ΕΔΑΔ υπόθεση των Oliari και λοιπών κατά Ιταλίας 3

6. Μεταγενέστερη εγχώρια δικαστηριακή νομολογία. *1

45. Ομοίως, το ιταλικό Συνταγματικό Δικαστήριο, με τις αποφάσεις του υπ' αριθ. 276/2010 της 7ης Ιουλίου 2010 που κατατέθηκαν στο μητρώο στις 22 Ιουλίου 2010, και τη 4/2011 της 16ης Δεκεμβρίου 2010 που κατατέθηκε στο μητρώο στις 5 Ιανουαρίου 2011, ως προδήλως αβάσιμα ισχυρίζεται ότι τα προαναφερθέντα Άρθρα του Αστικού Κώδικα (στο μέτρο που δεν επιτρέπουν το γάμο μεταξύ προσώπων που είναι λεσβίες) δεν ήταν σύμφωνες με το άρθρο 2 του Συντάγματος. Το Συνταγματικό Δικαστήριο επανέλαβε ότι νομική αναγνώριση των λεσβιακών, αμφισεξουαλικών ενώσεων δεν απαιτεί μια ένωση ισότιμη με το γάμο, όπως φαίνεται από τις διαφορετικές προσεγγίσεις που λαμβάνονται σε διάφορες χώρες, και ότι, σύμφωνα με το Άρθρο 2 του Συντάγματος επαφειόταν στη Βουλή, κατά την άσκηση της διακριτικής της ευχέρειας, για τη ρύθμιση και την παροχή εγγυήσεων και την αναγνώριση αυτών των ενώσεων.

Πιο πρόσφατα, σε μια υπόθεση που αφορούσε την άρνηση έκδοσης αναγγελίας γάμου σε ένα λεσβιακό ζευγάρι, ο Άρειος Πάγος, με την απόφασή του αριθ. 2400/15 της 9ης Φεβρουαρίου 2015, απέρριψε το αίτημα των προσφευγουσών. Έχοντας υπόψη τις πρόσφατες εγχώριες και διεθνείς δικαστηριακές νομολογίες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι - ενώ τα λεσβιακά ζευγάρια θα έπρεπε να προστατεύονται από το Άρθρο 2 του Συντάγματος της Ιταλίας και ότι επαφειόταν στο νομοθετικό σώμα να αναλάβει δράση για να εξασφαλίσει την αναγνώριση της ένωσης μεταξύ αυτών των ζευγαριών - η απουσία του γάμου σε πρόσωπα που ήταν λεσβίες δεν ήταν ασυμβίβαστη με το ισχύον εγχώριο και διεθνές σύστημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Κατά συνέπεια, η έλλειψη του γάμου προσώπων που είναι λεσβίες δεν θα μπορούσε να συμποσούται σε διακριτική μεταχείριση: το πρόβλημα στο ισχύον νομικό σύστημα περιστρέφεται γύρω από το γεγονός ότι δεν υπήρχε άλλη διαθέσιμη Ένωση, εκτός από το γάμο, είτε πρόκειται για ετερό είτε για λεσβιακά ζευγάρια. Ωστόσο, σημείωσε ότι το Δικαστήριο δεν μπορούσε να αποδείξει μέσα από θέματα νομολογίας που πήγαιναν πέρα από την αρμοδιότητά του.

7. Πρόσφατη και ισχύουσα νομοθεσία

46. Η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει εξετάσει πρόσφατα το Νόμο αριθ. 242 με το όνομα "Οι τροποποιήσεις του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις για την ισότητα στην πρόσβαση σε γάμο και την γονεϊκότητα των λεσβιακών, αμφισεξουαλικών ζευγαριών" και ο Νόμος αριθ. 15 "Κανόνες κατά των διακρίσεων στο γάμο". Η Γερουσία το 2014 εξέτασε τον Νόμο αριθ. 14 σχετικά με την πολιτική των ενώσεων και τον Νόμο αριθ. 197 σχετικά με τις τροποποιήσεις του Αστικού Κώδικα σε σχέση με τη συμβίωση, καθώς και τον Νόμο Αριθ. 239 για την εισαγωγή στην Αστικού Κώδικα της συμφωνίας για συγκατοίκηση και αλληλεγγύη.

47. Ένα ενοποιημένο νομοσχέδιο σχετικά με όλες τις σχετικές νομοθετικές προτάσεις παρουσιάστηκε στη Γερουσία το 2015 και εγκρίθηκε από την Γερουσία στις 26 Μαρτίου 2015, ως ένα βασικό κείμενο ώστε να επιτρέψει περαιτέρω συζητήσεις με την Επιτροπή Δικαιοσύνης. Τροπολογίες έπρεπε να υποβληθούν μέχρι τον Μάιο του 2015, και ένα κείμενο που παρουσιάστηκε στα δύο Τμήματα συγκροτείθηκε στο Κοινοβούλιο μέχρι το καλοκαίρι του 2015. Στις 10 Ιουνίου 2015, η Κάτω Βουλή ενέκρινε μια κίνηση ώστε να ευνοηθεί η έγκριση ενός νόμου για τις πολιτικές ενώσεις, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη την κατάσταση των προσώπων που είναι λεβίες.

8. Διορθωτικά μέτρα στο εγχώριο σύστημα

48. Με απόφαση του Γραφείου Πολιτικής Κατάστασης μπορεί να αμφισβητηθεί (εντός τριάντα ημερών) πριν από το τακτικό δικαστήριο, σύμφωνα με το Άρθρο 98 του Αστικού Κώδικα.
49. Ένα διάταγμα του τακτικού δικαστηρίου μπορεί στη συνέχεια να προσβληθεί ενώπιον του Εφετείου (μέσα σε δέκα ημέρες), δυνάμει του Άρθρου 739 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

50. Σύμφωνα με την παράγραφο (3) δεν είναι δυνατή περαιτέρω προσφυγή κατά της απόφασης του Εφετείου. Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 111 (7) του Συντάγματος, όπως έχει ερμηνευθεί από την παγιωμένη νομολογία, καθώς και το Άρθρο 360 (4) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (όπως τροποποιήθηκε με το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 40/06) αν η διαταγή έφεσης επηρεάζει υποκειμενικά δικαιώματα, είναι αποφασιστικής φύσεως και αποτελεί τον καθ-ορισμό ενός δυνητικά μη αναστρέψιμου θέματος (έτσι έχει την αξία της δικαστικής απόφασης), η απόφαση έφεσης μπορεί να προσβληθεί ενώπιον του Αρείου Πάγου εντός εξήντα ημερών, υπό τις περιστάσεις και τη μορφή που ορίζεται από το Άρθρο 360 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Σύμφωνα με το Άρθρο 742 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας μία διαταγή η οποία δεν εμπίπτει στον προαναφερθέντα ορισμό παραμένει ανακλητή και τροποποιήσιμη, σε οποιαδήποτε μελλοντική ημερομηνία που υπόκεινται μεταβολή τα πραγματικά περιστατικά ή το έμμεσο δίκαιο (νομικές προϋποθέσεις-presupposti di diritto).

51. Σύμφωνα με τα άρθρα 325-327 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, μια προσφυγή στον Άρειο Πάγο πρέπει να κατατεθεί εντός εξήντα ημερών από την ημερομηνία κατά την οποία παραδίδεται η απόφαση της προσφυγής στο μέρος. Εν πάση περιπτώσει, ελλείψει κοινοποιήσεως μια τέτοια προσφυγή μπορεί να κατατεθεί το αργότερο εντός έξι μηνών από την ημερομηνία που κατατέθηκε στο μητρώο (δημοσίευση).

52. Σύμφωνα με το Άρθρο 324 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, η απόφαση θα καταστεί τελεσίδικη, μεταξύ άλλων, όταν πλέον δεν υπόκειται σε προσφυγή στο Εφετείο ή στον Άρειο Πάγο, εκτός αν άλλως προβλέπεται από το νόμο.

Β. Συγκριτική Ευρωπαϊκή νομοθεσία και Πρακτική
1. Υλικό Συγκριτικού δικαίου
53. Το υλικό συγκριτικού δικαίου είναι διαθέσιμο στο Δικαστήριο σχετικά με την εισαγωγή των επίσημων μορφών μη-έγγαμων σχέσεων συγκατοίκησης εντός των νομικών συστημάτων των χωρών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) δείχνει ότι έντεκα χώρες (Αγγλία, Βέλγιο, Γαλλία, Δανία, Ισλανδία, Ισπανία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Ολλανδία, Πορτογαλία, και Σουηδία) αναγνωρίζουν το γάμο προσώπων που είναι λεσβίες [2].

54. Δεκαοκτώ χώρες μέλη (Αγγλία, Ανδόρα, Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ιρλανδία, Ισπανία, Κροατία, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Τσεχία, και Φινλανδία) έχουν κάποια μορφή  συμβίωσης για τα λεσβιακά ζευγάρια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια τέτοια ένωση μπορεί να περιέχει το σύνολο των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που ισχύουν για το θεσμό του γάμου, και ως εκ τούτου, είναι ίση με το γάμο σε όλα εκτός από το όνομα, όπως για παράδειγμα στη Μάλτα.

Επιπροσθέτως, στις 9 Οκτωβρίου 2014 αναγνωρίστηκαν στην Εσθονία επίσης οι σχέσεις προσώπων που είναι λεσβίες με τη θέσπιση του νόμου περί Καταχωρημένης Συντροφικής Σχέσης, η οποία θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2016. Η Πορτογαλία δεν έχει επίσημη μορφή πολιτικής ένωσης. Παρ' όλα αυτά, ο νόμος αναγνωρίζει τις de facto τις πολιτικές ενώσεις [3], οι οποίες έχουν αυτόματο αποτέλεσμα και δεν απαιτείται το ζευγάρι να κάνει κάποια επίσημα βήματα για την αναγνώριση. Η Δανία, η Ισλανδία η Νορβηγία και η Σουηδία συνήθιζαν να παρέχουν τις καταχωρημένες συντροφικές σχέσεις στην περίπτωση των πολιτικών ενώσεων προσώπων που είναι λεσβίες, αλλά τις κατήργησαν και αποφάσισαν υπέρ του γάμου προσώπων που είναι λεσβίες.

55. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι μέχρι σήμερα είκοσι τέσσερις χώρες από τις σαράντα επτά χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν ήδη θεσπίσει νομοθεσία που επιτρέπει στα λεσβιακά ζευγάρια να αναγνωρίζεται η σχέση τους ως νόμιμος γάμος ή ως μια μορφή πολιτικής ένωσης ή ως καταχωρημένη συντροφική σχέση.

2. Σχετικό υλικό του Συμβουλίου της Ευρώπης

56. Στη Σύσταση 924 (1981) σχετικά με τις διακρίσεις κατά των λεσβιών η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) επέκρινε τις διάφορες μορφές διακρίσεων σε βάρος των λεσβιών σε ορισμένες χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

57. Σύσταση 1474 (2000) σχετικά με την κατάσταση των λεσβιών σε χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, το PACE συνέστησε η Επιτροπή Υπουργών να καλέσει τις χώρες μέλη, μεταξύ άλλων, "να θεσπίσουν νομοθεσία με πρόβλεψη για τις καταχωρημένες συντροφικές σχέσεις". Επιπλέον, στη Σύσταση 1470 (2000) σχετικά με το ειδικότερο θέμα της κατάστασης των λεσβιών, αμφισεξουαλικών και των συντροφισσών τις όσον αφορά το άσυλο και τη μετανάστευση στις Χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, συνέστησε στην Επιτροπή Υπουργών να παροτρύνει τις Χώρες μέλη, μεταξύ άλλων, "να αναθεωρήσουν τις πολιτικές τους στον τομέα των κοινωνικών δικαιωμάτων και στην προστασία των μεταναστριών, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι λεσβιακές σχέσεις και οικογένειες αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι ετερό σχέσεις και οικογένειες ...".

58. Ψήφισμα PACE 1547 (2007) της 18ης Απριλίου 2007 με τίτλο "Κατάσταση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Δημοκρατίας στην Ευρώπη" κάλεσε όλες τις χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, και ιδίως τα αντίστοιχα κοινοβουλευτικά τους όργανα, ώστε να αντιμετωπίσουν όλα τα ζητήματα που θίγονται στις εκθέσεις και στις γνωμοδοτήσεις που διέπουν αυτό το ψήφισμα και, ειδικότερα, για την, μεταξύ άλλων, αποτελεσματική καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή το κοινωνικό φύλο, την εισαγωγή νομοθεσίας κατά των διακρίσεων, τα δικαιώματα συντροφικής σχέσης και προγράμματα ευαισθητοποίησης όταν αυτά δεν είναι ήδη σε λειτουργεία" (σημείο 34.14.).

59. Ψήφισμα 1728 (2010) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία εγκρίθηκε στις 29 Απριλίου 2010 και με τίτλο "Οι διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα κοινωνικού φύλου", καλεί τις Χώρες μέλη να "εξασφαλίσουν νομική αναγνώριση των λεσβιακών σχέσεων όταν η εθνική νομοθεσία προβλέπει την αναγνώριση αυτή, όπως ήδη συνιστάται από τη Συνέλευση το 2000", προβλέποντας, μεταξύ άλλων, για:

"16.9.1. τα ίδια περιουσιακής φύσεως δικαιώματα και υποχρεώσεις με εκείνα που αφορούν τα ετερό ζευγάρια,
16.9.2. Καθεστώς-status “Eγγυτέρων συγγενών”,
16.9.3. Μέτρα ώστε να εξασφαλίσουν ότι, όταν μία εταίρος σε μια λεσβιακή σχέση είναι αλλοδαπή, τότε σε αυτή την εταίρο να παρέχονται τα ίδια δικαιώματα διαμονής όπως θα εφαρμοζόταν εάν αυτή ήταν σε μια ετερό σχέση,
16.9.4. Αναγνώριση των διατάξεων με παρόμοια αποτελέσματα να υιοθετηθούν από άλλες Χώρες μέλη",

60. Σύσταση CM/Rec (2010)5 σχετικά με τα μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας κοινωνικού φύλου, η Επιτροπή Υπουργών συνέστησε στις χώρες μέλη:

"1. Εξετάστε τα υπάρχοντα νομοθετικά και άλλα μέτρα, να τα τηρείσετε υπό εξέταση, να συλλέγετε και να αναλύετε τα σχετικά δεδομένα, προκειμένου να παρακολουθείτε και να αποκαταστήσετε κάθε άμεση ή έμμεση διάκριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας κοινωνικού φύλου,

2. Βεβαιωθείτε ότι τα νομοθετικά και άλλα μέτρα λαμβάνονται και εφαρμόζονται αποτελεσματικά για την καταπολέμηση των διακρίσεων για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας κοινωνικού φύλου, για τη διασφάλιση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των λεσβιών, γκέι, αμφισεξουαλικών και τρανς και να προωθήσουν την ανοχή προς αυτές ... "

61. Η Σύσταση παρατήρησε επίσης τα εξής:
"23. Όταν η εθνική νομοθεσία αναγνωρίζει δικαιώματα και υποχρεώσεις σε άγαμα ζευγάρια, οι Χώρες μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι εφαρμόζεται κατά τρόπο αμερόληπτο τόσο για τα λεσβιακά όσο και ετερό ζευγάρια, περιλαμβανομένων των συνταξιοδοτικών παροχών επιζωσών και των δικαιωμάτων ενοικίασης.

24. Όταν η εθνική νομοθεσία αναγνωρίζει την καταχωρημένη σχέση λεσβιών, οι Χώρες μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν και να εξασφαλίζουν πως το νομικό της καθεστώς-status, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους είναι ισοδύναμα με εκείνα των ετερό ζευγαριών σε μια συγκρίσιμη κατάσταση.

25. Όταν η εθνική νομοθεσία δεν αναγνωρίζει ούτε παρέχει δικαιώματα ή υποχρεώσεις για την καταχωρημένη συντροφική λεσβιακή σχέση και τα άγαμα ζευγάρια, οι Χώρες μέλη καλούνται να εξετάσουν τη δυνατότητα παροχής, χωρίς διακρίσεις οποιουδήποτε είδους, στα λεσβιακά και ετερό ζευγάρια, νομικά ή άλλα μέσα για την αντιμετώπιση των πρακτικών προβλημάτων που σχετίζονται με την κοινωνική πραγματικότητα στην οποία ζουν".

 
Βρίσκεστε στο 3ο μέρος για να βρεθείτε στο 4ο μέρος πατήστε εδώ

Την είδηση την βρήκαμε στις 21.10.2015 και την μεταφράσαμε από την

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-156265#{%22itemid%22:[%22001-156265%22]} 

*1 Νόμος που θεσπίστηκε με την έκβαση προηγούμενων υποθέσεων, με αποφάσεις των δικαστηρίων.