Ανναμπέλλα Παλλαδά
Διδάκτωρ Φυσικής Πλάσματος Πανεπιστημίου P. Sabatier & C.P.A.T. Γαλλίας
Στον ελλαδικό χώρο κατά την αρχαιότητα, όπου η θεότητα της σοφίας , της γνώσης , των επιστημών και των τεχνών, Αθηνά Παλλάδα, ήταν γυνακείου γένους, υπήρχαν γυναίκες των φυσικών επιστημών ιδιαίτερα γνωστές και σεβαστές για το έργο τις . Από τα βιογραφικά τις στοιχεία αναδεικνύονται σημαντικά και χαρακτηριστικά κοινά σημεία τις. Σε όλη τη διάρκεια της εξέλιξης της Φυσικής έχουν υπάρξει και συμβάλει διάσημες και μη γυναίκες Φυσικοί. «Παγκόσμιες» και «διαχρονικές» σταθερές στην εξέλιξη αυτή, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, αποτελούν: τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τις, το μικρό ποσοστό τις και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν .
Στην Encarta, η Φυσική αναφέρεται ως «κύρια επιστήμη, με αντικείμενο τα βασικά συστατικά του Σύμπαντος, τις δυνάμεις που ασκούν μεταξύ τους και τα αποτελέσματα αυτών των δυνάμεων». Οι αρχές και οι νόμοι της Φυσικής διέπουν τη δημιουργία και την εξέλιξη του «σύμπαντος κόσμου», τη διάπλαση, τη διαμόρφωση και την εξέλιξη της ανθρώπου, όπως όλων των έμβιων και άβιων στοιχείων στον κόσμο μας. Η Φυσική αποτελεί τη βάση των «Φυσικών Επιστημών» (Αστρονομία, Γεωλογία, Χημεία, Βιολογία κ.λπ.), τις οποίες και διέπει. Πολύ συχνά, όταν ένα αντικείμενο - θέμα μελέτης της Φυσικής εξειδικεύεται πολύ, διαμορφώνεται ένα νέο επιστημονικό πεδίο και, στις περισσότερες περιπτώσεις, γί - νεται ανεξάρτητος κλάδος, «υιοθετούμενος» από άλλες υπάρχουσες ή νέες επιστημονικές ειδικότητες
Πρώτα «ασυνείδητα» δείγματα εφαρμοσμένης Φυσικής μπορεί να θεωρηθούν η δημιουργία και χρήση : της ράβδου υποβοήθησης στο περπάτημα του προ στορικού ανθρώπου ( μηχανική ), της λόγχης για άμυνα, επίθεση, ή κυνήγι για τροφή (βολές ), καθώς και της φωτιάς ( τριβή ) και του τροχού (κινητική ). Μέχρι τον 19 ο αιώνα, περίοδο κατά την οποία ιστορικά πλέον η Φυσική ξεχώρισε ως ανεξάρτητη επιστήμη, ένας Φυσικός ήταν συχνά ( μεμονωμένα ή ταυτόχρονα ): φυσιοδίφης, φιλόσοφος, μαθηματικός, μηχανικός, χημικός, βιολόγος, ιστορικός, πολιτικός, θρησκευτικό πρόσωπο, ακόμα και καλλιτέχνης. Κοινά σημεία όλων αυτών: η περιέργεια, ο θαυμασμός και η αγάπη για τα στοιχεία του Σύμπαντος και τη λειτουργία του, η έμφυτη κλίση, η αυθόρμητη παρόρμηση και το πάθος για την εξερεύνηση και την επίλυση προβλημά των και μυστηρίων, το δέος, η αναζήτηση και η προσπάθεια κατανόησης του «θείου», ή της «αλήθειας» κάθε πραγματικότητας.
Στο έργο του Einstein’s Τ hird Paradise, ο G. Holton αναφέρει αποσπάσματα ομιλίας του A. Einstein ( στα γενέθλια του φίλου και συναδέλφου του Max Planck, το 1918) αναφορικά με το θείο και τα σχετικά χαρακτηριστικά των Φυσικών: «Η αναζήτηση μιας “απλοποιημένης και ξεκάθαρης εικόνας του κόσμου” όχι μόνο δεν είναι ένα υπέρτατο εγχείρημα για την επιστήμονα, αλλά αντιστοιχεί σε μια βασική ψυχολογική ανάγκη: την απόδραση από την προσωπική καθημερινότητα, με όλες τις καταθλιπτικές απογοητεύσεις της και τη διαφυγή σε έναν κόσμο αντικειμενικής αντίληψης και σκέψης. Στη διαμόρφωση μιας τέτοιας εικόνας του κόσμου, η επιστήμονας μπορεί να τοποθετήσει “το κέντρο βαρύτητας” της συναισθηματικής της ζωής [Gefühlsleben]».
Μελετώντας το μεγαλείο του «σύμπαντος κόσμου», του φαινομενικά περίπλοκου, αλλά ουσιαστικά και μοναδικά απλούστατου, η Φυσικός ανακαλύπτει και θαυμάζει το μεγαλείο του «θείου» (όποια και αν είναι η πίστη της καθεμίας) και της «αλήθειας», ενώ οδηγείται αυθόρμητα στην απόκτηση σχετικής αντίληψης και μεγέθους του «μέτρου». Ίσως οι Φυσικοί να μην είναι απλώς «στοιχεία» και «μελετήτριες» του σύμπαντος. Σύμφωνα με το «Ανθρωπικό Αξίωμα», 1 το οποίο πρωτοπαρουσιάστηκε από τον R. Dicke τη δεκαετία του ’60 και αναφέρεται στο βιβλίο του αείμνηστου καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης Β. Ξανθόπουλου Περί Αστέρων και Συμπάντων, οι Φυσικοί έχουν έναν ειδικό ρόλο σε αυτό: εκπληρώνουν το σκοπό της ύπαρξής του, την αυτογνωσία του.
Φυσική και ελληνίδες «Φυσικοί» στην αρχαιότητα
Η ιστορία της Φυσικής δεν είναι αποτέλεσμα μερικών γνωστών επιστημόνων, σε κάποιες συγκεκριμένες μόνο χρονικές περιόδους. Κάθε γενιά Φυσικών (χιλιάδες , γνωστές και άγνωστες-οι ), άλλοτε με καθαρή έρευνα, άλλοτε μόνο με διδασκαλία και άλλοτε και με τα δύο, παραδίδουν, στον ρου του χρόνου, μία «βαρύτερη» και μεγαλύτερη (κατά εύρος και περιεχόμενο) κάθε φορά πνευματική σκυτάλη στην επόμενη γενιά, συχνά εμπνέοντας ταυτόχρονα «άλλους» τρόπους σκέψης, μεθοδολογικές προσεγγίσεις, ακόμα και ήθος, ή άλλες στάσεις ζωής.
Οι αρχαίες Ελληνίδες-ες θεμελίωσαν την επιστημονική σκέψη, αντικαθιστώντας τις αντιλήψεις περί υπερφυσικών δυνάμεων με φυσικούς νόμους και αποδίδοντας φυσικά αίτια στα φυσικά φαινόμενα. Σύμφωνα με τον Ε. Σπανδάγο, «Με τον όρο Φυσική, οι αρχαίες Ελληνίδες-ες εννοούσαν το μέρος εκείνο της φιλοσοφίας που περιελάμβανε κάθε τι που δεν μπορούσε να υπαχθεί στη λογική, ή στην ηθική. Παράλληλα εννοούσαν με τη λέξη αυτή όλες τις φυσικές επιστήμες της φύσεως».
Στον Πίνακα Ι δίνονται οι περίοδοι εξέλιξης της Φυσικής στην ελληνική αρχαιότητα, τα αντικείμενα και οι κυριότεροι μελετητές τους. Στην εξέλιξη της Φυσικής έχουν συμβάλει (άλλοτε ευκολότερα και άλλοτε δυσκολότερα, άλλοτε περισ σότερο και άλλοτε λιγότερο επώνυμα), διάσημες και μη γυναίκες Φυσικοί. Διαχρονικές σταθερές τους, ακόμα και σήμερα, αποτελούν: (α) τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τις, (β) το μικρό ποσοστό τις και (γ) οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Στην ελληνική αρχαιότητα, υπήρχαν Ελληνίδες που διακρίθηκαν στις φυσικές επιστήμες και ήταν σεβαστές για το έργο τις. Τον 10ο -9ο αιώνα π. Χ. αναφέρεται η Αίθρα, κόρη του βασιλιά της Τροιζήνας και μητέρα του Θησέα. Βασικά αντικείμενα μελέτης και διδασκαλίας της, στην Κόρινθο, ήταν η Αριθμητική και η Λογιστική.
Βρίσκεστε στο Α' μέρος για να βρεθείτε στο Β' μέρος πατήστε εδώ
Την είδηση την βρήκαμε στην http://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2011/07/114-10.pdf
