Υπόθεση της TM και της C.Μ. κατά Μολδαβίας, αριθ. υποθέσεως 26608/11 Β'

2. Αποτυχία να καταλάβουν τη φύση της Βίας στην Οικογένεια 
Η ρίζα της αποτυχίας των εγχώριων αρχών να ξεκινήσουν μια ποινική έρευνα εναντίον του πρώην συζύγου, ήταν η μεγάλη παρανόηση σχετικά με τη φύση της ενδοοικογενειακής βίας. Η εισαγγελία απέρριψε την αίτηση της πρώτης προσφεύγουσας να κινήσει την διαδικασία έρευνας-ανάκρισης με το ακόλουθο επιχείρημα: «οι ιατρικές ενδείξεις επιβεβαίωσαν ότι τα τραύματα που προκλήθηκαν στις προσφεύγουσες δεν κρίθηκαν επικίνδυνα για την υγεία τις, πράγμα που σημαίνει ότι το αδίκημα της ενδοοικογενειακής βίας, για το οποίο απαιτείται τουλάχιστον ελαφρά σωματική βλάβη ή βλάβη της υγείας, δεν είχε διαπραχθεί" (TM και CM, εδάφιο 12). 
Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η Μολδαβία έχει σφάλει με τους ακόλουθους όρους: 47. Θέση της εισαγγελίας ότι δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει ποινική έρευνα-ανάκριση, εκτός εάν οι βλάβες που προκλήθηκαν στη γυναίκα και την κόρη θύμα ήταν από ένα ορισμένο βαθμό σοβαρότητας και πάνω ... θέτει επίσης ερωτήσεις σχετικά με την ποτελεσματικότητα των μέτρων προστασίας, με δεδομένες τις πολλές μορφές της ενδοοικογενειακής βίας, εκ των οποίων δεν είναι όλες που οδηγούν σε σωματική βλάβη, όπως η ψυχολογική βία ή οικονομική κακοποίηση. [3] 

Το Δικαστήριο έχει ήδη διαπιστώσει ότι η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένης και της ψυχολογικής ή λεκτικής βίας (π.χ., υπόθεση Opuz, εδάφιο 132). Ωστόσο, απ 'όσο γνωρίζω, η «οικονομική βία» φαίνεται να είναι ένα νέο στοιχείο στην αντίληψη του Δικαστηρίου για την ενδοοικογενειακή βία. Η συμπερίληψη της οικονομικής βίας εκ μέρους του Δικαστηρίου δεν μπορεί παρά να είναι ευπρόσδεκτη, καθώς η πτυχή αυτή τείνει προφανώς να αγνοείται σε μεγάλο βαθμό σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας [4]

- παρά το ότι και για αρκετό διάστημα περιφερόταν σε διεθνή έγγραφα [5] Ένας ορισμός αναφέρει: "Η οικονομική βία περιλαμβάνει πράξεις, όπως η άρνηση χρηματικών πόρων, η άρνηση συνεισφοράς στα οικονομικά, η άρνηση τροφίμων και βασικών αναγκών, καθώς και ο έλεγχος πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, στην απασχόληση, κλπ. ».[6]

Το γεγονός ότι το Δικαστήριο επαναλαμβάνει πως η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι μόνο η σωματική βία ή κακοποίηση, αλλά και άλλες μορφές βίας - όπως η οικονομική βία - είναι σίγουρα ένα ενδιαφέρον γεγονός μεταξύ άλλων στην συλλογιστική. Καθώς η υπόθεση της Τ.Μ. και της C.Μ. δείχνει πως η άποψη της κατηγορούσας αρχής- εισαγγελίας για την ενδοοικογενειακή βία δεν ήταν ένα μεμονωμένο παράδειγμα.

Ήταν η αντανάκλαση μιας ευρύτερης παρανόησης στη Μολδαβία, όπου η ενδοοικογενειακή βία δεν γίνεται αντιληπτή ως ένα πρόβλημα που δικαιολογεί την παρέμβαση του νόμου παρά μόνο εάν έχει ήδη οδηγήσει σε σοβαρό τραυματισμό (ευρήματα της Ειδικής Εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών για τη Βία κατά των Γυναικών κατά την Επίσκεψη στη Μολδαβία το 2008, παράγραφος 37, στην υπόθεση της Eremia, την οποία το Δικαστήριο περιλαμβάνει στην υπόθεση TM και CM, στην παράγραφο 25 και 62 ).

Συμπέρασμα
Η υπόθεση της Τ.Μ. και της C.Μ. Κρατά μια ισχυρή θέση ενάντια στην ενδοοικογενειακή βία. Συνεχίζει τη γραμμή που το Δικαστήριο έθεσε στην υπόθεση της Opuz αλλά κάνει επίσης κάποιες αξιοσημείωτες βελτιώσεις όσον αφορά την ερμηνεία της ενδοοικογενειακής βίας. Αναγνωρίζει τη σαφή σύνδεση μεταξύ της ευπάθειας των γυναικών, κοριτσιών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και των θετικών υποχρεώσεων του κράτους. Πιο συγκεκριμένα, αυτή περιλαμβάνει την οικονομική βία στον κατάλογο των μη σωματικών μορφών βίας. Ας δούμε τώρα αν η αναγνώριση αυτή κάνει σημαντικά βήματα προόδου στη νομολογία του Δικαστηρίου για την ενδοοικογενειακή βία. 

[1] Βλ. την πρόσφατη εργασία της Αλεξάνδρας σχετικά με την ευπάθεια στη νομολογία του Στρασβούργου εδώ. Η ίδια αποκαλεί αυτό το είδος της ευπάθειας "ex-post" “πριν και μετά”: το πρόσωπο θεωρείται ιδιαίτερα ευάλωτο πριν και μετά εξ'αιτίας αυτού του είδους βίας (σελ. 155).

 

 

[2] Στην συνέχιση της ποινικής δίωξης σε υποθέσεις απόσυρσης των καταγγελιών των γυναικών θυμάτων», βλέπε υπόθεση της Opuz κατά της Τουρκίας. Στην υπόθεση αυτή, το Δικαστήριο έκρινε ότι το νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα στις διωκτικές αρχές να συνεχίσουν τις ποινικές έρευνες, ανακρίσεις, παρά την απόσυρση των καταγγελιών από την προσφεύγουσα στη βάση του ότι η βία ήταν αρκούντως σοβαρή (βλ. ιδίως την ανάλυση της παραγράφου 145 του άρθρου 2, την ανάλυση και την συλλογιστική της παραγράφου 168 του άρθρου 3).

[3] Το Δικαστήριο επαναλαμβάνει την ανάλυση του ΕΔΑΔ στο άρθρο 14: 59 "... η εισαγγελία αρνήθηκε να ξεκινήσει μια ποινική έρευνα-ανάκριση, διότι δεν θεώρησε τους τραυματισμούς στο σώμα της πρώτης προσφεύγουσας ως αρκετά σοβαρούς ... γεγονός που υπογραμμίζει την αδυναμία της να συνειδητοποιήσει, ή να εξηγήσει στις αρχές επιβολής του νόμου, την συγκεκριμένη-ιδιαίτερη φύση της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία δεν οδηγεί πάντα σε τραυματισμούς".
[4] Βλ. Pollet, Susan L., "Οικονομική Βία: Η αθέατη πλευρά της Βίας στην Οικογένεια," 83 New York State Bar Journal (2011) 40-43.

[5] Βλέπε, π.χ., το έγγραφο της Πρώην Ειδικής Εισηγήτριας για τη Βία κατά των Γυναικών:. «Η βία επίσης όλο και περισσότερο ορίζεται ώστε να περιλαμβάνει την ψυχολογική κακοποίηση και την παρακράτηση των οικονομικών αναγκών της γυναίκας θύματος» (UN Doc E/CN.4/2003/75, 6 Ιανουαρίου 2003, παράγραφος 30). Το ψήφισμα 58/147 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, της 22ας Δεκεμβρίου 2003: "η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να περιλαμβάνει οικονομικές στερήσεις ...", και το κείμενο της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας ανοικτό για υπογραφή στις 11 Μαΐου 2011: "«ως ενδοοικογενειακή βία» νοούνται όλες οι πράξεις σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή οικονομικής βίας» (άρθρο 3, (β )).

[6] UNICEF Κέντρο Innocenti, Ερευνών για την Ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, σύνοψη αριθ. 6 στο 2, διαθέσιμη εδώ

Η είδηση έχει χωριστεί σε δύο μέρη, για να βρεθείτε στο Α' μέρος πατήστε εδώ

Την είδηση την βρήκαμε στις 24.2.14 γραμμένη από την Lourdes Peroni και την μεταφράσαμε από την strasbourgobservers.com στην http://strasbourgobservers.com/2014/02/26/vulnerability-and-economic-abuse-in-domestic-violence-reasoning-t-m-and-c-m-v-moldova/