ΕΔΑΔ υπόθεση των Oliari και λοιπών κατά Ιταλίας 10

141. Στην υπόθεση Christine Goodwin (αναφέρεται παραπάνω), η Ολομέλεια υποχρέωσε τις Χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης-CoE να αναγνωρίσουν νομικά την μετάβαση φύλου, αλλά άφησε τις λεπτομέρειες της αναγνώρισης σε κάθε Χώρα μέλος. Ομοίως, τις υποχρέωσε να απαλλάξουν τα λεσβιακά ζευγάρια από την προϋπόθεση του γάμου, για την αποφυγή έμμεσης διάκρισης, άφησε στις Χώρες μέλη την επιλογή της μεθόδου που θα χρησιμοποιήσουν ώστε να το πράξουν. Μία χώρα μέλος θα βρεί τουλάχιστον πέντε επιλογές στο περιθώριο της εκτίμησης: (1) θα μπορούσε να παρέχει στα λεσβιακά ζευγάρια που θα μπορούσαν να αποδείξουν την ύπαρξη της σχέσης τους για εύλογο χρονικό διάστημα μια μόνιμη απαλλαγή από την υποχρέωση γάμου, [22] (2) θα μπορούσε να χορηγήσει την ίδια απαλλαγή σε άγαμα ετερό ζευγάρια, (3) θα μπορούσε να χορηγήσει προσωρινή απαλλαγή για τα λεσβιακά ζευγάρια μέχρι να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό σύστημα καταχώρησης, με ένα όνομα εκτός από αυτό του γάμου, επιτρέποντας στα λεσβιακά ζευγάρια να έχουν πρόσβαση (4) θα μπορούσε να επιτρέψει την πρόσβαση στο ίδιο σύστημα στα ετερό ζευγάρια, ή (5), εάν δεν επιθυμεί να χορηγήσει δικαίωμα ή όφελος σε άγαμα ζευγάρια, ή να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό σύστημα καταχώρησης, θα μπορούσε να χορηγεί προσωρινή απαλλαγή για τα λεσβιακά ζευγάρια μέχρι να έχει το χρόνο να περάσει ένα νόμο που να χορηγεί σε αυτά ίση πρόσβαση στο νόμιμο γάμο. Θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει (με την επιφύλαξη μεταγενέστερης εποπτείας του Ευρ.Δικ.Ανθρ.Δικαιωμάτων) το κατά πόσον θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν τυχόν εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα σχετικά με τα δικαιώματα των γονιών.

142. Η αρχή ότι οι απαιτήσεις του γάμου είναι έμμεση διάκριση σε βάρος των λεσβιακών ζευγαριών συνοπτικά αναφέρεται στη νομική έκθεση για την λεσβοφοβία που δημοσιεύθηκε από την Οργάνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα, τον Ιούνιο 2008. [23] Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα (σσ. 58-59, η υπογράμμιση δική μου) ότι "οποιαδήποτε μέτρα αρνούνται οφέλη σε λεσβιακά ζευγάρια ... διαθέσιμα στα έγγαμα ετερό ζευγάρια, όπου ο γάμος δεν είναι ανοικτός σε λεσβιακά ζευγάρια, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται κατά τεκμήριο ως μια μορφή έμμεσων διακρίσεων για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού", και ότι "το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων συμπληρώνει τη νομοθεσία της ΕΕ, απαιτώντας τα λεσβιακά ζευγάρια, είτε να έχουν πρόσβαση σε ένα θεσμό όπως ... η καταχωρημένη συντροφική σχέση[,] η οποία θα τους παρέχει τα ίδια πλεονεκτήματα ... [όπως] ο γάμος, ή ... ότι οι de facto σταθερές σχέσεις να επεκτείνουν [] τέτοια πλεονεκτήματα σε αυτές". Σύμφωνα με τον Γενικό Εισαγγελέα Niilo Jääskinen του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά τη γνώμη του στις 15 Ιουλίου 2010, στην υπόθεση C-147/08, Römer κατά Freie και της Hansestadt (πόλης) του Αμβούργου:

"(§ 76) Είναι οι Χώρες μέλη, της [ΕΕ], που πρέπει να αποφασίσουν εάν ή όχι η εθνική έννομη τάξη τις επιτρέπει να διαθέσουν οποιαδήποτε μορφή νομικής ένωσης σε λεσβιακά ζευγάρια, αν είναι ή δεν είναι ο θεσμός του γάμου μόνο για τα ετερό ζευγάρια. Κατά την άποψή μου, μια κατάσταση κατά την οποία μία Χώρα μέλος δεν επιτρέπει να είναι διαθέσιμη οποιαδήποτε μορφή νόμιμα αναγνωρισμένης ένωσης των προσώπων που είναι λεσβίες μπορεί να θεωρηθεί ότι ασκεί διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό, επειδή είναι δυνατόν να συναχθεί από την αρχή της ισότητας, σε συνδυασμό με την υποχρέωση να σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των λεσβιών, την υποχρέωση να αναγνωρίζει το δικαίωμά τις να έχουν μια σταθερή σχέση μέσα σε μια νομικά αναγνωρισμένη δέσμευση. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, το ζήτημα αυτό, το οποίο αφορά τη νομοθεσία σχετικά με την οικογενειακή κατάσταση, βρίσκεται έξω από τη σφαίρα των δραστηριοτήτων του δικαίου της [ΕΕ]". Όσες-οι παρεμβαίνουν υποστήριξαν ότι η δυνατότητα διάκρισης, που επισήμανε η Γενική Εισαγγελέας δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ, αλλά ενέπιπτε πλήρως στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης, η οποία ισχύει για όλες τις νομοθεσίες των Χωρών μελών της Σύμβασης της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου του τομέα του οικογενειακού δικαίου.

143. Όσες-οι παρεμβαίνουν σημείωσαν ότι σύμφωνα με τις διαφορές στη νομολογία του Δικαστηρίου στη μεταχείρηση με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό ήταν ανάλογη με τη διαφορετική μεταχείριση με βάση το φύλο, την φυλή και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, και θα μπορούσε να δικαιολογηθεί μόνο από ιδιαίτερα σοβαρές αιτίες. Αυτό ήταν χρήσιμο για τους σκοπούς του ελέγχου της αναλογικότητας κατά την οποία "Πρέπει επίσης να αποδειχθεί ότι ήταν αναγκαία για την επίτευξη του στόχου αυτού να αποκλείσει ... πρόσωπα που ζουν σε μια λεσβιακή  σχέση ..." (Δείτε υπόθεση Karner κατά Αυστρίας, αριθ. 40016/98, § 41, ΕΔΑΔ 2003-IX) Το Δικαστήριο δεν βρήκε κανένα αποδεικτικό στοιχείο της αναγκαιότητας ώστε να υπάρξει μια διαφορετική μεταχείριση μεταξύ των άγαμων λεσβιακών ζευγαριών και άγαμων ετερό ζευγάριών. Όσες-οι παρεμβαίνουν έκριναν ότι το κριτήριο της αναγκαιότητας θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται στην εκ πρώτης όψεως έμμεση διάκριση που δημιουργήθηκε από μια εκ πρώτης όψεως ουδέτερη προϋπόθεση γάμου. Μια τέτοια απαίτηση απέτυχε να μεταχειρίζεται τα λεσβιακά ζευγάρια, τα οποία νομικά δεν ήταν σε θέση να τελέσουν γάμο, διαφορετικά από τα ετερό ζευγάρια που νομικά ήταν σε θέση να τελέσουν γάμο, αλλά είχαν αμελήσει να το πράξουν, ή είχαν επιλέξει να μην το πράξουν (λόγω της απόφασης της μίας-ενός ή και των δύο συντρόφων). Η συλλογιστική του Δικαστηρίου στην υπόθεση Βαλλιανάτος (αναφέρεται ανωτέρω, § 85), σχετικά με το βάρος της αποδείξεως που φέρει η κυβέρνηση, εφαρμόζεται επίσης, τηρουμένων των αναλογιών, στην υπό κρίση υπόθεση.

(II) Ριζοσπαστική Ένωση Ορισμένων Δικαιωμάτων (ARCD)

144. Η ARCD υποστήριξε ότι μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε (στην κοινωνία της Ιταλίας, μεταξύ των ηλικιών 18 και 74) το 2011 από το ISTAT [24] (Ινστιτούτο Στατιστικής της Ιταλίας) βρέθηκαν τα εξής: το 61,3% πιστεύει ότι οι λεσβίες, έχουν υποστεί διακρίσεις ή σοβαρές διακρίσεις, το 74,8% πιστεύει ότι η λεσβιοσύνη, ομοερωτικότητα δεν αποτελεί απειλή για την οικογένεια, το 65,8% δήλωσε πως συμφωνεί με το περιεχόμενο της φράσης "Είναι δυνατόν να αγαπάς ένα πρόσωπο που είναι λεσβία ή ετερό, η αγάπη είναι αυτό που είναι το σημαντικό", το 62,8% των προσώπων που απάντησαν στην έρευνα συμφώνησαν με τη φράση "Είναι δίκαιο και 'εντιμο ένα λεσβιακό ζευγάρι που ζει ως να είναι έγγαμο να έχει ενώπιον του νόμου τα ίδια δικαιώματα όπως τα έγγαμα ετερό ζευγάρια", το 40,3% του ενός εκατομμυρίου λεσβιών, αμφισεξουαλικών ή γκέι που ζουν στην κεντρική Ιταλία δήλωσαν ότι έχουν υποστεί διακρίσεις, το 40,3% αυξήθηκε σε 53,7% όταν η διάκριση βασίζεται καθαρά στον λεσβιακό, αμφισεξουαλικό προσανατολισμό που σε αυτό προστίθεται στην έρευνα σε σχέση με τα διαμερίσματα (10,2%), σε σχέση με τη γειτονιά (14,3%), τις ανάγκες τις στον ιατρικό τομέα (10,2%) ή σε σχέση με τους άλλες-ους στους δημόσιους χώρους, στα γραφεία ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς (12,4%).

145. Όσες-οι επεμβαίνουν υποστήριξαν ότι μέχρι σήμερα η λεσβία συντρόφισα “αναγνωριζεται” στη γραπτή νομοθεσία μόνο σε περιορισμένες περιπτώσεις, και συγκεκριμένα:
Το Άρθρο 14 για το κατάλυμα και το Άρθρο 18 των κανονισμών της φυλακής, μέσα από το οποίο η συγκάτοικος έχει το δικαίωμα να επισκεφθεί ένα πρόσωπο στη φυλακή, Ν. 91/99 σχετικά με τη δωρεά οργάνων, όταν η εταίρος more uxorio πρέπει να ενημερώνεται για τη φύση και τις συνθήκες που περιβάλλουν την αφαίρεση του οργάνου. Έχει επίσης το δικαίωμα να αντιταχθεί σε μια τέτοια διαδικασία,
Το Άρθρο 199 (3) (α) του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, σχετικά με το δικαίωμα να μην καταθέσει εναντίον της εταίρου,
Το Άρθρο 681 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας σχετικά με προεδρική χάρη που ενδέχεται να υπογραφεί από μία συντρόφισα, η Εγκύκλιος αριθ. 8996 εκδόθηκε από τον Ιταλό Υπουργό Εσωτερικών στις 26 Οκτωβρίου 2012, η οποία είχε ως αντικείμενο τις λεσβιακές ενώσεις και τις άδειες παραμονής σε σχέση με το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 30/2007,
Η ένταξη στην ιατρική ασφάλιση των εταίρων των λεσβιών, αμφισεξουλικών βουλευτριών,

146. Στο πλαίσιο αυτό τα εγχώρια δικαστήρια έκαναν ποικίλες διακηρύξεις, και συγκεκριμένα:
Απόφαση αριθ. 404/88 του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η οποία διαπίστωσε ότι ήταν αντισυνταγματικό να εκδιώκεται η επιζώσα συγκάτοικος από ένα μισθωμένο ακίνητο. Με την απόφαση του Αρείου Πάγου αριθ. 5544/94 το δικαίωμα αυτό επεκτάθηκε στα λεσβιακά ζευγάρια που ζουν more uxorio, (Δείτε επίσης απόφαση του Αρείου Πάγου αριθ. 33305/02 σχετικά με τα δικαιώματα να μηνύσει ως πολιτικώς ενάγουσα για αστική ζημιά.),

Διάταξη αριθ. 25661/10 του Αρείου Πάγου της 17ης Δεκεμβρίου 2010, η οποία διαπίστωσε ότι το δικαίωμα εισόδου [σε ιταλικό έδαφος] και διαμονής για λόγους οικογενειακής επανένωσης με μια Ιταλίδα πολίτισα ρυθμίζονται αποκλειστικά από τις οδηγίες της ΕΕ.

Απόφαση αριθ. 1328/11 του Αρείου Πάγου, ο οποίος έκρινε ότι η έννοια της
"συζύγου" πρέπει να νοείται, σύμφωνα με το νομικό καθεστώς, όπου τελέστηκε ο γάμος. Έτσι, μία αλλοδαπή η οποία τελεί γάμο με μία ευρωπαϊκής εθνότητας στην Ισπανία πρέπει να θεωρείται πως σχετίζεται, με τους σκοπούς της παραμονής τις στην Ιταλία,

Απόφαση αριθ. 9965/11 του Δικαστηρίου του Μιλάνο (σε πρώτο βαθμό) στις 13 Ιουνίου 2011, αναγνώρισε το δικαίωμα των λεσβιών εταίρων για αποζημίωση μετά τη ζημία που υπέστησαν, από το θάνατο της συντρόφισας τις σε ένα τροχαίο ατύχημα,

Απόφαση αριθ. 7176/12 του Εφετείου του Μιλάνο, Εργατικός Τομέας, (αναφέρθηκε παραπάνω), επιβεβαίωσε ότι μία λεσβία εταίρος είχε το δικαίωμα να καλύπτεται από την ιατρική ασφάλιση της εργαζόμενης εταίρου της.

147. Η ARCD ανέφερε περαιτέρω τη σημασία των ευρημάτων στις αποφάσεις αρ. 138/10 και 4184/12 (δείτε την σχετική εθνική νομοθεσία παραπάνω), καθώς και αυτή του Διατάγματος της Διοίκησης Reggio Emilia στις 13 Φεβρουαρίου 2012. Οι αποφάσεις αυτές έφτασαν να αποδείξουν ότι η ιταλική νομολογία είχε αφομοιώσει τις σχετικές έννοιες, και τη σχολαστική αιτιολόγηση των αποφάσεων (ιδιαίτερα εκείνη του Αρείου Πάγου, αριθ. 4184/12) δεν αφήνει περιθώρια για μελλοντικές αναστροφές επί του θέματος.

148. Εν κατακλείδι, η ARCD σημείωσε ότι, δεδομένου ότι το Δικαστήριο είχε διαπιστώσει ότι τα λεσβιακά ζευγάρια είχαν το ίδιο επίπεδο προστασίας σύμφωνα με το άρθρο 8, όπως είχαν τα ετερό ζευγάρια, η αναγνώριση του δικαιώματός τους σε κάποιο είδος ένωσης ήταν επιθυμητή ώστε να εξασφαλιστεί τέτοια προστασία.

Βρίσκεστε στο 10ο μέρος για να βρεθείτε στο 11ο πατήστε εδώ
 

Την είδηση την βρήκαμε στις 21.10.2015 και την μεταφράσαμε από την

http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-156265#{%22itemid%22:[%22001-156265%22]}