28 Ιουλ 2016

Σχόλιο στην υπόθεση Taddeucci και McCall κατά Ιταλίας Β'


Πρώτον, οι ενάγοντες δεν έχουν πρόσβαση στο γάμο στο ιταλικό δίκαιο και στην περιοριστική ερμηνεία της έννοιας "μέλος της οικογένειας", βάσει της ιταλικής νομοθεσίας για τη μετανάστευση, κατά συνέπεια, αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο για αυτούς η απόκτηση άδειας παραμονής. Επίσης, δεν υπήρχε κάποια εναλλακτική μορφή συμφώνου στη διάθεση των εναγόντων και η θέση τους στο ιταλικό δίκαιο παρέμενε αβέβαιη, ένα ζήτημα που πρέπει, ασφαλώς, να αντιμετωπιστεί βάσει της υπόθεσης Oliari 18766/11 και 36030/11. Τέλος, το Δικαστήριο σημειώνει ότι, επειδή οι ενάγοντες είχαν την ιδιότητα του άγαμου ζευγαριού στη Νέα Ζηλανδία και αργότερα του έγγαμου ζευγαριού στην Ολλανδία, η κατάστασή τους δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη των ετερό συντροφισών-ων, οι οποίες-οι, για προσωπικούς λόγους, δεν επιθυμούν να εισέλθουν σε ένα γάμο ή μία αστική ένωση. Σε αυτόν τον συνδυασμό αιτιών, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, όσον αφορά την άδεια διαμονής των μελών της οικογένειας, οι ενάγοντες αντιμετωπίζονται ισότιμα με τα ζευγάρια σε μια σημαντικά διαφορετική κατάσταση, δηλαδή τα ετερό ζευγάρια, που αποφάσισαν να μην αναγνωρίσουν νομικά τη σχέση τους.

Το Δικαστήριο διαπιστώνει στη συνέχεια ότι δεν υπήρχε αντικειμενική και εύλογη δικαιολογία για αυτήν την ίση μεταχείριση των σημαντικά διαφορετικών καταστάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρεται στο ότι η νομολογία δεν αναφέρεται συχνά στις Lgbtiq -υποθέσεις, με βάση την οποία «[...] η απαγόρευση των διακρίσεων που διατυπώνεται στο άρθρο 14 της Σύμβασης έχει νόημα μόνο αν, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, λαμβάνεται η προσωπική κατάσταση της προσφεύγουσας σε σχέση με τα κριτήρια που αναφέρονται στην εν λόγω διάταξη ακριβώς ως έχει (υπόθεση Andrajeva 55707/00, παράγρ. 91). Επαναλαμβάνει επίσης τη γνωστή νομολογία του ότι μια διαφορά στη μεταχείριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού απαιτεί "ιδιαίτερα πειστικούς και σοβαρούς λόγους" ως δικαιολογία. Σύμφωνα με πιο πρόσφατη νομολογία, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προστασία της παραδοσιακής οικογένειας, δεν είναι από μόνη της μια τέτοια πειστική και ισχυρή δικαιολογία (π.χ. Βαλλιανάτος και άλλες-οι). Υπογραμμίζει ακριβώς πως η απουσία της δυνατότητας να έχουν πρόσβαση σε μια μορφή νομικής αναγνώρισης τοποθετεί τους ενάγοντες σε διαφορετική κατάσταση από ότι τα άγαμα ετερό ζευγάρια. Η περιοριστική ερμηνεία του νόμου δίνει πολύ λίγη προσοχή στις προσωπικές συνθήκες των εναγουσών-ντων. Τέλος, το Δικαστήριο σημειώνει μια "σημαντική τάση" σε παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση των λεσβιών συντροφισών ως μέλη της οικογένειας στην περίπτωση μετανάστευσης. Συμπερασματικά, το Δικαστήριο διαπιστώνει παραβίαση του άρθρου 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 της ΕΣΑΔ.






Συνέπειες αυτής της προσέγγισης 

Λαμβάνοντας αυτή η νέα-προσέγγιση της νομολογίας του Δικαστηρίου σχετικά με τις διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού - επιτρέπει στο Δικαστήριο να μείνει μακριά από οποιαδήποτε κανονιστική απαίτηση για το γάμο, η υπόθεση μπορεί να αποφασιστεί χωρίς καμία απόφαση σχετικά με τη σύγκριση μεταξύ έγγαμων και των άγαμων ζευγαριών. Ωστόσο, η δημιουργία σημαντικών διαφορετικών καταστάσεων, φυσικά, εξακολουθεί να συνδέεται σαφώς με το γάμο και μπορεί καμιά να αναρωτηθεί εάν το καθαρό αποτέλεσμα είναι διαφορετικό. Ο Δικαστής Sicilianos παίρνει τη θέση ότι από την απόφαση αυτή a contrario συνάγεται ότι τα άγαμα λεσβιακά ζευγάρια σε σύγκριση με τα έγγαμα ετερό ζευγάρια διαπιστώνει αντίθεση με την υπάρχουσα νομολογία στον τομέα, όπως ορίζεται παραπάνω.


Συγκλινοντας οι δικαστίνες-ες Spano και Bianku από την πλευρά τις υποστηρίζουν ότι η παρούσα απόφαση [...] δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να απαιτεί η Ιταλία να λάβει δεόντως υπόψη την ύπαρξη σοβαρής και σταθερής σχέσης προσώπων που είναι λεσβίες στο συγκεκριμένο πλαίσιο της διαδικασίας της μετανάστευσης. "Η μετανάστευση μπορεί πράγματι να θεωρηθεί ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, το οποίο μπορεί επίσης να περιορίσει τις επιπτώσεις της παρούσας αποφάσεως. Συνεραγαζόμενο στην διασυνοριακή κυκλοφορία αναγνωρίζοντας τις λεσβίες συντρόφισες σε σταθερή σχέση ως συζύγους, για τους σκοπούς της μετανάστευσης, για παράδειγμα, δεν απαιτείται η Ιταλία να ανοίξει το γάμο στα λεσβιακά ζευγάρια. Την ίδια στιγμή, όπως εξέθεσα περίτεχνα αλλού, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι οι υποχρεώσεις της διαμονής ασκούν πίεση στο εθνικό δίκαιο των διασυνοριακών καταστάσεων. Σε αυτό το πλαίσιο θα είναι επίσης ενδιαφέρον να δούμε πώς το Δικαστήριο κρίνει την εκκρεμή υπόθεση της Francesca Orlandi 26431/12 και άλλες-οι κατά Ιταλίας, όπου τα λεσβιακά ζευγάρια διαμαρτύρονται για την δυνατότητα να καταχωρήσουν το γάμο τους συρρικνώθηκε στο εξωτερικό.

Επίσης, μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση, κατά πόσο η συγκεκριμένη αιτιολογία του Δικαστηρίου στην υπόθεση Taddeucci και McCall είναι για το πλαίσιο της μετανάστευσης. Φαίνεται ότι η επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης σημαντικών διαφορετικών υποθέσεων με διαφορετικό τρόπο μπορεί επίσης να υπάρχουν σε σχέση με διάφορα άλλα δικαιώματα και οφέλη που προορίζονται για το γάμο στο ιταλικό δίκαιο. Στην πραγματικότητα, αυτή η επιτακτική ανάγκη θα μπορούσε να βυθίσει τον αποκλεισμό περαιτέρω τις υπαρχουσών διαφορών μεταξύ των δικαιωμάτων των άγαμων λεσβιακών ζευγαριών και των έγγαμων ζευγαριών σε άλλο Συμβούλιο της Ευρώπης των χωρών μελών όπου ο γάμος δεν είναι ανοικτός σε λεσβιακά ζευγάρια. Ωστόσο, επειδή το Δικαστήριο βασίζει τη διαπίστωση του στις σημαντικές διαφορετικές καταστάσεις σε αυτή την υπόθεση σε ένα συνδυασμό παραγόντων - εκτός από το γεγονός ότι ο γάμος δεν είναι ανοικτός στα λεσβιακά ζευγάρια στο ιταλικό δίκαιο, επίσης, το γεγονός ότι δεν υπάρχει καθόλου καμία διαθέσιμη εναλλακτική μορφή καταχώρησης και το γεγονός ότι οι ενάγοντες απολάμβαναν μια ορισμένη κατάσταση στη Νέα Ζηλανδία και αργότερα τέλεσαν γάμο στην Ολλανδία (!) - στη μελλοντική νομολογία θα πρέπει να καταστεί σαφές αν η εδώ εφαρμοζόμενη προσέγγιση μπορεί να επαναληφθεί σε υποθέσεις εκτός Ιταλίας. Θα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον να δούμε αν θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε περιπτώσεις όπου λεσβιακά ζευγάρια δεν μπορούν να νυμφευθούν σύμφωνα με τη σχετική εθνική νομοθεσία, αλλά και να έχουν πρόσβαση σε μια ηπιότερη μορφή καταχώρησης.

Συνολικά, ενώ οι πλήρεις επιπτώσεις της δεν μπορεί να επιτηρηθούν ακόμα, η απόφαση αυτή είναι μια άλλη σημαντική συμβολή στην κατάργηση των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Από την άποψη του αποτελέσματος μπορεί να φαίνεται μια λογική συνέχεια της Pajić 68453/13 που αφορά την οικογενειακή επανένωση, αλλά από την άποψη της προσέγγισης της είναι μια ευπρόσδεκτη καινοτομία που επιτρέπει την αποκατάσταση της (έμμεσης) διάκρισης των λεσβιακών ζευγαριών.


Βρίσκεστε στο Β' μέρος για να βρεθείτε στο Α' μέρος πατήστε εδώ


Την είδηση την βρήκαμε στις 27.7.2016 καιτην μεταφράσαμε από την strasbourgobservers, γραμμένη από τον Dr. Nelleke Koffeman στην https://strasbourgobservers.com/2016/07/27/taddeucci-and-mccall-v-italy-welcome-novelty-in-the-ecthrs-case-law-on-equal-treatment-of-same-sex-couples