πραγματοποιήθηκε η έρευνα. Ακολουθήθηκαν όλες οι ισχύουσες διεθνείς, εθνικές ή και θεσμικές κατευθυντήριες γραμμές για την έρευνα σε ζώα. Όλες οι διαδικασίες που έγιναν ήταν σύμφωνες με τα ηθικά πρότυπα των οργανώσεων στις οποίες διεξήχθη η έρευνα. Άδειες έρευνας εκδόθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο Ανάπτυξης της Ρουάντα. 


Βρίσκεστε στο Α' μέρος για να βρεθείτε στο Β' μέρος πατήστε εδώ.


Την είδηση την βρήκαμε στις 11.5.2016 http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0154185#sec003 

1 alloparental Πλήρης βοηθητική φροντίδα= Στη βιολογία, "Τα συστήματα αναπαραγωγής συνεργασίας σπονδυλωτών που χαρακτηρίζονται από μεμονωμένες-ους «βοηθούς» που φροντίζουν τις νεαρές-ους στο πλαίσιο της κοινωνικής ομάδας που δεν είναι δικές τις απόγονοι. 

2 Ίσως η πραγματική-ενστικτώδης συμπεριφορά τις βγαίνει ακριβώς στις άγριες συνθήκες.  

3 Ο οίστρος δεν συνδέεται με τη "διέγερση". Αντιθέτως η διέγερση και η σεξουαλική ικανοποίηση της υπάρχει οποτεδήποτε.

4 allogrooming= Ένας όρος δείχνει που την κοινωνική περιποίηση μεταξύ μελών του ίδιου είδους. H περιποίηση είναι μια σημαντική κοινωνική δραστηριότητα, και ένα μέσο με το οποίο τα ζώα που ζουν κοντά μπορούν να συνδέσουν και να ενισχύσουν τις κοινωνικές δομές, τους οικογενειακούς δεσμούς, και την οικοδόμηση σχέσεων  

5 Spearman rank correlation= Αφορά τις στατιστικές, ο συντελεστής Spearman ή rho Spearman, το όνομά του προέρχεται από τον Charles Spearman και συχνά συμβολίζεται με το ελληνικό γράμμα ρ {\ στύλ εμφάνισης\ rho} \ rho (rho) ή ως rs {\ στύλ εμφάνισης R_ {s}} R_ {s}, είναι ένα μη παραμετρικό μέτρο του βαθμού συσχέτισης (στατιστική εξάρτηση μεταξύ της κατάταξης δύο μεταβλητών). Αξιολογεί το πόσο καλά η σχέση μεταξύ των δύο μεταβλητών μπορεί να περιγραφεί χρησιμοποιώντας μια μονότονη συνάρτηση.  

Στη φωτογραφία μια γαζέλα στο Ομάν.