Εισηγήτρια αντιμετώπισε την κριτική για τη συμπερίληψη των Lgbtiq υπερασπιστριών στην έκθεσή τηςΣτις 10 Μαρτίου 2011, η Ειδική Εισηγήτρια για τις υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Margaret Sekaggya, παρουσίασε την τρίτη ετήσια έκθεσή της στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Συμβούλιο) κατά τη διάρκεια ενός συμπλέγματος αμφίδρομου διαλόγου μαζί με την Ειδική Εισηγήτρια για την ελευθερία των θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων. Στην έκθεσή της η κα Sekaggya επικεντρώθηκε στην κατάσταση των υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εκείνων που εργάζονται για τα δικαιώματα των γυναικών ή των ζητημάτων του φύλου, δεδομένου ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν ορισμένες μορφές βίας, των προκαταλήψεων και της αποκήρυξης.
Η ανάλυσή της, η οποία βασίζεται σε έρευνα και τις ανακοινώσεις-επικοινωνίες που απηύθυνε προς τις κυβερνήσεις κατά την περίοδο 2004-2009, δείχνει ότι οι υπερασπίστριες είναι πράγματι εκείνες που είναι πιο εκτεθειμένες σε παραβιάσεις δικαιωμάτων. Η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών μελών λαμβάνοντας τον λόγο εξέφρασε ικανοποίηση για την εστίαση της έκθεσής της. Ωστόσο, αντιπαραθέσεις προέκυψαν λόγω της ένταξης των υπερασπιστριών που εργάζονται για ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας του κοινωνικού φύλου στην έκθεση. Επιπλέον, ορισμένες χώρες κατηγόρησαν την έκθεση πως βασίζεται σε αβάσιμους ισχυρισμούς και απηύθυναν έκκληση για μια σαφή διάκριση μεταξύ των παραβιάσεων που διαπράχθηκαν από κρατικές και μη κρατικές δράστριες-φορείς.
Σύμφωνα με την έκθεση της κα. Sekaggya, οι παραβιάσεις που αντιμετωπίζουν οι υπερασπίστριες είναι πιο συχνά οι απειλές, απειλές κατά της ζωής και δολοφονίες. Κατά την περίοδο έκθεσης, 292 αναφορές με τις σχετικές απειλές στάλθηκαν στις κυβερνήσεις. Από αυτές, περισσότερες από τις μισές αναφορές αφορούν υπερασπίστριες που εργάζονται στην Αμερική, ιδιαίτερα στην Κολομβία, στο Μεξικό και στη Γουατεμάλα. Η έκθεση επισημαίνει επίσης την ανησυχητική τάση ποινικοποίησης των δραστηριοτήτων που ασκούνται από τις υπερασπίστριες, ιδιαίτερα στην Κίνα και το Ιράν.
Επιπλέον, οι γυναίκες που εργάζονται στο νομικό επάγγελμα και στα μέσα ενημέρωσης είναι δυσανάλογα στόχος εκφοβισμού, παρενόχλησης και σύλληψης. Επιπλέον, οι γυναίκες υπερασπίστριες καθώς και οι Lgbtiq ακτιβίστριες διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο να υπόκεινται σε σεξουαλική βία και βιασμό ως αποτέλεσμα της δράσης τις. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η συστηματική χρήση της σεξουαλικής βίας κατά των υπερασπιστριών, όπου εφαρμόζεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ).
Εκτός από παρενοχλήσεις, κράτηση ή δολοφονίες, οι γυναίκες υπερασπίστριες αντιμετωπίζουν συχνά τον αποκλεισμό από την κοινωνία και τις οικογένειές τις. Όπως η κα. Sekaggya επεσήμανε στην εισαγωγική της δήλωση: "Ενώ οι υπερασπίστριες-ές σε γενικές γραμμές πολύ συχνά στιγματίζονται ως τρομοκράτισες-ες, εξτρεμίστριες-ές και αυτονομίστριες-ές, η παρούσα μελέτη δείχνει πως οι γυναίκες υπερασπίστριες και οι ακτιβίστριες που εργάζονται και υποστηρίζουν τα δικαιώματα των γυναικών και τα θέματα φύλου στιγματίζονται επιπλέον λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού τις, του φύλου τις, ή και του κοινωνικού φύλου τις". Αυτό συχνά οφείλεται στο γεγονός της πρόκλησης "που δέχονται οι κοινωνικο-πολιτιστικές νόρμες - κανόνες, οι παραδόσεις, οι αντιλήψεις και τα στερεότυπα σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την γυναικότητα, καθώς και το ρόλο και τη θέση-καθεστώς των γυναικών στην κοινωνία".
Οι χώρες ενδιαφέρθηκαν για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και να μάθουν περισσότερα για το τι το Συμβούλιο θα μπορούσε να κάνει για να βελτιώσει την κατάσταση των γυναικών υπερασπιστριών. Εκτός από την εξασφάλιση της διάστασης του φύλου σε όλους τους μηχανισμούς προστασίας, η κα Sekaggya έκανε έκκληση για εμβάθυνση της δημοκρατίας, την καταπολέμηση της ατιμωρησίας και την επιδίωξη της κοινωνικής δικαιοσύνης ως το καλύτερο μέσο για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις υπερασπιστρίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχει, επίσης, κάνει έκκληση προς τις χώρες να αυξήσουν το ποσοστό των απαντήσεων τις στις αναφορές για τις οποίες έλαβε την εντολή-την εξουσιοδότηση να στείλει, οι οποίες απαντήσεις επί του παρόντος βρίσκονται στο χαμηλό ποσοστό του 50%, και να απαντήσουν θετικά στις αιτήσεις για επισκέψεις. Στο πλαίσιο αυτό επαίνεσε την Αρμενία για την καλή συνεργασία κατά την επίσκεψή της στη χώρα. Επόμενη επίσκεψη της κας Sekaggya είναι στην Ονδούρα. Παραμένουν αναπάντητες οι αιτήσεις της για επισκέψεις τις σε διάφορες χώρες όπως στη Λευκορωσία, στη Κίνα, στις Φιλιππίνες, στη Ρωσική Ομοσπονδία, στην Ταϊλάνδη, στη Σρι Λάνκα, στη Ζιμπάμπουε και στο Ουζμπεκιστάν.
Ένας μεγάλος αριθμός χωρών μελών εξέφρασαν την υποστήριξή τις για την εντολή-εξουσιοδότηση, η οποία αναμένεται να ανανεωθεί κατά τη σύνοδο αυτή και υπογράμμισαν το σημαντικό και θεμιτό ρόλο των υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις κοινωνίες τις. Οι διαπραγματεύσεις επί ενός ψηφίσματος για την ανανέωση της εντολής-εξουσιοδότησης, με επικεφαλής τη Νορβηγία ως παραδοσιακά η κύρια χορηγός του παρόντος κειμένου, έχει σε μεγάλο βαθμό ολοκληρωθεί. Αν και εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένοι τομείς που απαιτούν περαιτέρω συζήτηση μεταξύ των χωρών μελών, σε διμερές επίπεδο - συμπεριλαμβανομένου, αν η Ειδική Εισηγήτρια θα πρέπει επίσης να αναφέρεται στη Γενική Συνέλευση και όχι μόνο στο Συμβούλιο, και αν πρέπει να επικροτεί ή απλώς να λαμβάνει γνώση της εργασίας της - η Αρχή της ανανέωσης της εντολής-εξουσιοδότησης των υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι αναμφισβήτητη. Η Νορβηγία κατά συνέπεια, αναμένεται να καταθέσει σχέδιο ψηφίσματος που σε μεγάλο βαθμό αντανακλά αυτή του Μαρτίου 2008 για έγκριση από το Συμβούλιο.
Η συμπερίληψη των υπερασπιστριών που εργάζονται για τον σεξουαλικό προσανατολισμό και τα θέματα ταυτότητας φύλου δεν έγινε δεκτή από όλες τις χώρες μέλη, συμπεριλαμβανομένων του Μπαγκλαντές και της Αιγύπτου. Η Ουγκάντα σημειώνει με δυσαρέσκεια ότι η έκθεση ήταν "θολή στο θέμα του σεξουαλικού προσανατολισμού” και το Πακιστάν, εξ' ονόματος του Οργανισμού της Ισλαμικής Διάσκεψης (OIC), σημείωσε με ανησυχία πως η Ειδική Εισηγήτρια προτίμησε να σχολιάσει αυτές τις κοινωνικές οντότητες που δεν έχουν ενταχθεί σύμφωνα το "σύστημα των Ηνωμένων Εθνών" στα αναγνωρισμένα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Πακιστάν είναι συγκαταβατικό στην έννοια των "κοινωνικών οντοτήτων" που φάνηκε πως αναφέρεται σε πρόσωπα που υπερασπίζονται τα Lgbtiq δικαιώματα. Η Νιγηρία έφτασε ακόμη και να απειλήσει πως θα αποσύρει την υποστήριξή της στην εντολή-εξουσιοδότηση, αν αυτή η επικέντρωση θα πρέπει να γίνει δεκτή στο μέλλον. Ορισμένες άλλες χώρες όπως η Ισπανία, η Αυστραλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, και η Σλοβακία ρητά χαιρέτησαν την ένταξη των υπερασπιστριών που εργάζονται στον σεξουαλικό προσανατολισμό και στην ταυτότητα του κοινωνικού φύλου.
Η Αγκόλα, η Λευκορωσία και η Κίνα κατηγόρησαν την έκθεση πως βασίζεται σε αβάσιμους ισχυρισμούς, δεδομένου ότι είναι κυρίως μια ανάλυση των αναφορών-επικοινωνιών που στάλθηκαν στις κυβερνήσεις μετά τη λήψη πληροφοριών για παραβιάσεις από διάφορες πηγές. Στην απάντησή της, η Ειδική Εισηγήτρια δήλωσε ότι η αύξηση του ποσοστού ανταπόκρισης των χωρών θα αντιμετωπίσει αυτή την ανησυχία. Η Νιγηρία - επιδεικνύοντας μια σαφή παρανόηση των καθιερωμένων μεθόδων εργασίας των ειδικών διαδικασιών - υποστήριξε ότι η έκθεση είχε επικαλεστεί τις περιπτώσεις όπου η γυναίκα θύμα δεν είχε εξαντλήσει τα εγχώρια ένδικα μέσα.
Η Ρωσική Ομοσπονδία και το Πακιστάν (για λογαριασμό της OIC) περαιτέρω επέκρινε την έλλειψη διάκρισης μεταξύ των παραβιάσεων που διαπράχθηκαν από κρατικές και μη κρατικές δράστριες - φορείς. Το Πακιστάν δικαιολόγησε αυτή τη κριτική με την διαφορετική ανταπόκριση-απόκριση που θα απαιτούταν για την αντιμετώπιση, υπολογισμό παραβιάσεων από μη κρατικές δράστριες-φορείς, αλλά δεν αναγνώρισε ότι ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, οι χώρες έχουν το καθήκον να προστατεύουν τις υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από παραβιάσεις. Ο ρόλος των μη κρατικών δραστριών-φορέων όσον αφορά τις υπερασπίστριες ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν το θέμα της τελευταίας έκθεσης-αναφοράς της Ειδικής Εισηγήτριας στη Γενική Συνέλευση. Κατ' αρχάς, η κα. Sekaggya εξήγησε πως οι απειλές που απευθύνονται στις υπερασπίστριες συχνά δεν αποδίδονται σαφώς σε πρόσωπα, αλλά ότι μη κρατικές δράστριες-φορείς και ο ανησυχητικός αριθμός κρατικών δραστριών-φορέων συγκαταλέγονται μεταξύ των δραστριών. Κατά την άποψή της, αυτό το "τονίζει την έλλειψη λογοδοσίας, η οποία συμβάλλει σε ένα κλίμα ατιμωρησίας".
Η ανάγκη να καταπολεμηθεί η ατιμωρησία τονίστηκε επίσης από τη κα Sekaggya κατά τη διάρκεια παράλληλης εκδήλωσης που οργάνωσε ο Διεθνής Συνασπισμός Γυναικών Υπερασπιστριών των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Ειδική Εισηγήτρια υπογράμμισε την ανάγκη να εξετάσουμε τις νοοτροπίες και τις προκαταλήψεις των ανθρώπων, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση των γυναικών υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο πάνελ ήταν επίσης η Andrea Medina από το Συντονισμό των Γυναικών της Ciudad Juarez (Μεξικό) και η Paisarn Likhitpreechakul από το Ίδρυμα Σεξουαλικής Διαφορετικότητας (Ταϊλάνδη), και δόθηκε η ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες οι υπερασπίστριες που εργάζονται σε όλα τα μέρη της γης.
Την είδηση την βρήκαμε στις 10.3.11 και την μεταφράσαμε από την International Service for Human Rights στην http://www.ishr.ch/council/1023-special-rapporteur-faces-criticism-for-including-lgbti-defenders-in-her-report
